Mai Hoa Dịch Số

[Huu Le]

TÒA NHÀ "CHỌC TRỜI" và "NGŨ GIÁC ĐÀI" BỊ QUÂN KHỦNG BỐ LÀM SỤP ĐỔ VÀO NGÀY 11 THÁNG 9 NĂM 2001

Việt Dịch Lý Sĩ Nguyên-Thái Nguyễn Văn-Thắng

* Nguyên tắc căn bản của “Mai Hoa Dịch Số” với Năm, Tháng, Ngày, Giờ tiên thiên là: Việc gì xẩy ra vào một thời điểm nào đó đều có cùng tính chất căn bản của những biến động thiên nhiên vào thời điểm đó. Nói cách khác, câu hỏi về Thành, Trụ, Hoại, Diệt của một cơ cấu vật chất hay tinh thần nào đó đều đã sẵn có câu trả lời trong giao thoa thời gian và không gian. Những gì cùng cung số giao động đều xẩy ra cùng lúc mà người ta gọi là "cộng hưởng" hay "đồng thanh tương ứng".

Thứ Ba 11 – 9 – 2001 là một ngày bi thảm cho dân chúng Hợp Chủng Quốc Hoa-Kỳ với hơn 6000 người chết và biết bao người bị thương, gồm nhiều sắc tộc khác nhau. Riêng gốc Việt, ít nhất có một người thiệt mạng tại Ngũ Giác Đài, khu vực Thủ-đô Hoa-Thịnh-Đốn, đó là anh Nguyễn Ngọc Khang. Ngày Thứ Sáu 14 – 9 là ngày toàn quốc cầu nguyện. Cùng giờ với cuộc lễ của các nhân vật hàng đầu Hoa-Kỳ tại nhà thờ lớn nhất ở Washington DC; tại Chùa Giác-Hoàng, chư Tăng cũng cầu nguyện cho các nạn nhân và tôi đã thỉnh Đại Hồng Chung suốt một tiếng đồng hồ. Từ ngày đó tới nay, chúng tôi tham dự hầu hết các lễ cầu nguyện cho Hương Linh Từ Nguyên Nguyễn Ngọc Khang kể cả "tuần 49" vừa qua.

Nỗi đau mất người, hại của tại nơi tạm dung chưa khuây thì lại nghe đến hơn 300 người lớn và trẻ em bị chết trong những trận lụt tại quê nhà; đã đau buồn lại đau buồn thêm. Nay thì đồng bào huynh đệ (Tứ hải giai huynh đệ) tại Mỹ lại lo sợ, hốt hoảng về “Bệnh Than” (khủng bố bằng cách gây bệnh). Tiếp theo nhiều tin đồn, kèm cả những biện pháp phòng ngừa khác nhau, làm cho mọi người đều nơm nớp ngại ngùng mỗi khi ra khỏi nhà. . . Rõ ràng Hoa-Kỳ đang gặp vận BĨ (1) (5). Nhân danh Viện-Trưởng Sáng-Lập Viện KIANO Văn-Hóa Việt, chúng tôi xin cầu chúc nhà cầm quyền và nhân dân Hoa-Kỳ "Hết cơn BĨ cực đến hồi THÁI lai". Sau dây là hình Linh-Phù THÁI tương ứng với Con-Người-Tiên-Thiên, thông quan với vũ trụ trời đất bằng 9 lỗ (cửu khiếu):

Thấm nhuần đức Hiếu Sinh của Trời Đất, nhà Dịch Lý, nhất là Việt Dịch Lý Sĩ, chúng ta lên án những hành động khủng bố, phá hoại đưa đến chết Người và hại của. Hơn ai hết, Dịch-Hoc-Sĩ quan sát và học hỏi ngay trong thiên nhiên. Khi nào họ "cùng vũ-trụ hòa" được (vì Người dứng giữa Trời Đất và bao gồm Trời Đất / "Nhân thân tiểu Thiên Địa"), họ sẽ hiểu sự vận hành guồng máy cơ động của thiên nhiên. Đến lúc đó, vị này biết được “bước đi huyền nhiệm” của Con-Tạo để nhằm gỡ bỏ những mầm mống xung đột giữa Con Người Nhân Bản với nhau. Điều này đã được công bố qua “Thông-điệp của những người đàn anh”trong Đại Hội Tôn Giáo Thế Giới năm 1993 tại Chicago Hoa-Kỳ và qua các Tiên Tri của những thánh nhân như Nostradamus ở phương Tây, Trạng Trình tại Việt Nam, cùng những "ông Đạo" khác nữa.

Riêng tại Việt Nam, ngay khi còn sinh thời, Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (NBK) đã có công hướng dẫn các thế lực đối đầu thoát khỏi vòng chém giết đau thương. Những Sấm Ký của Ngài thường nói đến nguồn gốc căn bản của Văn-Hóa Việt Nam; Chẳng hạn như câu: “Cửu, Cửu, Càn Khôn dĩ định” là nói đến “Bảng Tám Quái “ của Việt Dịch; Núi 99 ngọn, nơi “Địa linh nhân kiệt”.v.v. Đồng thời, 9 còn là con số căn bản của chu-kỳ những nút đột biến trong Lịch Sử và Văn-Hóa Việt Nam.

Ta tạm dùng một mốc thời gian là năm Ất Dậu 1885, khi mà mảnh đất sau cùng là thành Phú-Xuân còn thuộc Nam Triều cũng bị Thực Dân Pháp chiếm nốt, ta thấy rõ được những nút đột biến với chu kỳ 9 và 18; một trong những nút đột biến nằm vào năm 1975. Từ năm này, con dân Việt, tránh chế độ Cộng Sản, chạy tán loạn đi khắp thế giới. Đến 18 năm sau, Đại Hội Tôn Giáo Thế Giới họp tại Chicago Hoa-Kỳ đã công bố bản “Thông Điệp của những người đàn anh" do bộ-lạc Kogi, trên đỉnh Chira, nước Columbia thuộc Nam Mỹ gửi tới. Cũng năm 1993 này, Trò Chơi KIANO 36 quân, mang đậm nét đặc thù của Văn-Hóa Việt Nam, ra đời; kêu gọi thực thi nếp sống "Kết-hợp hài-hòa thay vì đối-đầu và loại-trừ" trên thế-giới (Đối-đầu, giết-chóc, loại-trừ thuộc vật tính và do ảnh hưởng xấu của “văn-hóa?” Domino, Cờ Tướng, Cờ Vua, Bài Tây v.v. mang lại suốt mấy nghìn năm qua). Bộ KIANO 36 quân cũng chính là Việt Dịch - Việt Đạo (2). Hiện nay, thế-giới và Việt Nam đang trong thời “Rắn-mới 2 đầu khó chịu thay”(NBK) và "Hồng-Bàng còn để mối Tân Canh”(Lý Đông A / Đạo Trường Ngâm). Năm 2002 (đầu năm này vẫn còn là năm Tân Tỵ) cũng nằm trên nút đột biến "Cửu cửu Càn Khôn dĩ định"(NBK) trên đường Vận Mệnh Việt Nam.

Nguyên tắc tự nhiên là "Cái gì trái với thiên nhiên, cái đó sẽ bị hủy hoại”. Nói đến thiên nhiên là nói đến Đức Hiếu Sinh; những kẻ hại nhân sát vật sẽ bị đền tội. Nói cách khác: Trời sinh, Đất dưỡng Người và Vật; thế lực nào đi ngược lại điều đó, chẳng chóng thì chầy cũng sẽ bị triệt tiêu đi. Những kẻ khủng bố với mưu đồ sát nhân hại vật, chính trong họ đã sẵn có mầm tự hoại.

Nay chúng ta xét đến ngày giờ xẩy ra sự sụp đổ 2 tòa nhà chọc trời, có tên là World Trade Center ở thành phố New York, để có thêm một kinh nghiệm Dịch Học: Dịch là luôn biến chuyển, đổi thay(3). Sáng ngày Thứ Ba (Sombre Mardi) 11 tháng 9 năm 2001 đó, từ 7 giờ, chúng tôi mở TV để nghe dự báo thời tiết như thường lệ. Sau khi nghe xong, định tắt TV để đi làm việc khác, tôi lại thôi vì lười (TV này là loại cũ, nếu muốn tắt thì phải đến tận nơi chớ không phải loại có thể điều khiển từ xa bằng remote control được). Thế là tình cờ tôi "bị" xem đài NBC News 4 dài dài. Cũng vì vậy mà tôi được thấy thảm cảnh ngay từ đầu, lúc TV chiếu cao ốc số 1 bị cháy. Tiếp đến lúc 9 giờ 05, tôi thấy rõ hình một chiếc máy bay đâm bổ vào tòa cao ốc thứ hai. Tôi liền điện thoại cho một số bạn bè trong vùng VA, MD, DC để cùng đau sót theo dõi diễn biến tệ hại xẩy ra cho đồng loại. Tiếp đến là khói lửa ở một góc Ngũ Giác Đài, tôi lại gọi cho một người bạn, anh này chưa thấy vì đang xem ở đài số 9 chớ không phải số 4 như mình.

Méo mó nghề nghiệp, tôi chợt muốn chiêm nghiệm "Mai Hoa Dịch Số" theo Việt Dịch, quen như hồi còn sinh hoạt trong Việt Nam Dịch Lý Hội 40 năm về trước. Trong khi ngồi dán mắt vào TV, như hầu hết mọi người lúc bây giờ, tôi không kịp và nhất là không thấy cần đi xem lại ngày Âm Lịch (trong lịch bỏ túi và lịch tháng trên tường). Bất giác (4), tôi đinh ninh là ngày 23 tháng 7 năm Tân Tỵ, còn Giờ thì phải là trước 9 giờ sáng (8 giờ 45). Thế là tôi trang được dịch tượng phù hợp với các số 36/41 (lại số 36 quân KIANO và Kẻ Chợ 36 phố phường quen thuộc!); tên quẻ là Lôi Thiên Đại Tráng, động tầng 5 biến thành Trạch Thiên Quải:

Nhìn Dịch Tượng này, ít nhất chúng ta cũng thấy: "Cái gì cao quá (lại đầu to, chân nhỏ), bị sấm sét đánh vào phần trên, ắt phải sụp đổ".

Tôi mờ mắt vì nhỏ lệ, nhìn thấy sự đau khổ của đồng loại và tiếc cho công trình to lớn đó; nhất là khi TV chiếu cảnh những người tiếc nuối, đi tìm mua hình ảnh thành phố New York với 2 tòa nhà 110 tầng cao chót vót, rồi cảnh những người bị thương đang cố chạy ra khỏi khu vực nóng cháy bụi khói mịt mù (5), như tro trong lò thiêu bị tung lên. Rất tiếc, ngồi trước TV nọ chỉ có một mình, tôi không thể chia xẻ ngay được nỗi thương tâm trước cảnh chết chóc và đổ vỡ kia. Nhớ lại, đã có lần tôi đi cùng người bạn, chủ tiệm Gift Shop VAN, từ Rockville lên mua hàng tại New York, từng đi qua 2 tòa nhà nói trên nhưng chưa hề lên tòa nhà đó bao giờ (hôm đó, trên đường gần đến New York, xe cũng bị bể lốp).

Sau đây là phần trích từ 2 quẻ Đại Tráng (quẻ số 34) và Quải (quẻ số 43, hai quẻ có số thứ tự ngược nhau) trong sách Kinh Dịch, Đạo của người Quân Tử, của Nguyễn Hiến Lê do nhà Văn Nghệ xuất bản năm 1991. Tiện đây, cũng xin mời Quí vị xem thêm 2 quẻ "Ta Chuang / The Power of the Great" trang 555 và quẻ "Kuai / Break-through (Resoluteness)", trang 602, sách "The I Ching or Book of Changes" của Wilhelm/ Baynes, Bollingen series XIX, Princeton University Press 1971, để cùng chiêm nghiệm:

(Xin xem 4 phụ trang nói về 2 quẻ và tầng 5 động)

Sau biên cố đau thương đã hai tháng, dường như chưa có Nhà Dịch Học nào luận bàn về sự kiện này. Trong chiều hướng nghiên cứu Dịch Học, chúng tôi xin mạo muội gọi là đánh trống qua cửa nhà sấm, nêu Dịch Tượng này lên để quí vị thức giả tự mình rộng đường phán xét. Hy vọng quí vị có thể góp ý giải trừ nạn khủng bố (để tiến đến THÁI) đang gây chết chóc và điêu linh ( BĨ ) cho Nhân Loại; y như câu nói ở trang 98 Weekly Magazine People Vol. 56 No 13: “Thật rất tối. Tối như đêm. Giống như đêm đen bao trùm đất nư?c chúng ta." (6)

Nguyên-Thái Nguyễn Văn-Thắng
Viện KIANO Văn-Hóa Việt
Washington, D.C. ngày 01 – 11 – 2001

Chú thích:

(1) "Những cuộc tấn công do bọn khủng bố, tung ra vào một buổi sáng tháng 9 giòn tan, làm nước Mỹ bị đứng khựng lại—và phải gánh chịu một sự thiệt hại nhân mạng không thể tưởng tượng được.”(Erupting on a crisp September morning, terrorist attacts bring America to a standstill and take an unthinkable human toll)/ People Weekly Magazine Vol. 56 No 13/ Nov. 24, 2001 trang 11.

Hexagram No 12: P’i/ Standstill [Stagmation], page 446/ The I CHING or Book of Changes of Wilhelm/ Baynes.

Hexagram No 11: T’ai/ Peace, page 440, the I CHING or Book of Changes.

(2) Bài góp ý về "Tận Thế" của cùng Tác-gỉa (1998). Linh-phù WORLD PEACE CRYSTAL GRID/ Tài liệu của The International Center for Reiki Training.

(3) Như lời một người-cứu-nạn nói:” Thế giới chúng ta đối diện ngày mai không phải là cùng một thế giới như chúng ta thấy sáng nay."(From the Brooklyn shore, locals stare at the new skyline. Says an emergency worker:"The world we face tomorrow is not the same world we woke up with today.")/ trang 134, People weekly 9 - 24, 2001.

(4) Trạng thái vô-thức, tương tự như Jean Cocteau mô tả trong bài Le Foyer des Artistes mà Brewster Ghiselin dịch ra Anh-ngữ với đề tựa là "The Process of Inspiration" đăng trong sách “the creative process” xb 1952, trang 81 “..., we can believe that this work comes to us from beyond and is offered us by the gods.”

(5) “Anh không thể nói đâu là nhà- cao-tầng và đâu là bụi," một người sống sót, trong vụ tấn công Trung Tâm Thương Mại Thế Giới, nói vậy ("You couldn’t tell what was building and what was dust," says a survivor of the World Trade Center attack/ People weekly Sep. 24, 2001, page 4).

(6) "It was very dark. Like night. It’s like night for our country."/ People weekly Nov. 24, 2001, trang 98.

Tài-liệu thamkhảo chính:

- Trước biến-cố:

Diplomat, monthly newspaper Sept. 2001; published on August.

Life, our century in pictures / edited by Richard B. Stolley.

- Sau biến-cố:

People, weekly special No Sept. 11, 2001, đề ngày Sept. 24, 2001.

Đại Chúng, bán nguyệt san só 83, đề ngày 01-10 -2001 (Hoa-Kỳ trong trái tim tôi/ Phong Thu).

[Can Tho]

Mùa xuân đọc Kinh Dịch

Vietsciences- Nguyễn Lân Dũng

Hiện nay có rất nhiều sách viết và dịch về Kinh Dịch. Các bạn trẻ lật vài trang xem qua thấy chưa hiểu gì cả, vì vậy, ít bạn chịu khó đọc kinh Dịch. Ngược lại, có bạn đọc ít nhiều sách về Kinh Dịch lại chuyên đem chuyện này ra để loè bè bạn và dự đoán lung tung về số phận từng con người.

Thật ra Kinh Dịch là cái gì vậy?

Kinh Dịch có từ bao giờ, đến nay vẫn chẳng ai hay, bởi vì từ đời vua Phục Hy tương truyền đã bắt đầu có Kinh Dịch rồi, mà ông vua huyền thoại này xuất hiện cách đây hàng nghìn năm hay hàng vạn năm thì hiện vẫn chưa có gì chứng minh được. Tri qua hàng nghìn năm, không biết bao nhiêu vị thánh hiền đã bổ sung, đã lý giải, mở rộng, đào sâu để cho Kinh Dịch trở thành một tác phẩm vừa lạ lùng, vừa uyên thâm, vừa mênh mông, vừa cụ thể, bao hàm muôn lý, không gì không có, đọc nhiều cũng được, đọc ít cũng hay, bởi vì chỉ đôi câu đã đủ làm thành một đạo lý rồi. Đời nhà Tống, khi viết về Kinh Dịch học giả Trình Di đã phải thốt lên: “ Thánh nhân lo đời sau như thế có thể gọi là tột bậc”.

Không phải không có lý khi cụ Phan Bội Châu coi Kinh Dịch “Là nhân sinh quan và vũ trụ quan của nhân loại”. Cụ Phan cho rằng đúng như tinh thần Kinh Dịch: “Bình đẳng, đại đồng là chân tính, là hạnh phúc của nhân sinh”, “Tinh thần có quy củ trật tự đạo đức là lẽ công bình của mỗi người”.

Những tư duy Khổng học như “Không sợ dân nghèo mà chỉ sợ phân chia không đều” (sách Luận ngữ), “Tính kế trăm năm không gì bằng trồng người” (sách Hán thư) …

Kể cũng lạ thật, người xưa cho rằng: “Trong khoảng trời đất có gì? Chỉ hai chữ âm dương mà thôi”. Chẳng là nhân thì là nghĩa, chẳng cứng là mềm, chẳng thừa là thiếu, chẳng nam là nữ, chẳng trên là dưới, chẳng trong là ngoài, chẳng thịnh là suy, chẳng nhiều là ít, chẳng khen là chê, chẳng tiến là lùi, chẳng mặn là nhạt, chẳng nhanh là chậm, chẳng xấu là tốt, chẳng to là nhỏ, chẳng trước là sau, chẳng rủi là may.

Hoá ra lâu nay ta quá say sưa với triết học Tây phương mà ít chú ý đến triết học Đông phương, trong khi đó thì người dân thường tuy ít học nhưng lại thường tin tưởng và làm theo vô số những lời dạy của thánh hiền. Sự biến động ghê gớm của các nước phương Tây với đầy những mâu thuẫn nội sinh đồng thời với sự hưng thịnh đột xuất của không ít quốc gia châu Á, kể cả sự phục hồi nhanh chóng sau khi xảy ra tình trạng khủng hoảng tài chính, kinh tế…đã làm cho cả nhân loại không thể không chú ý nhiều hơn đến triết học Đông phương. Văn minh châu Á trở nên hấp dẫn đối với hàng tỉ người dân bình thường ở phương Tây. Kinh Dịch là một trong những thần kỳ của triết học và văn minh Đông phương.

Trong hoạt động của con người rõ ràng là âm dương luôn luôn biến động, song thường vẫn giữ được những sự tự điều chỉnh của cơ thể, nếu không ắt hẳn sẽ sinh ra ốm đau, bệnh tật.

Trong hoạt động xã hội, cái thế của nó là Dịch, cái lý của nó là Đạo, cái dụng của nó là Thần, âm dương khép ngỏ là Dịch, một khép một ngỏ là Biến. Ở đời, dương thường thừa, âm thường thiếu, chính vì không bằng nhau nên đã sinh và sẽ sinh muôn vàn biến đổi. Đạo trong gầm trời này chỉ là Thiện-ác, nhưng cái thời, cái cơ bản của mỗi lúc một khác, không phải lúc nào cũng giống nhau. Phải hiểu rõ ràng các phép tu, tề, trị, bình thì mới quản lý được xã hội.

Cổ nhân dạy rằng: “Bất học Dịch khả dĩ thức tạo hoá chi đoạn” (Không học Dịch làm gì rõ được đầu mối của tạo hoá). Ngược lại: “Dịch thông tắc vật lý tự thông” (Dịch mà thông thì sự lý trong vạn vật khắc thông).

Ngũ hành có Kim, Mộc, Thuỷ, Hỏa, Thổ.

Bát quái có Càn, Đoài, Ly, Chấn, Tốn, Khảm, Cấn, Khôn.

Thiên can có Giáp, ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quí.

Địa chi có Tí, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tị, Ngọ, Mùi, Thân, Dởu, Tuất, Hợi.

Chu kỳ của cửu cung là 1 (Khảm) > 2 (Khôn) > 3 (Chấn) > 4 (Tốn) > 5 (Cấn) > 6 (Càn) > 7 (Đoài) > 8 (Cấn) > 9 (Ly) > 10 (Khảm).

Ngày xưa, cổ nhân ngẩng đầu lên quan sát bầu trời, quan sát sự vận hành của mặt trời, mặt trăng và các tinh tú, cúi đầu xuống xem phép tắc dưới đất, xem những sự thích nghi của muôn loài, ngẫm nghĩ ngay về cơ thể mình và nhìn ra xa, gần từ đó làm ra các quẻ để thông suốt đức thần minh, để điều hoà cái tình của muôn vật.

Dịch bắt nguồn bằng các hình ảnh, nói đúng hơn là các phù hiệu, mỗi quẻ có ba hào gồm hào âm, hào dương, ba hào xếp thành ngôi dưới, ngôi giữa, ngôi trên (đối xứng với đất, người và trời), quẻ đơn gọi là kinh quái, quẻ kép gọi là biệt quái. Vì sao như vậy, thì thượng cổ đã làm gì có văn tự. Bát quái, thái cực, hà đồ, lạc thư… đều là hình ảnh.

Người xưa nói: “Đông tình vô đoan, âm dương vô thủy”, còn nói: “Vật phương sinh phương tử”. Có nghĩa là âm dương không có cái trước cái sau, không có cái này sinh ra cái kia, mọi vật đều vừa sinh vừa tử. Thực ra thì cũng không thể phân biệt rạch ròi âm dương, sinh tử. Gọi là dương khi phần dương lấn át phần âm và ngược lai, gọi là âm khi phần âm lấn át phần dương. Âm dương xen kẽ nhau và hàm chứa lẫn nhau. Âm dương lúc dày (thái), lúc mỏng (thiếu) cho nên mới có thiếu dương, thái dương, thiếu âm, thái âm. Âm là bề trái, dương là bề phải, âm là bề lưng, dương là bề bụng, âm là vật chất bên ngoài, dương là tinh thần bên trong, âm thuộc về đất, dương thuộc về trời, âm nặng nên xuống đất, dương nhẹ nên lên cao. Gọi là âm dương (chứ không gọi là dương âm) có cái lý của nó. Cái gì cũng từ dưới đi lên, từ ngoài vào trong, có phần tối mới nổi được phần sáng.

Kinh dịch thật là thú vị nhưng cũng thật là khó. Đọc mãi không hiểu đừng vội lấy làm lạ. Đọc lại chỉ hiểu thêm một ít. Đọc thêm nữa lại hiểu nhiều hơn. Có nhiều sách kinh dịch, nhưng theo thiển ý của tôi thì chỉ nên đọc nguyên bản Kinh dịch qua bản dịch của học giả cừ khôi Ngô Tất Tố. Đọc Kinh dịch qua sự giải thích của người khác mất hết cả sự thiêng liêng, huyền bí, vả lại đã chắc gì hiểu được đúng để giải thích cho người khác.

Chính vì vậy, các bạn trẻ đừng đọc Kinh Dịch như đọc tiểu thuyết mà nên đọc dẫn từng đoạn, đọc vào lúc yên tĩnh, lúc tâm hồn êm, thanh thoát. Chỉ đọc như vậy mới mong đạo lý lưu thông, nghĩa tình bao quát. Khổng Tử đã bảo là phải “ học Dịch” ( chứ không phải là đọc Dịch), thật là chí lý!

Bạn đọc cứ đọc đi và thấy hiện dần vô số điều tâm đắc.

Hãy xem vài ví dụ:

Trong quẻ Kiều có lời Kinh: “ Thượng hạ vô thường, phi vi tà dã, tiến thoái vô hằng, phi ly quần dã... ” (Lên xuống bất thường, không làm điều xấu, tiến lui không nhất định, đừng xa rời quần chúng ... ).

Trong quẻ truân có lời Kinh: “ Tuy bàn hoàn chỉ hành chính dã. Di quí hạ tiện, đại đắc dân dã ... ” (Tuy gian truân có chí sẽ làm nên, là người hiền chịu dưới kẻ hèn, nhưng rồi sẽ được dân tin...) .

Trong quẻ Mông có lời Kinh: “ Lợi dụng hình nhân, dĩ chính pháp dã...” ( dung quẻ phạt người để giữ nghiêm pháp luật).

Quẻ Nhu có lời Kinh: “ Nhu, hữu phu, quang ranh, trinh, cát, lợi thiệp đại xuyên...” (Mềm mỏng nếu có lòng tin sẽ sáng láng, hanh thông, chính bền là tốt, có lợi cho việc vượt sông lớn...).

Quẻ Tụng có lời Kinh: “Tụng nguyên cát, dĩ trung chính dã...” (Trong thì nghe không lệch, chính thì xét xử hợp tình...).

Nếu vừa “học Dịch” vừa học thêm chữ Hán trong lời Kinh thì càng ích lợi và thú vị thêm biết bao. Đừng quên rằng trong ngôn ngữ của nhân dân ta hiện nay có tới trên 60% số từ có nguồn gốc từ âm Hán. Nếu tính cũng đừng quên rằng trên thế giới cứ 6 người thì có tới gần hai người biết chữ Hán.

Thiết nghĩ, trong thời buổi cái đúng, cái sai còn lẫn lộn; người tốt, người xấu chưa tường minh; khó chung, khó riêng còn đầy rẫy; nên nhớ rằng cái gốc của dân ta thì mãi mãi là tốt, đường lối đi lên đã được mở. Trong điều kiện như vậy mong sao mỗi bạn trẻ mỗi tuần có xếp chút thời gian để bình tâm đọc (đúng hơn phải nói là học) Kinh Dịch. Nghe lời người xưa mà ngẫm đến chuyện ngày nay, nghe lời thiện mà tránh điều ác, nghe lời nhân mà làm điều nghĩa...

Cuộc đời sẽ đẹp thêm biết bao, tâm hồn mỗi người sẽ rộng mở và sáng láng thêm biết bao, quan hệ giữa người với người sẽ tốt lành hơn biết bao- bạn cứ kiên nhẫn đọc đi, sẽ thấy đúng là như vậy đấy.