Tin Y Hoc

[Huu Le]

Mất trí nhớ - Có phải do virus?
13.11.2006 17:43

Vùng hải mã (hippocampus)
Một nghiên cứu trên chuột mới đây cho thấy sau khi nhiễm một số loại virus cấp tính, não bộ có thể bị tổn thương gây ra một số vấn đề về trí nhớ. Điều đáng lo ngại là vấn đề này có thể xảy ra một thời gian sau khi lành bệnh và không quá trầm trọng để có thể nhận ra ngay.

Nhóm virus picornavirus bao gồm những virus gây ra các bệnh thông thường như: cảm cúm, tiêu chảy... kể cả chứng tổn thương vùng Hippocampus, được biết như là trung tâm biểu lộ và ghi nhớ (trung tâm xử lý). Nhóm virus thuộc họ picornavirus gây nhiễm cho hơn 1 tỷ người mỗi năm trên thế giới, trung bình mỗi năm, một người có thể bị nhiễm bởi nhóm virus này 2 đến 3 lần.
Một số người đã từng nhiễm picornavirus ở mức nghiêm trọng. Điều này giải thích vì sao khi về già họ thường gặp những vấn đề liên quan đến trí nhớ trong khi họ chưa từng mắc bệnh liên quan đến hệ thần kinh, ví dụ như bệnh Alzheimer.
Charles Howe và cộng sự ở bang Minnesota, Mỹ, đã chứng minh giả thuyết về nguyên nhân gây ra chứng mất trí nhớ ở người già bằng thí nghiệm tiêm dòng virus Theiler's murine encephalomyelitis (gây viêm thùy hải mã ở người) vào chuột. Dòng virus biến đổi gene này xâm nhập và gây bệnh cho chuột nhưng không đi vào chu trình làm tan tế bào...
Sau khi chuột đã phục hồi, các nhà khoa học bắt đầu tiến hành các thí nghiệm tập tính nhằm so sánh trí nhớ của chúng với những con khoẻ mạnh trong lô đối chứng.
Kết quả cho thấy rằng những con chuột nhiễm virus gặp khó khăn trong việc tìm đường đi trong mê cung hơn dù chúng có thể dễ dàng làm được điều này trước đó. Sau thí nghiệm về tập tính, kết quả kiểm tra cấu trúc não cho thấy rằng bộ não của những chú chuột đem thí nghiệm cũng bị phá hủy ở vùng Hippocampus.
Một khi hiện tượng này xảy ra trên chuột thì nó cũng có thể ảnh hưởng đến người theo cùng một cách. Vì virus gây ra cảm cúm và tổn thương vùng hippocampus là cùng một họ (picornavirus), cho nên lý do của sự phá hủy não dần dần là do những đợt cảm cúm lặp đi lặp lại trong suốt quãng đời.Và đã có kế hoạch điều tra một cách chi tiết những chứng cứ về quá trình này.
Tuy nhiên, Ts Charge và cộng sự đã tìm thấy một hợp chất có thể bảo vệ những con chuột khỏi sự phá hủy não do nhiễm virus. Hi vọng rằngtrong tương lai, hợp chất đó có thể sẽ được áp dụng trên người nhằm hạn chế tình trạng thoái hoá trí nhớ do virus.


Nguồn:
www.newscientist.com/channel/health/dn10359-viral-infections-may-contribute-to-memory-loss.html

[Huu Le]

Cýờm giác mạc
13.05.2006 17:07


Bệnh cýờm mắt (cýờm khô) y học gọi là ðục thuỷ tinh thể. Ðó là hiện týợng thuỷ tinh thể mất ði sự trong suốt bình thýờng của nó.

Các môi trýờng trong suốt của nhãn cầu ði từ trýớc ra sau gồm có:

- Giác mạc.

- Thuỷ dịch: Là một chất lỏng trong suốt.

- Thuỷ tinh thể: Có hình thấu kính hội tụ trong suốt, có tác dụng giống nhý vật kính của máy ảnh.

- Thuỷ tinh dịch: Là một chất keo trong suốt nằm sau thuỷ tinh thể và trýớc võng mạc.

Nguyên nhân

- Ðục thuỷ tinh thể gặp ở ngýời già: Nguyên nhân chýa rõ nhýng ngýời ta cho rằng ðó là một phần của sự lão hoá.

- Ðục thuỷ tinh thể bẩm sinh: Thýờng xảy ra do trong quá trình mang thai bà mẹ bị nhiễm trùng nhý bị nhiễm rubella; do tác dụng của một số thuốc bà mẹ dùng trong lúc mang thai; do trẻ bị hội chứng Down…

- Ðục thuỷ tinh thể do chấn thýõng mắt, dị vật ðâm vào thuỷ tinh thể.

- Ðục thuỷ tinh thể ở bệnh nhân bị ðái tháo ðýờng.

- Các nguyên nhân gây ðục thuỷ tinh thể khác nhý: Dùng corticoid kéo dài; ngộ ðộc naphtalene, nấm mốc; do ðiện giật; do tia X; do tia hồng ngoại, tử ngoại; do sóng vi ba…

Triệu chứng

Triệu chứng chính là thị lực giảm từ từ, bệnh nhân bị loá mắt khi ra chỗ có nguồn sáng mạnh, nhìn màu sắc bị xáo trộn nhý nhìn màu ðỏ, màu vàng, màu cam nổi rõ, màu xanh bị mờ ði.

Ðiều trị: Thýờng phải mổ lấy ði thuỷ tinh thể bị ðục và thay vào ðó bằng một thuỷ tinh thể nhân tạo.

"Cýờm non" có nghĩa là mới bị ðục thuỷ tinh thể, thị lực có lẽ chýa giảm nhiều và có thể chỉ bị một mắt nên mắt kia nhìn bù lại ðýợc. Nếu ðể một thời gian có thể ðục thuỷ tinh thể sẽ tiến triển trở thành ðục hoàn toàn (cýờm già), lúc ðó mắt bị ðục thuỷ tinh thể sẽ không còn nhìn thấy, khi ðó sẽ phải phẫu thuật lấy thuỷ tinh thể bị ðục và thay bằng thuỷ tinh thể nhân tạo; thị lực lúc ðó sẽ ðýợc phục hồi.
Cocacola

[Huu Le]

Sự phát sinh của virus gây dịch cúm
15.11.2005


Trong thế kỉ 20, ba loại virus cúm đã xuất hiện và gây nên những cơn đại dịch cúm chính là: virus cúm Tây Ban Nha năm 1918, virus cúm châu Á năm 1957, và virus cúm Hồng Kông năm 1968. Dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 đã giết chết khoảng 20 đến 50 triệu ngưòi trên toàn thế giới; dịch cúm năm 1957 và 1968 chỉ riêng ở Mỹ đã giết chết từ 0,5 đến 1 triệu người .

Virus gây dịch cúm ở người xuất hiện khi gene của virus cúm gia cầm, mà trước đó không thấy ở đa số virus cúm người, được tích hợp vào virus cúm người; theo đó cho phép chúng lây lan mạnh mẽ giữa người với người. Virus cúm có nhiều protein khác nhau tạo nên độc tính: các protein bề mặt hemagglutinin (HA) và neuraminidase (NA), phức hợp polymerase (bao gồm protein PB1, HA, và PA) và protein phi cấu trúc (nonstructural protein - NS). Virus cúm châu Á năm 1957 đã thu nạp thành công các gene PB1, HA và NA; còn virus cúm Hồng Kông năm 1968 đã tích hợp được các gene HA và PB1 từ virus cúm gia cầm thông qua quá trình tái sắp xếp gene. Trong suốt qua trình tái sắp xếp gene, việc phối trộn 8 mảnh gene của hai họ virus cúm khác nhau cho phép tạo ra một loại virus cúm mới. Những chủng virus này tăng cường khả năng lây nhiễm từ người sang người, một phần, nhờ thay đổi ái lực liên kết giữa protein HA của chúng với thụ thể nằm trên tế bào người mang acid sialic dạng α2,6.


Virus cúm A được phân loại thành các nhóm phụ (týp) dựa trên protein kháng nguyên HA và NA, trong đó protein HA được chia thành 16 lớp nhỏ H1 đến H16 và protein NA được phân thành 9 lớp từ N1 đến N9. Trong số các loại virus cúm gia cầm lưu hành hiện thời, các nhóm được xem là có khả năng gây dịch cúm cao nhất bao gồm nhóm H2, H5, H7 và H9. Để gây ra dịch cúm, những virus cần có khả năng lây nhiễm từ người sang người. Ở đây, chúng ta xem xét mối đe dọa của chủng virus cúm gia cầm H5N1, đang xuất hiện như là một virus có khả năng gây dịch cúm, thông qua những hiểu biết mới về virus gây dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 từ hai nghiên cứu gần đây của Taubenberger và cộng sự (2005) và Tumpey và cộng sự (2005). Kết quả phân tích trình tự và cây phát sinh chủng loài của Taubenberger và cộng sự đã xác định rằng virus gây dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 không phải là dạng virus tái sắp xếp (như trường hợp của virus gây dịch cúm năm 1957 và 1968 ), mà thực sự chúng là một chủng virus hoàn toàn tương tự các dạng virus gia cầm nhưng đặc biệt chúng đã đột biến để thích nghi với con người. Điều này có nghĩa rằng các virus cúm gia cầm có khả năng gây bệnh cao đang lưu hành hiện thời hoàn toàn có thể tiến hóa thành virus gây dịch bệnh ở người bằng cách thông qua sự tái sắp xếp gene hay thông qua những đột biến trực tiếp của gene (hình 1). Bằng cách sử dụng bộ gene virus gây dịch cúm năm 1918 được tái tạo lại, Tumpey và cộng sự (năm 2005) đã chứng minh rằng ở chuột thì cả gene polymerase, gene HA và gene NA đều chịu trách nhiệm cho độc tính cực độc của chủng virus này.


Trong nghiên cứu của mình, Taubenberger và cộng sự đã lắp ráp trình tự 8 mảnh gene của virus gây dịch cúm năm 1918 từ các mảnh RNA thu nhận trong các khối parafin và các mẫu mô đông lạnh của nhiều nạn nhân trong đại dịch năm 1918. Họ đã công bố trình tự toàn bộ bộ gene của virus này trên tờ Nature (Taubenberger và cộng sự 2005). Thật không mong đợi, trình tự protein polymerase (PA, PB1, PB2) của virus năm 1918 (mà sau đó chúng trở thành virus trên người) chỉ khác nhau khoảng 10 acid amine so với trình tự liên ứng của các virus cúm gia cầm hiện thời. Phần lớn hay tất cả 10 acid amine này đóng vai trò thiết yếu trong phức hợp polymerase, để đến phiên mình phức hợp polymerase có thể giúp virus cúm gia cầm đạt được "trình độ" lây nhiễm giữa người với người. Từ mẫu bệnh phẩm virus cúm gia cầm đã xâm nhiễm vào người, người ta nhận thấy bảy trong số mười gốc polymerase (dạng người) có nguồn gốc từ sự kết hợp giữa dạng chim và dạng người. Dưới áp lực chọn lọc để đạt được tốc độ phát triển tối ưu ở người, các gene polymerase của virus cúm H5N1 hiện thời hoàn toàn có khả năng đột biến để mười gốc này biến đổi thành "dạng người". Kết quả này giúp virus có khả năng lây nhiễm hiệu quả từ người sang người.


Sự xuất hiện của virus gây dịch cúm từ dạng tổ tiên gia cầm cũng liên quan đến việc thay đổi ái lực liện kết của protein HA từ acid sialic dạng α2,3 sialic acid (dạng chính trong ruột của gia cầm) sang acid sialic dạng α2,6 (dạng chính trong hệ hô hấp của người). Protein HA của virus cúm gia cầm chứa gốc Gln226 (acid amin Glutamin ở vị trí 226) và Gly 228, hình thành nên một dạng hốc hẹp phù hợp để gắn thụ thể acid sialic dạng α2,3 (Ha và cộng sự 2001).Trong khi đó chủng virus gây bệnh ở người chứa Leu226, Ser228, hình thành nên một dạng hốc rộng để thích hợp với acid sialic dạng α2,6 (Shehel và Wiley,2000). Quan sát hình ảnh cấu trúc ở độ phân giải cao cho thấy prorein HA virus 1918 tái sắp xếp chứa Gln226 và Gly228 và mặc dù tạo nên hố gắn hẹp tương tự ở cúm gia cầm nhưng vẫn cho phép nó gắn acid sialic dạng α2,6 với ái lực cao (Gamblin và cộng sự 2004, Steven và cộng sự 2004). Cần nhấn mạnh rằng một mình acid amine 190 cho phép xác định virus cúm 1918 gắn lên acid sialic dạng α2,6; đối nghịch lại là virus cúm H5N1 chỉ ưu ái liên kết với acid sialic dạng α2,3 (Gamblin và cộng sự 2004, Ha và cộng sự 2001, Stevens và cộng sự 2004). Trong thực tế, đột biến D190E (D thành E tại vị trí acid amine190) trong HA của virus 1918 sẽ khiến cho thụ thể của nó trở nên ưu ái acid sialic dạng α2,3 (Glaser và cộng sự 2005). Ngược lại, chỉ cần một đột biến điểm E190D trên HA của chủng H5N1có thể chuyển đổi đặc tính gắn thích hợp sang acid sialic dạng α2,6 đó chính là điều cần có để chúng tiến hóa thành một chủng có khả năng gây nên dịch cúm.


Cũng như khả năng truyền bệnh là một đặc tính gây ra bởi nhiều gene thì tính phát sinh gây bệnh cao cũng như vậy. Gene NS góp phần vào khả năng gây bệnh bằng cách giúp virus lẫn trốn hệ thống bảo vệ dựa trên interferon của cơ thể vật chủ (Garcia-Sastre, 2001). Đồng thời vai trò của các gene polymerase trong sự phát sinh bệnh được nhận thấy ở nhiều trường hợp. Trường hợp đầu là người ta quan sát thấy gene PB1 ở virus cúm gia cầm liên kết với gene HA của virus gây dịch bệnh năm 1957 và 1968. Trường hợp thứ hai là sự liên quan của acid amine lysine tại vị trí 627 ở protein PB2 trong việc xâm nhiễm vào người của cả hai nhóm virus cúm gia cầm H5N1 và H7N7 (Hatta va cộng sự 2001 và Sunnarao và cộng sự 1993). Một dấu hiệu chuẩn khác của tính gây bệnh cao đó là sự lan tỏa của virus xâm nhiễm đến các mô thiếu enzyme trypsin. Ở virus cúm có họat tính phát sinh bệnh ở mức thấp, họat động sao chép đa chu kì của chúng thường bị giới hạn bởi hệ thống hô hấp trên (xoang mũi, miệng ...) nơi mà trypsin được biểu hiện. Ngược lại virus có tính gây bệnh ở mức cao của thường chứa một protein HA với 1 trình tự phân cắt chứa nhiều acid amine base (multibasic cleavage site) được nhận diện bởi nhiều protease có mặt khắp nơi trong cơ thể vật chủ (furin là một ví dụ của protease này). Điều này cho phép virus có tính gây bệnh ở mức cao có có thể lan sang phổi và trong một số trường hợp là khắp cơ thể.


Cách duy nhất để các nhà nghiên cứu hiểu rõ làm cách nào mà virus cúm 1918 tạo ra cơn đại dịch khủng khiếp là tái lặp lại bộ gene và nghiên cứu những đặc tính của nó. Các nhà nghiên cứu thu được manh mối đầu tiên của tính sinh bệnh ở virus 1918 khi họ chèn gene HA và NA vào trong khung chính của virus có tính gây bệnh yếu (Kobasa và cộng sự 2004). Từ đó họ phát hiện virus lai này lan tỏa một cách mạnh mẽ và khiến cho phổi chuột bị viêm nặng chuột do chúng tạo ra "cơn bão" cytokines. Tuy nhiên, điều này vẫn không giúp trả lời câu hỏi rằng liệu rằng có còn những gene khác, như gene NS hay gene polymerase, cũng góp phần vào tính gây chết của virus năm 1918. Cách để trả lời câu hỏi này là cần xây dựng lại toàn bộ gene virus từ DNA oligonucleotide. Đó là cách mà Tumbey và cộng sự (2005) đã làm trong một nghiên cứu có ảnh hưởng lớn lao của họ. Và đây là lần đầu tiên một virus đã bị tuyệt chủng - virus cúm gây nên dịch cùm Tây Ban Nha 1918 - đã được sống lại.


Tumbey và cộng sự (2005) đã sử dụng di truyền ngược để tái cấu trúc virus cúm 1918 trong dịch tế bảo nuôi cấy và sau đó họ gây nhiễm vào chuột để nghiển cứu tính phát sinh bệnh. Họ thấy rằng virus 1918 được làm sống lại giết chết chuột nhanh hơn bất kỳ chủng virus cúm nào đã được miêu tả trước đó. Trên một nghiên cứu trước đây (Kobasa và cộng sự, 2004), người ta rút ra kết luận rằng một phần đặc tính phát sinh bệnh của virus năm 1918 là dựa trên protein bề mặt HA và NA của nó. Và đến phiên nghiên cứu của mình, Tumbey và cộng sự (2005) đã chứng minh rằng một phần khác của đặc tính phát sinh bệnh của con virus gây chết người này chính là các gene polymerase giống như ở gia cầm. Cũng như các virus có họat tính gây bênh cao, như virus cúm H5N1, virus cúm năm 1918 có protein HA bị phân cắt thành dạng hoạt động khi không có trypsin. Tuy nhiên, không giống như các protein HA khác xuất phát từ virus cúm có khả năng gây bệnh cao mà đặc điểm của chúng đã được mô tả từ lâu, protein HA của virus 1918 không có điểm phân cắtchứa nhiều base để có thể bị phân cắt bởi purin và proteaza tương tự purin. Thay vào đó protein NA của nó có liên quan trong sự phân cắt của HA bởi cơ chế mới mà chưa được biết đến. Kết quả là các virus cúm có tính gây bệnh thấp có thể tăng độc tính không chỉ thông qua những đột biến trong gene HA mà còn thông qua những đột biến trong gene NA hay sự tái sắp xếp trong gene NA.


Điều tương đồng rõ ràng giữa sự hình thành dịch cúm Tây Ban Nha 1918 và sự xuất hiện của chủng virus cúm gia cầm hiện nay đã làm tăng thêm mối bận tâm trên toàn cầu. Cả chủng H5N1 và chủng virus năm 1918 có cùng phương thức hoạt động của protein HA độc lập với trypsin, mặc dù thông qua nhiều chiến lược khác nhau. Cả hai đều có tính gây bệnh cao ở chuột. Trong các thử nghiệm ở chuột của Tempey và cộng sự (2005), virus 1918 không lan được trên bề mặt phồi, ngược lại nhiều chủng virus H5N1 xâm nhiễm có hệ thống, lan rộng khắp cơ thể thậm chi lên não. Đã có nhiều báo cáo về bệnh thần kinh ở người do virus gây dịch bệnh năm 1918, từ đó đưa ra câu hỏi là chuột có phải là mô hình thích hợp để nghiên cứu virus cúm Tây Ban Nha hay không? Trong suốt hai năm qua người ta ghi nhận con số chắc chắn là 118 trường hợp mắc cúm gia cầm trong đó có 61 ca tử vong, một số trường hợp có khả năng truyền từ người sang người. Với những “điều kiện cần” mà virus H5N1 đã có tương tự như dịch virus cúm năm 1918 khiến người ta e ngại rằng “điều kiện đủ” duy nhất còn lại để virus H5N1 có thể trở thành virus gây ra cơn đại dịch là khả năng chúng truyền bệnh một cách hiệu quả từ người sangngười. Hiện nay chủng virus H5N1 mới chỉ là chủng đặc hữu lây lan giữa các loài chim di trú hoang dã, và khả năng lan rộng của nó trên toàn cầu là điều không thể tránh được. Tuy thế khỏang cách di cư của chim ngày càng tăng dần về mặt địa lý, chính là cơ hội để virus cúm gia cầm thu nhận những đột biến ở phức hợp polymerase, một hoặc hai đột biến ở protein HA và các đột biến khác chưa xác định khác cần thiết để virus lây nhiễm từ người sang người .



Hình 1: Chủng virus cúm gia cầm H5N1 có thể có khả năng gây ra dịch cúm ở người thông qua hai cơ chế. (a) Cơ chế đồng xâm nhiễm: virus cúm gia cầm H5N1 và virus cúm ở người cùng xâm nhiễm vào tế bào người, từ đó cho phép chúng tái sắp xếp các gene tạo ra một dạng virus cúm gia cầm H5 mới và có thể lây nhiễm từ người sang người. (b) Cơ chế đột biến: virus cúm gia cầm H5N1 có thể đột biến trực tiếp thành virus cúm có khả năng lây nhiễm từ người sang người. Virus H5N1 đang lưu hành hiện thời được xem là chủng "mới" về mặt kháng nguyên, chúng có khả năng phát sinh bệnh với mức độ cao ở người và có thể lây nhiễm một cách có hệ thống ở động vật. Chúng biểu hiện đặc tính phân cắt của protein hemagglutinin (HA) độc lập với trypsin và có sự mất đoạn trong gene phi cấu trúc, những đặc điểm này có liên quan đến khả năng tăng cường khả năng phát sinh bệnh. Chỉ cần một hoặc hai đột biến trong protein HA và 10 đột bíên trong phức hợp polymerase là có thể tạo nên một chủng virus cúm gia cầm mới hòan tòan có khả năng gây ra cơn dịch cúm ở người.


SVYK

[Huu Le]

Tạo chủng vaccine cúm bằng phương pháp reassortment
26.12.2005

Genome virus cúm gồm 8 đoạn. Một đoạn trong số đó mã hoá cho kháng nguyên hemagglutinin bề mặt (HA) và một đoạn khác mã hoá cho kháng nguyên neuraminidase bề mặt (NA). Mỗi năm, các nhà nghiên cứu dự đoán chủng cúm nào sẽ phổ biến nhất và trên cơ sở đó họ lựa chọn 2 đến 3 chủng cúm A và 1 chủng cúm B để sản xuất vaccine dùng cho năm đó.

Mục đích của quá trình tái sắp xếp và tổ hợp các gene virus cúm (reaassortment) là nhằm kết hợp gene HA và NA mong muốn từ chủng đích (chủng cúm 1) với các gene từ chủng vô hại. Chủng vô hại này phải là chủng có thể phát triển tốt trong trứng (chủng cúm 2).

Sơ đồ dưới đây mô tả chi tiết các bước tạo ra vaccine:

1. Các chủng cúm 1 và 2 được tiêm đồng thời vào trứng gà đã thụ tinh.
2. Các gene từ chủng cúm 1 nhân lên và trộn lẫn với các gene từ chủng cúm 2 tạo ra tối đa là 256 tổ hợp gene.
3. Các nhà nghiên cứu sẽ tìm trong số các tổ hợp gene đó để chọn ra chủng mang gene HA và NA từ chủng cúm 1 và các gene còn lại từ chủng cúm 2. Chủng được lựa chọn phải đảm bảo là có thể mọc một cách hiệu quả trong trứng.
4. Chủng được tạo ra cùng với 2 chủng cúm khác sẽ được sử dụng làm vaccine cho năm kế tiếp.

SVYK

[Huu Le]

Kháng sinh họ aminoglycoside cảm ứng quá trình tạo biofilm của vi khuẩn
28.11.2005

Mô hình hiệu ứng của aminoglycoside đối với P. aeruginosa


Biofilm là khối kết tập của các tế bào vi khuẩn bám dính trên bề mặt hữu sinh và vô sinh, bao gồm mô của người. Biofilm kháng lại kháng sinh và giúp vi khuẩn tồn tại lâu dài khi xâm nhiễm mãn tính. Việc làm sáng tỏ các cơ chế tạo biofilm có thể giúp điều trị sự xâm nhiễm mãn tính như của Pseudomonas aeruginosa trong các lỗ thông khí của người bệnh xơ nang. Các tác giả cho thấy nồng độ dưới ngưỡng kìm hãm của kháng sinh họ aminoglycoside cảm ứng quá trình tạo biofilm của P. aeruginosa và Escherichia coli.

Với P. aeruginosa, gene điều hòa đáp ứng aminoglycoside (aminoglycoside response regulator, arr) thiết yếu cho quá trình cảm ứng này và góp phần vào quá trình kháng aminoglycoside đặc thù của biofilm. Gene arr được tiên đoán là mã hóa enzyme phosphodiesterase nội màng. Cơ chất của enzyme này là di-guanosine monophosphate vòng (c-di-GMP), chất truyền tín hiệu thứ hai của vi khuẩn điều hòa sự bám dính bề mặt tế bào.


Các tác giả khám phá rằng các màng tạo ra từ chủng đột biến gene arr có hoạt tính c-di-GMP bị suy giảm, và P. aeruginosa với đột biến gene arr thay đổi gốc xúc tác (theo tiên đoán) tạo thành biofilm nhưng mất khả năng đáp ứng với tobramycin. Hơn nữa, GTP ngoại sinh (chất kìm hãm hoạt tính c-di-GMP phosphodiesterase) kìm hãm quá trình tạo biofilm cảm ứng tobramycin.


Kết quả của các tác giả chứng minh rằng quá trình tạo biofilm có thể là một phản ứng phòng vệ, đặc hiệu khi có kháng sinh và chỉ ra rằng cơ sở phân tử của đáp ứng này bao gồm các thay đổi hàm lượng c-di-GMP.

F1000 ngày 10-10-2005


F1000 Factor 6.0

Gerard Nau

University of Pittsburgh Medical Center, United States of America

IMMUNOLOGY


Bài báo thuyết phục này chứng minh sự tinh vi trong quá trình phát triển và trao đổi chất của vi khuẩn đáp lại các tín hiệu môi trường. Các tác giả cho thấy Pseudomonas aeruginosa và Escherichia coli chuyển đổi để tạo thành biofilm sau khi tiếp xúc với tobramycin, một loại kháng sinh thuộc họ aminoglycoside. Đáp ứng này dường như góp phần giúp vi khuẩn tồn tại khi nó bị thách thức bởi các kháng sinh trong tự nhiên.


Các khám phá này giúp chúng ta hiểu làm thế nào mà hiện tượng này phổ biến và nhớ đến các tác hại của việc sử dụng kháng sinh không thích hợp. Các thay đổi trong quá trình tạo biofilm có thể làm suy yếu khả năng phòng vệ của vật chủ chống lại sự xâm nhiễm của vi khuẩn.




SVYK

[Huu Le]

Bệnh "cúm" tình dục
08.11.2006

Virus HPV. Ảnh: Medicalprogress
Virus Human Papilloma (HPV) có thể tấn công 50% số người lớn đang độ tuổi sinh hoạt tình dục. Bệnh này phổ biến đến nỗi Alex Ferenczy, giáo sư bệnh lý học và sản phụ khoa Đại học MacGill Canada, đã gọi nó là bệnh cúm tình dục.

Có hơn 100 chủng HPV, tất cả đều lan truyền qua đường tiếp xúc giữa da và da. Một số chủng gây ra các hạt cơm, mụn cóc ở cơ quan sinh dục và có thể chữa trị khỏi. Nhưng điều đó không có nghĩa là HPV lành tính, vì nó chính là thủ phạm của 70% số ca ung thư cổ tử cung. Ở châu Á, cứ 4 phút lại có một phụ nữ qua đời vì bệnh này.
Thông thường, HPV không gây ra triệu chứng nào. Vì vậy, rất khó biết ai bị nhiễm bệnh. Giáo sư Alex Ferenczy khuyên, cách tốt nhất để phòng HPV là chung thủy một vợ một chồng và thực hiện tình dục an toàn. Văcxin phòng HPV để giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung đã có nhưng chỉ phục vụ phái nữ và không có tác dụng gì với người đã nhiễm bệnh.
Hiện vẫn chưa có thuốc điều trị bệnh do nhiễm HPV. Vì vậy, để phòng ngừa "cúm tình dục" và hệ quả của nó là ung thư cổ tử ung, bạn cần:
Không hút thuốc lá: Phụ nữ hút hơn 15 điếu thuốc mỗi ngày sẽ tăng gấp đôi nguy cơ ung thư cổ tử cung.
Làm xét nghiệm tế bào âm đạo hằng năm là cách đáng tin cậyduy nhất để khám phá ra những tế bào cổ tử cung có thể bị nhiễm ung thư.
Nên dùng bao cao su khi quan hệ tình dục: Phụ nữ dùng thuốc ngừa thai đôi khi bị nhiều hạt cơm, mụn cóc hơn những người áp dụng biện pháp tránh thai khác.
Tăng cường hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch mạnh khỏe có thể giúp bạn quản chế được tình trạng nhiễm khuẩn. Nên áp dụng một chế độ ăn lành mạnh, dùng những viên bổ sung đa sinh tố và thể dục vận động thường xuyên.



(Theo Khoa Học & Đời Sống

[Huu Le]

Phẫu Thuật Chỉnh Mũi Ngoài
13.05.2006


Một số phẫu thuật thông thường cơ bản mà BS TMH thường giải quyết

Cơ sở giải phẫu:
mũi ngoài còn có tên là tháp mũi, nằm ở giữa mặt, hình giống như một cái tháp rỗng để đứng, chiếm 1/3 của tầng giữa mặt
Là nắp ngoài của hốc mũi, tháp mũi gồm 2 phần chính, phần cứng và phần mềm
1.Phần cứng; gồm 1 khung xương và sụn
khung xương có:
-Xương chính của mũi, hình chữ nhật, liền với khớp xương trán ở phía trên nó. Xương chính của mũi cùng với bên đối diện sẽ hình thành đường sống lưng hốc mũi
Nghành lên xương hàm cũng tham gia vào hình thành gốc mũi ở phía ngoài
-Khung sụn có
sụn tam giác có bờ trên nối tiếp với xương chính mũi, bờ dưới của sụn nổi gờ lên trong tiền đình mũi thành một nếp gờ gọi tên là nếp sụn tam giác (plica-nasi)
sụn cánh mũi có hình chữ U với 2 cành của nó uốn quanh cửa mũi, cành ngoài hình thành cánh mũi và cành trong sẽ kết hợp với bên đối diện để hình thành đầu mũi ở trên và tiểu trụ ở dưới. Tiểu trụ có tác dụng nâng cao cửa lỗ mũi.
sụn tứ giác của vách ngăn mũi có tác dụng quan trọng giữ cho tháp mũi không bị xẹp xuống.
2.Phần mềm bọc lấy tháp mũi gồm có các tổ chức liên kết và một số cơ nhỏ
Da dính lỏng lẻo vào xương, nhưng bám chặt vào sụn cánh mũi. Một số cơ nhỏ bám vào da vùng tiền đình có tác dụng làm nở hoặc co cửa mũi

Vai trò thẩm mỹ của tháp mũi
Tháp mũi có chức năng hô hấp chính nhưng với vị trí quan trọng nằm ở trung tâm bộ mặt và chiếm 1/3 chính giữa của mặt, nên có vai trò rất quan trọng nữa là tham dự vào những đặc điểm hình dạng và thẩm mỹ của bộ mặt con người. Do đó bên cạnh những bệnh lý ảnh hưởng đến hô hấp, còn những yếu tố thẩm mỹ mà người thầy thuốc TMH có thể giải quyết trong phạm vi chuyên khoa của mình
Đường rạch đi vào tháp mũi trong phẫu thuật chỉnh nắn
về nguyên tắc, phẫu thuật chỉnh hình ở mũi phải căn cứ vào 2 yếu tố cơ bản
- hình thái của bệnh lý: đánh giá chính xác mức độ sẽ phải can thiệp ở từng phần xương, phần sụn, phần da.
- hình thái chung của bộ mặt
mục đích của chỉnh hình để đạt được 1 sắc thái hài hoà và cân đối toàn diện
cần lưu ý rằng những vẹo lệch của tháp mũi chủ yếu nằm ở khung xương và sụn. Muốn đi vào khung xương và khung sụn, chúng ta tránh rạch da ở ngoài tháp mũi để tôn trọng thẩm mỹ của da mặt (ngoại trừ phẫu thuật vết thương hở ở mũi)
Cần mở đường bằng rạch da ở mặt trong của tiền đình mũi. Có 2 đường rạch để tạo đường đi vào tới khung xương và sụn
- đường rạch theo khe túi cùng ở giữa sụn tam giác với sụn cánh mũi, dọc theo nếp plica-nasi
- đường rạch xuyên vách ngăn, đi qua tiểu trụ và sụn vách ngăn
Nhiều trường hợp cần phối hợp 2 đường rạch trên để tạo ra một phạm vi rộng can thiệp vào khung xương và khung sụn
Dụng cụ
dụng cụ dùng cho phẫu thuật chỉnh hình mũi về cơ bản phải chọn loại cỡ nhỏ: dao các kiểu, các cỡ, kéo các kiểu đầu tù, đầu nhọn thẳng và cong, lưỡi đục các cỡ, thẳng và lòng máng, cần có đục lưỡi đuôi én, bóc tách các cỡ các loại, thìa nạo, lưỡi cưa, lưỡi mài, các banh mũi, các vén mũi các cỡ, kìm gặm xương đầu nhỏ, kìm cắt xương cỡ nhỏ, soi mũi, và cặp khuỷu TMH, chỉ Catgut loại nhỏ, chỉ lụa khâu màu đen loại nhỏ, kim khâu, máy hút và các ống các cỡ
Vô cảm trong phẫu thuật chỉnh hình mũi
hoặc gây mê hoặc gây tê, nhưng cả 2 phải có tiền mê chu đáo. Đặc biệt nên chọn gây tê nếu phẫu thuật tương đối khu trú ngắn gọn
gây tê nội khí quản neen có thêm hạ áp chỉ huy thì tốt vì khi mổ, các tổ chức ở mũi thường có xu hướng chảy máu nhiều so với các tổ chức khác
gây tê địa phươngbằng novocain 1% hoặc Xylocain 1% cần pha thêm adrenalin với tiêm loại nhỏ nhất, dùng khoảng 10ml

Tiêm ở 5 điểm chính
điểm 1: giữa tiểu trụ mũi với sụn vách ngăn
điểm 2: khớp giữa sụn tam giác với sụn cánh mũi (tiêm cả 2 bên phải và trái)
điểm 3: kim ở điểm 2 không rút ra mà tiếp tục chọc sâu vào tiêm dọc vùng sống mũi
điểm 4, 5: ở rãnh mũi má, cả 2 bên phải và trái (nếu mổ vào vùng xương chính mũi và nhánh lên hàm trên)



cocacola (Theo BS HONGHA

[NhiHa]

Từ Gai Ma đến Cần Sa: Thuốc hay Ma Túy? Gai Dầu

Dược Sĩ Trần Việt Hưng (Website: ThuVienVietNam.com)

California: Cử tri tiểu bang California ngày 2 tháng 11 năm 2010 đã bỏ phiếu bác bỏ Dự Luật số 19 nhằm ' ..cho phép những người trên 21 tuổi có thể sở hữu một số lượng cần sa không quá một ounce, được phép tiêu thụ cần sa tại một nơi không phải là công cộng, miễn là không có sự hiện diện của trẻ em, và có thể trồng cần sa tại những khoảnh đất tư hữu. Dự Luật cũng cho Chinh quyền địa phương được cấp giấy phép trồng cần sa trong mục đích thương mại, bán và sử dụng cần sa tại những cơ sở được cấp giấy phép'..
Những người đưa ra Dự Luật này cho rằng Dự Luật sẽ có thể thu thêm tiền cho ngân sách đang thiếu hụt của California; giúp làm giảm tình trạng bạo động do ma túy từ Mexico vì giá cần sa sẽ tụt mạnh và các vụ bị bắt do vi phạm luật về cần sa sẽ giảm nhiều.
Chánh phủ Liên Bang trước đó cho biết sẽ tiếp tục áp dụng luật pháp coi cần sa như một chất ma túy bị cấm dù cho Dự Luật 19 được bỏ phiếu thuận.
Kết quả ghi nhận Dự Luật này bị đánh bại bằng 56 % chống đối với 44 % thuận.
Oregon: Cử tri Oregon cũng bỏ phiếu không chấp thuận các đề nghị ghi trong Dự Luật 74 với 58 % chống, đối với 42 % thuận. Dự Luật đề nghị cho phép bổ xung một số điều lệ hiên hành tại Oregon về sử dụng cần sa: Hiện nay Oregon cho phép một số người hội đủ một số điều kiện được 'ghi danh' để trở thành 'người được phép trồng cần sa dùng cho y học'; không cho phép buôn bán cần sa cho những người có 'thẻ dùng cần sa', giới hạn người 'có phép' trồng ở mức 6 cây trưởng thành và 24 ounces (mỗi người). Dự Luật 74 dự trù cho mở một hệ thống cung cấp rộng rải hơn gồm các chẩn y viện và các nhà trồng với số lượng cần sa cao hơn: 24 cây/ 96 ounces cần sa và một số điều khoản khác.
Cần sa, hiện nay tại Hoa Kỳ, vẫn là một loại cây được xếp vào loại ma túy bất hợp pháp không được phép trồng, sở hữu và sử dụng. (Ngoại trừ tại một số tiểu bang cho phép dùng trong mục đích y học với số lượng rất hạn chế). Các tranh cãi về dược tính của Cầnsa và về tác dụng gây nghiện của cây đã kéo dài từ trên 40 năm và vẫn còn đang tiếp tục. Hàng ngàn nghiên cứu, thử nghiệm đã được thực hiện trên toàn thế giới nhưng vẫn chưa được các chuyên viên y tế và luật pháp đồng thuận..Cơ quan điều hành ma túy tại Hoa Kỳ ( US Drug Enforcement Administration= DEA) xem 'Cần sa như một chất gây nghiện tạo những hậu quả nguy hại về sức khỏe cho người sử dụng', đồng thời kết luận 'nhiều vấn đề, nguy hại cho người sử dụng, ngắn hạn và lâu dài đã được ghi nhận với những bằng chứng rõ rệt'. Trong khi đó National Organization for the Reform of Marijuana Laws (NORML) lại đưa ra những nhận định cho rằng 'So với rượu và thuốc lá, cần sa ít nguy hại hơn rất nhiều' và 'cần sa, dù dùng quá liều, không gây độc hại và từ vong'..(?)
Những thống kê chính thức của Tổ Chức Y Tế Thế Giới ghi nhận: Cần sa là một loại 'thuốc' 'dùng cho 'vui' (recreational) phổ biến nhiều trên thế giơi chỉ kém rượu, cà phê và thuốc lá. Riêng tại Hoa Kỳ, có đến trên 100 triệu người đã thử cần sa và trong năm 2009, có lẽ đã có 25 triệu người dùng cần sa .
Danh pháp:
Một số khá nhiều tên đã được dùng để gọi cho cây. Đồng thời cũng có những tên 'riêng' để gọi những từng phần của cây, và chất ly trích từ cây:
Anasha và Kif (chất nhựa và đỉnh đọt hoa trộn lẫn với lá); Banji, Hemp, Cannabis, Shesba, Dimba. Dagga, Suma, Vingory và Machona (toàn cây); Bhang, Sawi (lá cây trưởng thành phơi khô) Charas (nhựa); Ganga (đỉnh hoa); Hashish, Marijuana= Marihuana (lá và đỉnh hoa).
Tại Việt Nam, cây được gọi dưới những tên như Gai mèo, Gai dầu, Đại Ma, Gai xanh.
Pháp: Chanvre indien, Canebier.
Chi thực vật Cannabis = Gai ma gồm ba loài chính Cannabis sativa, Cannabis indica và Cannabis ruderalis. Cannabis đã được sử dụng từ lâu trong công nghiệp, lấy hạt làm thực phẩm, ép hạt lấy dầu, làm thuốc trị bệnh và làm..chất ma túy. Bài này sẽ lần lượt trình bày những sự kiện về các phương thức sử dụng Cannabis bao gồm một số vấn đề liên hệ đến những luật lệ hiện hành về Marijuana tại Hoa Kỳ.
Đặc tính thực vật học:
Cần sa được sử dụng trên thế giới từ thời 'Đồ đá', những dấu vết cũa sợi cần sa đã được tìm thấy trên các đồ gốm tại Trung Hoa và Đài Loan có niên đại từ 7000 năm trước. Sử gia người Hy lạp Herodotus đã ghi chép là cư dân tại Scythia đã hít hơi khói từ cần sa trong một số nghi lễ tôn giáo. Trong thời Trung Cổ cần sa được dùng làm thực phẩm trong một số món ăn tại Đức và Ý. Cần sa được trồng tại Âu châu để lấy sợi, làm thừng trên thuyền bè. Người Tây Ban Nha đã đưa cần sa đến Tân Thế Giới và trồng tại Chile từ 1545 và cây cần sa đã xuất hiện tại Hoa Kỳ vào khoảng 1607 tại Richmond, Virginia.
Về phương diện thực vật học, chi Cannabis trước đây được xếp vào họ thực vật Urticacaea (họ gai) sau đó vào họ Moraceae (dâu tằm) nhưng hiện nay vảo họ Cannabaceae (họ này còn có cây Hương bia=Houblon).
Các nhà thực vật phân loại Cannabis theo nhiều tiêu chuẩn, nhưng hiện nay tạm chia thành các nhóm:
Cây trồng riêng cho mục đích thu hoạch sợi và lấy hạt, được mô tả là loại gây độc nghiền nhẹ, không chứa ma túy, hay loại lấy sợi.
Cây trồng để làm thuốc, chứa lượng ma túy cao.
Cây phát triển trong hoang dại.
Năm 1976, nhà thực vật Canada Ernest Small và Nhà phân loại Mỹ Arthur Cronquist, dựa theo các yếu tố di truyền, nhiễm sắc... đưa ra bảng đề nghị là chỉ có một loài Cannabis với 2 loài phụ:
C. sativa L. subsp. sativa
C. sativa L. subsp. Indica
Và theo 2 ông trong 2 loài-phụ còn có:
C. sativa L. subsp. sativa var. spontanea là loài mọc hoang, ít độc chất.
C. sativa L. subsp. indica var. kafiristanica là loải hoang chứa lượng ma túy cao.
Theo các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ: các giáo sư William Emboden, Loran Anderson và Richard Schultes, có thể chia chi Cannabis thành 3 loài:
C. sativa: thân cao, phân nhánh, lá nhỏ hẹp
C. indica: thấp hơn, mọc dạng hình nón, lá phụ rộng hơn
C. ruderalis: lùn, không có cành và mọc hoang trong vùng Trung Á.
Cannabis sativa: Cây thuộc loại thảo, mọc thẳng đứng, có thể cao 1-2m. Thân vuông có rãnh dọc, phủ lông mềm. Lá mọc so le, có cuống và có lá kèm; mép lá có khia răng, đầu nhọn; lá phía dưới xẻ sâu đến gần sát cuống thành 5 đến 9 thùy ; lá nơi phần ngọn có 3 thùy nhỏ hoặc nguyên.
Hoa đơn tính, mọc khác gốc, không có cánh hoa; lá bắc nhỏ và dài. Hoa đực mọc nơi kẽ lá hay đầu cành, thành chùy ngắn, buông thõng xuống, có 5 lá đài màu vàng nhạt, 5 nhị đực đối diện với lá đài. Hoa cái mọc đơn độc nơi kẽ lá bắc, có đài hợp thành một mo hình chai, ôm lấy bầu thượng, hình cầu.
Quả thuộc loại bế quả, hình trứng dẹt, màu xám nhạt, có mũi nhọn ở đầu, không tự mở nhưng tách làm đôi do áp suất. Hạt nhỏ chứa nhiều dầu.
Cây trổ hoa trong tháng 10.
Đa số các nhà thực vật phân chia các cây Cannabis sativa thành 3 nhóm:
Cannabis sativa var. vulgaris = Gai mèo (cần sa) cho sợi, thường trồng tại những vùng ôn đới để lây sợi, hạt để ép dầu.
Cannabis sativa var. indica = Cần sa Ấn Độ trồng tại những vùng nhiệt đới.
Cannabis sativa var. chinensis = Cần sa Tàu, mọc và trồng tại Nam Trung Hoa, Bắc Việt Nam (vùng thượng du Bắc Việt như Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái..)
(Cần sa Ấn Độ và cần sa Tàu cung cấp các ma túy Haschich và Marijuana. Theo giới 'nghiền' thì Haschich là ngọn hoa, có nhiều nhựa, dùng dưới dạng hít, nhai và uống; còn Marijuana là ngọn có hoa và lá dùng dưới dạng hút)
Thành phần hóa học:
Trên 420 hợp chất khác nhau đã được ly trích từ Cannabis và được thông báo trên các tạp chí khoa học như:
Nhóm hợp chất gọi chung dưới tên Cannabinoids, trong đó chất chính là delta-9-tetrahydrocannabinol (THC), cannabidinol. Tỷ lệ THC thay đổi tùy theo thành phần của cây: cao hơn ở nhánh non, hoa, và lá; chồi, hạt và rễ thấp hơn. Hàm lượng THC cũng thay đổi tùy nơi cây được trồng và thu hoạch: Cây tại Kansas chứa khoảng 0.1 %, trong khi đó tại Jamaica hay Việt Nam cao đến 4%.
Các alkaloids loại spermidin như cannabisativin, anhydro-can nabisativin.
Các hợp chất có cấu trúc steroids.
Tinh dầu dễ bay hơi trong đó có beta-caryophylen, humulen, alpha pinene, beta-pinene, limonen, myrcene.
Trong hạt: các hợp chất mới ly trích được như Feruloyl tyramine (hợp chất loại amide); p-coumaroyltyramine.
Hạt chứa khoảng 30 % dầu béo, 19 % chất đạm, đường hữu cơ như pentosan, dextrin, enzymes như emulsin, lipase.
Trong quả: có thêm 3 lignan amides loại bis-phenylpropane (Phytochemistry Số 38-1995)
Cần sa trong Y- Dược
Cần sa đã được sử dụng làm thuốc từ hàng ngàn năm trước. Cây đã được mô tả trong Thần Nông Bản Thảo (5000 năm trước đây), và sau đó trong các sách thuốc cổ Hy Lạp, La Mã. Dược học cổ truyền Trung Hoa dùng cần sa (hỏa ma) để trị sốt rét, táo bón, đau nhức khớp xương, gút và bệnh phụ khoa. Các y sĩ Hy Lạp như Dioscorides, Galien dùng nước ép từ hạt để làm thuốc trị đau. Cho đến thập niên 60 của thế kỷ 20, Âu châu và Hoa Kỳ tiếp tục dùng cần sa làm thuốc để trị sưng, ho, chuột rút bắp thịt, mất ngủ, phong thấp, gút. Tại Hoa Kỳ có nhiều đặc chế trong thành phần có chứa cần sa. Cho đến 1941 cây còn được xem là vị thuốc chính thức ghi trong trong Chế Dược Thư (USP) và trong National Formulary (NF).
Hoạt tinh sinh học và vấn đề sử dụng cần sa trong Y học:
Các đặc tính dược học của toàn cây cần sa (Marjuana) cũng như của từng thành phần của cây hay của những hoạt chất đã được nghiên cứu rất kỹ lưỡng và rất chi tiết. THC có lẽ là chất quan trọng nhất để tạo ra các đặc tính dược học; Cannabinol có lẽ giúp gia tăng các hoạt tính về tâm thần. Cannabinol là sản phẩm từ sự phân hủy của THC và không có ở cây tươi. Tác động của Marijuana phát khởi ngay sau khi hít khói hoặc nhai, ăn cây. Khi hít, THC được hấp thu rất nhanh: mức sinh-khả dụng (bioavailability) lên đến gần 18% và có thể cao hơn nơi những người dùng cần sa liên tục. THC được phân bố rất nhanh trong cơ thể, nhất là tại các mô tế bào có nhiều lipid. Sau khi chích qua tĩnh mạch, khoảng 80-90% THC sẽ bị loại theo đường tiểu, và phần còn lại sẽ theo phân (nhờ mật) để bị tống xuất ra ngoài cơ thể. Các chất biến dưỡng từ THC vẫn có thể tìm thấy trong nước tiểu 10 ngày sau khi chỉ dùng cần sa một lần, và có thể đến 20 ngày nếu dùng liên tục.
(Các hoạt động về tâm thần thường phục hồi và trở về trạng thái bình thường khoảng 3 giờ sau khi hút một lượng cao cần sa qua ống điếu, ống vố hay qua máy phun hơi. Tuy nhiên thời gian này có thể kéo dài hơn khi uống hoặc nhai lá và một số các 'dư vị' cảm xúc vẫn có thể còn lại sau 1, 2 ngày).
Tác dụng chống nôn mửa:
Chưa có những báo cáo về tác dụng chống nôn mửa của cần sa trên thú vật.
Trong khi đó tác dụng chống nôn của THC đã được thử nghiệm lâm sàng nơi người với những kết quả rõ rệt. THC, dùng dưới dạng viên nang có hiệu ứng chống nôn tương đương với prochlorperazine, nhưng lại có nhiều phản ứng phụ trên hệ Thần kinh trung ương hơn. THC hữu hiệu hơn nơi những bệnh nhân đã 'lờn' các thuốc chống nôn khác và đặc biệt là rât tốt khi dùng cho các bệnh nhân ung thư cần đến liều cao methotrexate, BCNU (carmustine) và xạ trị. Chỉ có 9 trường hợp bị phản ứng nặng khi dùng THC nơi 1565 bệnh nhân.
Tác dụng trên hệ tim-mạch:
Nhai và hít hơi cần sa thường đưa đến tình trạng tim đập nhanh hơn, tuy nhiên nơi những người trẻ tuổi, không ghi nhận được các thay đổi về Điện Tâm Đồ (ECG). Tuy cần sa gây ra tăng huyết áp, nhưng không có bằng chứng về tác hại lâu dài trên hệ tim-mạch.
Tác dụng trên phổi:
Các phản ứng khó chịu do cần sa gây ra cho cuống phổi và phổi đã được ghi nhận khá đầy đủ nơi những người hút cần sa. Tuy hút cần sa ngắn hạn gây ra sự tăng độ giãn nở của phổi, và giảm sự co thắt cuống phổi nơi người bệnh suyễn nhưng hút cần sa lâu dài lại gây ra những rối loạn về chức năng phổi. Dùng cần sa thường xuyên có thể đưa đến các bệnh nghẽn phổi như sơ tế bào gian bào phổi. Trong một thử nghiệm so sánh các tác động phụ do hút thuốc lá với hút cần sa cho thấy chỉ hút một điều cần sa đã đủ tạo ra những giảm sút trong các chức năng sinh hoạt bằng hút đến 16 điếu thuốc lá (American Review of Respiratory Diseases Số 7-1978). Một nghiên cứu mới hơn, đánh giá tác hại của khói thuốc lá và khói cần sa cho thấy các chất độc hại tế bào ở trong khói cần sa có thể không gây tác hại cho những người hit phải khói (Pharmacology and Biochemistry Behavior Số 40-1991).
Các loại cần sa khác nhau có thể chứa trong khói những lượng hydrocarbon đa vòng khác nhau, lượng này cao hơn đến 50% so với số lượng hydrocarbon trong khói thuốc lá. Nồng độ cao này thường được cho là có liên hệ đến bệnh ung thư phổi.
Lá cần sa thường bị nhiễm các bào tử của nấm mốc: trong một thử nghiệm có đến 11 trong 12 mẫu thử bị nhiễm, bào tử nấm loại aspergillus này có thể theo khói để vào phổi người hút gây ra tình trạng phổi mẫn cảm với nấm mốc (New England Journal of Medicine Số 304-1981).
Cần sa và ung thư:
Khi thoa trên da chuột các hạt ngưng tụ từ khói cần sa, gây ra sự bội sinh tế bào nơi hạch mỡ. Trong một thử nghiệm khác, nhựa từ thuốc lá thoa trên da chuột gây ung thư mạnh hơn là nhựa cần sa. Sinh thiết tế bào cuống phổi nơi những người hút thuốc lá và những người hút cần sa đều cho thấy những thay đổi có thể đưa đến ung thư (JAMA Số 246-1981).
Tác động vào Trung Tâm Thần Kinh:
Cần sa gây những rối loạn về thời gian phản ứng, về sự phối hợp giữa các hoạt động cơ học và cảm xúc về thị giác. Cần sa có thể gây các phản ứng hoảng loạn, phản ứng hồi tưởng bất chợt (flashbacks) và nhiều rối loạn tâm thần xúc động. Trẻ em và người vị thành niên thường bị phản ứng mạnh hơn. Những sự sai biến về khái niệm thời gian, trong thị giác (thấy những hình ảnh biến dạng kỳ lạ) , thính giác (nghe thấy những tiếng động bất thường) có thể xẩy ra nơi người dùng cần sa. Do khả năng có thể làm cho người dùng dễ đi đến lạm dụng nên Bộ Y Tế Hoa Kỳ đã xếp cần sa vào loại Ma túy Bảng I. Người dùng cần sa thường có khuynh hướng chọn các loại chứa nồng độ cao THC (1.95%)..
Tác động trên hệ nội tiêt:
Phụ nữ dùng cần sa lâu dài có thể bị rối loạn về kinh nguyệt, kể cả những chu kỳ không có rụng trứng. Sự hư hại cho bào thai có thể xẩy ra nơi thú vật thử nghiệm và nơi người. THC có thể ảnh hưởng trên sự bài tiết kích thích tố gonadotropins nơi tuyến thùy. Nơi chuột đã bị cắt buồng trứng, chích THC ở liều thấp gây ức chế sự tiết kich thich tố thúc hoàng-thể (luteinizing hormone) đến 68%. Nơi phái đực, các kết quả về tác động hạ testosterone không đồng thuận: tuy có những báo cáo ghi nhận số đếm tinh trùng bị giảm hạ, cấu trúc tinh trùng thay đổi và độ di động của tinh trùng chậm đi.
Tác động trên thị giác:
Dùng cần sa có thể bị gia tăng sự co mạch nơi võng mạc. Cần sa và THC có khả năng làm giảm hạ áp xuât nội nhãn nơi bệnh nhân bị cườm (glaucoma). Tuy có một số nghiên cứu ghi nhận sự hữu hiệu thật sự của thuốc nhưng chưa biết được là phương pháp trị liệu bằng cần sa có thể bảo tồn được chức năng của thị giác không (Journal of Pharmacy and Pharmacology Số 40-1988). Sự giảm áp suất nội nhãn (IOP) tuy xẩy ra nơi người bệnh sau khi hút cần sa, nhưng hoạt tính này không kéo dài, đồng thời cũng có những nghi ngại về sự kiện giảm lưu lượng của máu đi về các thần kinh thị giác. Cần sa được xem là tác động trên IOP bằng cách gắn vào các thụ thể loại CB receptors nơi mắt.
Cần sa để trị đau:
Cần sa cho thấy có thể hữu dụng để giúp giảm đau, để trị một số bệnh về thần kinh như kinh phong, rối loạn lưỡng cực (bipolar disorder), hội chứng Tourette. Cần sa giúp thữ giãn bắp thịt trong trường hợp bệnh Multiple Sclerosis (MS)..
Các thuốc đặc chế hợp pháp từ cần sa:
Tuy cần sa và những chế phẩm phát xuất từ cần sa được xếp vào Bảng I, nhưng có một số đặc chế được phép lưu hành tại Hoa Kỳ và Canada:
Dronabinol (Marinol) Đây là dạng thuốc tổng hợp từ delta-9-THC, được FDA chấp thuận vào 1985 và lưu hành trên thị trường dươi dạng thuốc viên nang mềm chứa 2.5 hoặc 10 mg hoạt chất. Liều thông thường là uống 2.5 mg ngày 2 lần trước ăn trưa và ăn tối. Liều tối đa có thể tăng đến 20 mg/ngày. Thuốc được dùng để trị buồn nôn, ói mửa khi trị ung thư bằng hóa chất liệu pháp và giúp tạo cảm giác thèm ăn nơi người bệnh HIV. Hoạt chất được hòa tan trong dầu mè nên không thể dùng để hút. Marinol được xếp vào Bảng III.
Nabilone (Cesamet) Thuốc tổng hợp, nhằm thay thế cho nhóm Cannabinoids, do Công ty Eli Lilly phát triển và được FDA chấp thuận vào năm 2006. Nabilone cũng được dùng để trị buồn nôn vá ói mửa cho bệnh nhân ung thư khi trị bằng hóa chất liệu pháp, liều thường dùng là 1-2mg, ngày 2 lần. Khi so sánh với các thuốc chống nôn thông thường như metoclopramide, prochlorperazine..., các thuốc cannabinoids cho thấy có hoạt tính tương đương, người bệnh dễ chấp nhận và đặc biệt là rất hữu hiệu khi dùng cho trẻ em, và ít xẩy ra phản ứng phụ. Nabilone đang được nghiên cứu, vào giai đoạn 2, để dùng làm thuốc hạ nhãn áp và thuốc an thần.
Delta-9-THC/Cannabinol (Sativex): Đây là đặc chế được chấp thuận tại Canada để trị các trường hợp đau nhức thần kinh ngoại vi trong các bệnh MS (Multiple Sclerosis) và đau nơi người ung thư. Thuốc đang được thử nghiệm tại Hoa Kỳ để tri đau cho người ung thư.. Sativex được trích từ một 'chủng trồng=cultivar' Cannabis riêng biệt và là một hổn hợp gồm delta-9-THC và Cannabinol và đặc biệt nhất là thuốc ở dạng 'thuốc xịt=spray'.
Cần sa trong Y dược cổ truyền Đông Phương:
Dược học cổ truyền Trung Hoa đã sử dụng hạt cần sa làm thuốc từ hàng ngàn năm trước. Vị thuốc hay Hỏa Ma Nhân, Đại Ma Nhân đã được ghi chép trong Thần Nông Bản Thảo kinh.
Dược học Kampo (Nhật) gọi vị thuốc là mashinin.
Hỏa ma nhân được xem là có vị ngọt, tinh bình, có tác dụng nhuận táo, hoạt trường, thông tiện; tác động vào các kinh mạch thuộc Tỳ, Vị và Đại tràng.
Dưỡng và Nhuận tràng: dùng trị các chứng táo bón nơi người cao niên, táo bón sau cơn bệnh kéo dài, sau khi sinh nở; thường được phối hợp cùng Đương quy, Sinh điạ hoàng để trị táo bón do khô tân dịch, và do 'Huyết' suy.
Dưỡng 'Âm', bổ Âm dùng trong trường hợp Âm suy gây táo bón; dùng phối hợp với Bạch thược, Táo nhân.
Thanh 'Nhiệt' giúp lành vết lở dùng làm thuốc trợ giúp điều trị các vết lở bên trong miệng do 'Hõa vượng tại Vị', phối hợp vơi Kim ngân hoa, Cam thảo..
Liều thường dùng: từ 9-18 gram
Tại Ấn Độ, có 3 chế phẩm từ Cannabis: Bhang là bột tán từ toàn cây đã phơi khô, khi dùng được uống với nước hay sữa; Ganja gồm các cành có hoa của cây cái, thường cuốn thành điếu để hút, để nhai; Charas là nhựa cây để hút hoặc nhai. Dược học cổ truyền Ấn Độ (Ayurveda) cũng dùng cần sa để trị bệnh: Toàn cây được dùng để kiện vị, chống co giật, giảm đau, trị kinh phong. Lá trị no hơi đầy bụng, trị bệnh ngoài da.
Cần sa và vấn đề luật pháp
Tạp chí US Pharmcist, số tháng 10 năm 2010, trong bài Medical Marijuana đã tóm lược tình trạng luật pháp của cần sa tại Hoa Kỳ
Theo' US Pharmacist' thì sau đây là những diễn biến chinh:
Điều luật nguyên thủy về ma túy, áp dụng tại Hoa Kỳ the Harrison Narcotics Tax Act năm 1914 về buôn bán và nhập cảng các chất ma túy, đã không bao gồm cần sa. Giới truyền thông Hoa Kỳ trong các năm 1920s đã loan tin nhiều về vấn đề gia tăng sử dụng cần sa làm thuốc tạo 'cảm giác, vui chơi' đồng thời kèm theo những vụ bạo động, tội ác do giới nghiền cần sa gây ra và sau đó đến cuối thập niên 1930s thì hầu như tại tất cả các tiểu bang đều áp dụng các luật lệ đặt việc buôn bán và sở hữu cần sa ra 'ngoài vòng pháp luật' Các cố gắng của chính phủ Liên Bang để cấm đoán cần sa đã được Harry J Anslinger, Giám đốc Bureau of Narcotics and Dangerous Drugs khởi xướng. Ông điều trần trước Quốc Hội là cần sa gây nghiện, đưa đến việc phạm tội ác bạo hành, thoái biến tâm thần và những người trẻ tuổi dễ mắc vào vòng nghiện ngập cần sa hơn là nghiện các loại ma túy khác.
Năm 1937, điều luật Liên Bang Marihuana Tax Act được ban hành đặt việc sử dụng cần sa (ngoài mục đích y học) ra ngoài vòng pháp luật. Điều luật này có mục đích chính là để giới hạn việc trồng cần sa và đánh thuế vào mọi dịch vụ buôn bán cần sa.Và để được phép dùng cần sa trị bệnh, Luật này cũng đặt ra những điều khoản bắt buộc các y sỉ cho toa và dược sĩ cấp thuốc phải ghi danh và trả thuế. Các điều khoản khó khăn này đã khiến việc biên toa cần sa trở thành nhiêu khê đến mức hầu như không ai muốn làm. Luật còn miễn trừ, không áp dụng cho các thành phần của cây như chồi trưởng thành, sợi cây, dầu ép từ hạt, hạt được vô sinh hóa, khử trùng.
Sau đó, cần sa được xếp bao gồm trong các loại ma túy trong Comprehensive Drug Abuse Prevention and Control Act of 1970 (Controlled Substances Act=CSA), và được xếp vào Bảng I. (Điều luật không phân biệt loại cần sa , gồm chung mọi loại kể cả loại dùng lấy sợi trong công nghiệp). Thuốc xếp trong bảng này được xem là dễ bị lạm dụng, thiếu những bằng chứng hữu dụng trong y học tại Mỹ, và chưa có đủ bằng chứng cho việc an toàn trong trị liệu. Quyết định này cho thấy: đối với Quốc hội Hoa Kỳ việc dùng cần sa trị bệnh không có căn bản y học. Quốc hội cũng xếp cần sa vào một bảng 'tạm', 'treo' để chờ thêm các nghiên cứu do một Ủy ban Quốc gia. Ủy ban này sau đó đề nghị..'bỏ cần sa' ra ngoài bảng nhưng TT Nixon không đồng ý và cho đến nay cần sa vẫn ở trong Bảng I.
Năm 1972, một bản thỉnh nguyện đã được đệ nạp với Cơ quan Bureau of Narcotics and Dangerous Drugs (tiền thân của DEA) xin xếp cần sa vào Bảng II để các bác sĩ có thể ghi toa; nhưng một loạt các cuộc đối đầu về luật pháp đã diễn ra sau đó cho đến khi Tòa Kháng cáo US (US Court of Appeal, DC Circuit), năm 1994 phán quyết 'giữ nguyên' quyết định của DEA: cần sa tiếp tục ở lại trong Bảng I.
Năm 1976, một bệnh nhân, Ông Robert Randall nộp một đơn thỉnh nguyện đến FDA và sau đó đã thành công trong một vụ kiện Chính quyền cho ông dùng cần sa để trị bệnh glaucoma, viện dẫn lý do nhu cầu y học. Sau vụ kiện này, chính phủ Hoa Kỳ cho thành lập Chương trình Compassionate Investigational New Drug (IND). Chương trình cho phép các bác sĩ ghi toa cần sa cho các bệnh nhân ghi danh vào các chương trình liên bang, tuân theo một số biện pháp gắt gao về khoa học, và cần sa sẽ được trực tiếp cung cấp từ một 'nguồn liên bang' để tránh việc người bệnh tự trồng lấy. Nguồn cần sa duy nhất này là cây trồng tại nông trại của National Institute on Drug Abuse (NIDA), tại trường Dược ĐH Mississippi: cần sa được gửi về North Carolina, để được cuốn thành thuốc hút chứa lượng theo tiêu chuẩn (thị trường..đen) là 2% và hiện nay là 3.5 %. Tuy nhiên thời gian để một bệnh nhân được chấp thuận vào chương trình kéo dài từ 4 đến 8 tháng, gây nản lòng nên ít bệnh nhân chịu ghi danh. Để ứng phó với những khó khăn trên, 31 tiểu bang tại Hoa Kỳ, từ 1982, đã tự đặt những chương trình riêng: 21 tiểu bang có những chương trình Nghiên cứu về tính cách trị bệnh của cần sa (therapeutic research programs= TRP), dựa theo chương trình liên bang, đặt ra các thử nghiệm lâm sàng để xác định nhu cầu ghi danh bệnh nhân và bệnh nhân co thể nhận cần sa từ các bác sĩ có ghi tên tham gia vào chương trình; thuốc vẫn từ NIDA gửi đến, và các tiêu chuẩn xét nhập tương đối ít giới hạn hơn. Tuy nhiên vì các thủ tục thành lập các TRP rất gắt gao và do Liên Bang giám sát nên chỉ có 8 trong số 22 chương trình của các tiểu bang hoạt động được New Mexico, tiểu bang đầu tiên tổ chức TPR vào 1978 đã gặp trở ngại khi FDA đòi hỏi phải có sự so sánh với placebo khi cho phát cần sa cho bệnh nhân.

[NhiHa]

Các chương trình cấp tiểu bang:
Chương trình IND bị đình chỉ vào năm 1992 và các nguồn cung cấp cần sa 'hợp pháp' không còn nữa. Do đo nhiều tiểu bang đã tự tìm phương thức giải quyết.
Cho đến 2010: 14 tiểu bang đã có những điều luật cho phép bệnh nhân dùng và sỡ hữu cần sa cho nhu cầu trị bệnh cá nhân vơi sự đồng ý của BS trị bệnh, và đa số cho phép người bệnh hay người săn sóc cho bệnh nhân được phép tự trồng cần sa dùng trị bệnh. 14 tiểu bang này gồm Alaska, California, Colorado, Hawaii Maine, Michigan, Montana, Nevada, New Jersey, New Mexico, Oregon, Rhode Island, Vermont và Washington.
Tiểu bang thứ 15, Maryland tuy bảo vệ người bệnh sở hữu (nhưng không được tự trồng) cần sa không bị xử tù nhưng vẫn có thể bị phạt.
Có thêm 8 tiểu bang có luật cho phép người bệnh sở hữu cần sa theo toa BS, nhưng vì không có nguồn cung cấp cần sa hợp pháp nên các điều luật tại các tiểu bang này chỉ có tính cách tượng trưng. Tại 4 tiểu bang khác, cần sa được xếp vào một bảng để BS có thể ghi toa theo luật tiểu bang, nhưng cũng chỉ có tinh cách tượng trưng vì luật liên bang vẫn cấm ghi toa cần sa. Tổng cộng có 3 tiểu bang và District of Columbia công nhận giá trị trị bệnh của cần sa nhưng việc công nhận đâu có phải là cho phép người bệnh sử dụng?
Các điều khoản trong các đạo luật cho phép dùng cần sa tại từng tiểu bang cũng không đồng nhất, ngay cả các bệnh được phép chữa bằng cần sa cũng khác nhau: tất cả mọi tiểu bang đều cho phép người HIV/AIDS, người ung thư... sử dụng cần sa, tất cả ngoại trừ một tiểu bang cho phép dùng cần sa để trị glaucoma, và chỉ California cho dùng cần sa để trị đau đầu loại migraine, và chỉ Michigan cho phép dùng trị ALS. Trong số 14 tiểu bang có 11 tiểu bang có chương trình ghi danh/ thẻ nhận dạng, nhưng tiêu chuẩn thay đổi tùy nơi. Đa số các tiểu bang giúp bảo vệ người ghi danh khỏi bị bắt hay truy tố. Số lượng được phép sở hữu cũng thay đổi: từ 1 oz và không quá 3 cây ở Nevada và Alaska đến 24 oz và 15 cây ở Washington. California phân biệt rõ ràng giữa người sử dụng có giấy phép và người không có giấy phép. Người có ghi danh có thể sở hữu đến 8 oz và 6 cây trưởng thành hay 12 cây non; trong khi đó người không ghi danh ký chỉ được phép có một số lượng vừa đủ cho nhu cầu điều trị'..
Trường hợp California:
California là tiểu bang đầu tiên đã hợp thưc hóa việc dùng cần sa trong mục đich trị bệnh, sau khi thông qua Đạo luật Compassionate Use Act vào năm 1996. Mục đích của đạo luật được ghi là:' Để giúp cư dân California có quyền có và sự dụng cần sa trong các mục đich trị bệnh khi việc sử dụng được xem là chính đáng và được bác sĩ điều trị xác nhận là cần thiết cho bệnh nhân trong các trường hợp bệnh như ung thư, ăn mât ngon, AIDS, đau nhức kinh niên, co thắt bắp thịt, glaucoma, sưng xương khớp, đau đầu loại migraine..' Đạo luật Califormia được xem là tương đối 'thoải mái' cho phép dùng cần sa để trị liệu nhiều loại bệnh và không đòi hỏi các bằng chứng về sự hữu hiệu của cần sa trong các bệnh liệt kê. Đạo luật còn có một số điểm cần ghi nhận như: sau khi được bác sĩ (MD hay DO hành nghề trong tiểu bang) khuyến cáo nên dùng cần sa, bệnh nhân cần nộp đơn xin cấp một thẻ căn cước dùng cần sa để chữa bệnh (Medical Marijuana Identification Card), cho phép sở hữu, trồng, chuyên chở và sử dụng cần sa để trị bệnh. Tuy chương trình cấp ID không có tính cách bắt buộc nhưng cho đến 2010 đã có trên 40 ngàn thẻ được cấp phát. Trước khi cho người bệnh dùng cần sa, BS (MD hay DO) cần phải khám bệnh và ghi kết quả chẩn đoán, xác nhận bệnh trạng phải cần đến cần sa khi trị liệu. Người dùng cần sa phải là cư dân California và người bệnh có thể nộp đơn ghi danh cho 'người chăm sóc trực tiếp cho mình'. Người này có thể là người lo cho bệnh nhân về ăn, ở, sức khỏe, an ninh và có thể là một cá nhân độc lập, hay nhân viên của một nhà thương, y viện hay tổ chức cung cấp dịch vụ y tế tại gia.
Việc 'hợp pháp hoá' sử dụng cần sa đã tạo ra một công việc liên hệ. Sự xuất hiện của các phòng cấp thuốc (Dispensaries) bán cần sa công khai cho công chúng, tại một số phòng còn có sẵn BS để giúp bệnh nhân xin cấp ID. Hiện nay quanh vùng Los Angeles có đến trên 1000 Dispensaries, có nơi còn tập trung nhiều hơn là hệ thống cà phê Starbucks.
Trường hợp Oregon:
Tại Oregon, việc cho phép người bệnh tự trồng cần sa, tuy giới hạn từ 3-5 cây nhưng cũng gây ra một số vấn đế pháp lý đi kèm theo. Một cư dân Oregon đã tự thiết lập một hệ thống phòng vệ bao gồm, hầm chông, bẫy sụp, rào điện..để bảo vệ các cây của ông ta, nhiều lần bị kẻ gian lấy trộm mà cảnh sát không can thiệp. Cảnh sát tuy than phiền nhưng không thể bắt buộc tay trồng cần sa này tháo bỏ hệ thống phòng vệ.
Các vấn đề luật pháp tiếp diễn:
Trong khi các tiểu bang tiếp tục đưa ra những sắc luật để giúp người bệnh sở hữu cần sa theo nhu cầu điều trị thì trên thực tế các sắc luật này đều có những điểm trái ngược với luật liên bang về Ma Túy (Luật LB giữ nguyên cần sa trong Bảng I). Các nghịch điểm này đã đưa đến nhiều vụ kiện cáo và quan trọng nhất là một phán quyết của Tối Cao Pháp Viện vào năm 2005.
Năm 2002, các nhân viên của Cơ quan DEA (Drug Enforcement Agency) và nhân viên công lực địa phương đã 'đột kích' vào tư gia của bà Angel Raich tại California, tịch thu và phá hủy các cây cần sa bà trồng theo điều luật California's Compassionate Use Act cho phép. Bà và một số người khác đã kiện chính phủ để ngăn việc thi hành luật của CSA, viện dẫn nhiều điều khoản về Hiến Pháp và nguyên tắc nhu cầu trị bệnh. Bà Raisch đang bị bướu trong óc (không thể dùng phẫu thuật để mổ), kinh phong, hội chứng mất cân và cho biết bà dùng thuốc dưới sự giám sát của BS. BS của bà chứng thực là bệnh không thể chữa khỏi bằng các phương pháp y khoa 'chinh thống' và nếu không dùng cần sa, bà không chịu nổi sự đau và có thể chết. Tuy bị thất kiện ở các tòa sơ thẩm, nhưng Tòa Kháng Án (US Court of Appeal) đã phán quyết là luật Liên Bang về điều hành thương mãi không được áp dụng trên việc cho phép dùng cần sa để trị bệnh trong luật tiểu bang và ghi thêm vụ kiện cho thấy có sự khác biệt giữa buôn bán ma túy và việc cho phép dùng cần sa trong mục đích trị liệu. Tuy nhiên Tối Cao Pháp Viện HK đã 'đảo ngược' phán quyết này theo tỷ lệ 6-3 cho rằng CSA có quyền thực thi luật pháp Liên bang dù áp dụng luật vào một trường hợp 'có những sự kiện rắc rối' như vụ án này. Với phán quyết này Tối Cao Pháp Viện hầu như đã 'vô hiệu hóa' mọi luật lệ tiểu bang về sử dụng cần sa.
Tháng 10 năm 2009, Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đã công bố một văn kiện nhằm ' làm rõ hơn và hướng dẫn cho các công tố viên Liên bang tại những tiểu bang có những điều luật cho phép sử dụng Cần sa để trị bệnh'. Văn kiện nhấn mạnh việc truy tố buôn bán ma túy trái phép, trong đó có cần sa, vẫn là trọng điểm của Bộ, nhưng văn kiện cũng cho biết là việc ưu tiên không nhằm vào những người'thật sự, rỏ rệt' theo đúng các luật lệ tiểu bang cho phép dùng cần sa. Các điều khoản hướng dẫn này không nhằm đưa ra các luận cứ dùng chống đỡ cho các vụ vi phạm luật pháp liên bang nhưng giúp các công tố viên trong việc điều tra và truy tố những vi phạm liên hệ. Trên thực tế Bộ Tư Pháp HK đã cho thấy sẽ không thi hành luật liên bang trong các trường hợp luật tiểu bang về cần sa có khả năng bảo vệ cho bệnh nhân chống lại các nguy cơ bị truy tố.

Cần sa, cây công nghiệp:
Cây cần sa được nhiều quốc gia trên thế giới trồng trong những đồn điền để dùng trong công nghiệp chế tạo nhiều vật dụng trong đời sống hàng ngày như vải, sợi, giấy... Cây được gọi là Hemp.
Chủng cannabis được trồng trong công nghiệp là Cannabis sativa var. Sativa có đặc tính là tỷ lệ hoạt chất THC thường dưới 0.3 % trong khi đó các chủng cần sa, loại ma túy có thể chứa từ 6 đến 20 % THC. Cannabis sativa var. indica không cung cấp sợi đạt đủ tiêu chuẩn công nghiệp.
Hiện nay trên 30 quốc gia đang trồng và sản xuất cần sa chuyên dùng trong công nghiệp trong đó có Úc, Áo, Canada, Trung Hoa, Anh, Pháp, Nga và Tây Ban Nha.
Từ những năm 1950 đến 1980, liên bang Soviet là nơi sản xuất nhiều cần sa công nghiệp nhất trên thế giới với khoảng trên 3000 cây số vuông, tập trung trung vùng Ukraine, Kursk và vùng biên giới với Ba Lan. Cũng từ 1931, Trung tâm Nghiên cứu về các chủng cần sa, cải thiện phẩm chất sợi và năng suất cây trồng, tỷ lệ THC trong cây, quan trọng nhất của thế gìới là Hemp Breeding Department của Institute of Bast Crops tại Ukraine.
Pháp là quốc gia sản xuất cần sa quan trọng nhất tại Âu châu với khoảng 8000 hecta nuôi trồng (Canada trồng 9725 hecta, năm 2004), Anh và Đức khai thác trở lại vào 1990.
Lịch sử Hoa Kỳ có một số liên hệ 'đang ghi lại' với cần sa:
Năm 1619, thuộc địa Jamestown tại Virginia thông qua điều luật đầu tiên về Hemp tại Tân Thế giới: Sẽ vi phạm luật nếu không trồng hemp lấy sợi làm buồm, dây thừng, vải may quần áo và những đồ vật gia dụng khác.
Năm 1645 người Puritans đưa hemp đến New England, kéo ra sợi và dệt thành vải.
Năm 1776. Thomas Jefferson một nhà trồng hemp, đã phác thảo Bản Tuyên Ngôn Độc Lập của Hoa Kỳ trên giấy nháp làm bằng hemp. George Washington cũng trồng hemp và Ben Franklin là chủ nhân của một nhà máy xay chế tạo bột giấy từ hemp.
Từ 1890, công nghiệp hemp bị cạnh tranh mạnh do việc phát triển các loại máy thu hoạch bông gòn, làm hạ giá nhân công; đồng thời các sợi thiên nhiên khác được nhập vào Hoa Kỳ.
Năm 1937 Quốc Hội Hoa Kỳ thông qua Marihuana Tax Act, điều luật trên thực tế đã dẹp bỏ việc trồng cần sa công nghiệp tại Hoa Kỳ.
Năm 1941, công ty Ford Motor đã đưa ra quan niệm mới về một loại xe làm bằng plastic, 70% từ sợi do hemp cung cấp và 30% từ các chất nhựa kết dính.
Năm 1942, các sự vận chuyển tơ sợi từ Phillippines về Hoa Kỳ bị gián đoạn do Thế Chiến II. Bộ Canh Nông HK đã phải ký hợp đồng với War Hemp Industries Inc. để sản xuất sợi và hạt hemp cho nhu cầu chiến tranh. Từ 1945, các giao thương toàn cầu được tái lập đưa đến tơ sợi nhập vào Mỹ dễ dàng nên việc trồng hemp suy giảm.
Năm 1957, các nông trại Wisconsin thu hoạch mùa hemp cuối cùng trồng tại Hoa Kỳ.
Mãi đến 50 năm sau, phong trào trồng cần sa công nghiệp tại Hoa Kỳ mới bắt đầu khởi phát trở lại. Một số tiểu bang đã có những luật cho phép trồng cần sa công nghiệp. North Dakota là tiểu bang đầu tiên ban hành luật lệ và các thủ tục cấp giấy phép trồng, tuy nhiên vẩn chưa được sự đồng ý của DEA và chờ phán quyết của Tòa Án Liên Bang. Oregon có luật về trồng cần sa công nghiệp từ tháng 8 năm 2009.
Ứng dụng của cần sa trong công nghiệp:
Trong công nghiệp, cần sa được sử dụng khá rộng rãi, nhất là trong việc chế tạo những sợi giây để cột, buộc với những độ căng thay đổi, sợi để dệt thành vải may quần áo. Tuy có thể dùng hoàn toàn 100 % sợi từ cần sa, nhưng trong kỹ nghệ may mặc thường có sự pha trộn với các sợi hữu cơ khác như sợi gai, bông gòn hay tơ lụa. Vải để may thường pha trộn theo tỷ lệ 55% sợi cần sa với 45% sợi từ bông gòn.
Sợi tách từ thân cần sa được xem là phần có giá trị nhất của cây. Sợi thường được gọi là bast và đây là phần sợi mọc ở lớp ngoài của thân gỗ bên trong cọng thân cần sa, và ngay bên dưới lớp vỏ. Các sợi bast đã tạo độ bền dẻo của thân cần sa. Sợi này có thể dài từ 0.9 đến 4.5 m dọc suốt chiều dài cũa thân. Tùy theo kỹ thuật tách sợi, sợi thiên nhiên có thể có màu trắng kem, nâu, xám nhạt và xanh lục..Tuy việc sử dụng sợi từ cần sa đã giảm rất nhiều từ 2 thế kỷ gần đây do các cuộc cách mạng kỹ thuật, nhưng sợi hemp vẫn được xem là bền chắc hơn sợi bông gòn và cây hemp trồng, phát triển nhanh hơn, cung cấp hơn 10 % sợi so với trồng bông gòn khi trồng trên cùng một khu đất. Vải dệt từ sợi hemp được dùng làm buồm cho tàu bè. Sợi hemp kết thành giây thừng, giây cột, dệt bao bố.
Công nghiệp giấy dùng cần sa làm bột giấy. Người Trung Hoa có lẽ đã dùng cần sa làm giấy từ thời Đông Hán. Hiện nay sợi hemp được pha trộn với nhiều loại sợi khác để làm bột giấy. Sản lượng bột giấy từ hemp còn tương đối thấp: khoảng 120 ngàn tấn trong năm 1991 và chỉ chiếm 0.05 % tổng sản lượng bột giấy sản xuất hàng năm, và gíá thành phẩm lại cao hơn bột từ gỗ đến 6 lần, chưa kể những vấn đề trang bị nhỏ và lỗi thời, thu hoạch và tồn trữ còn nhiều trở ngại.
Trong công nghiệp vật liệu xây cất: sợi cần sa được dùng để giúp tăng sự bền chắc cho khối bêtông, và làm cấu tử trong nhiều hợp chất loại 'composite'.
Dầu ép từ hạt được dùng để bôi trơn máy móc và trong các kỹ nghệ sơn, sơn bóng.
Cần sa dùng làm thực phẩm
Hạt cần sa chứa đầy đủ mọi loại acid amin thiết yếu và những acid béo căn bản, cần thiết để giúp duy trì sức khỏe. Có thể ăn hạt sống, hay tán thành bột, để hạt mọc mầm (như giá đậu), làm sữa như kiểu sữa đậu nành, pha thành trà và làm bánh. Trên thị trường có nhiều sản phẩm từ cần sa, dưới nhiều dạng từ cereals đến bánh kẹp waffles đông lạnh, đậu hũ bằng hemp.
Tại các quốc gia trong khối Liên Hiệp Anh, Bộ Môi Sinh và Canh Nông (Depatment for Environment, Food and Rural Affairs = DEFRA) đã xem hemp như một cây hoàn toàn không thuộc loại cây thực phẩm, và cấp giấp phép cho trồng trong mục đích nêu trên. Tại Bắc Mỹ, hạt cần sa thực phẩm được bán tại các cửa hàng 'thực phẩm' và qua cách gửi (mail order).
Vài số liệu về dinh dưỡng:
100 gram hạt hemp (cả vỏ) chứa:
- Calories 567
- Chất đạm 30.6 g
- Carbohydrates 10.9 g
- Chất béo tổng cộng 47.2 g
- bão hòa 5.2 g
- chưa bão hòa đơn 5.8 g (monounsaturated)
- chưa bão hòa đa 36.2 (polyunsaturated)
- Vitamins
- A (Beta-carotene) 4 IU
- B1 (Thiamine) 1 mg
- B2 (Riboflavine) 1 mg
- E 9 IU
- Các khoáng chất:
- Sodium 9 mg
- Sắt 4.7 mg
- Calcium 74 mg
Tính theo trọng lượng thì trong hạt hemp có từ 30-35 % dầu béo, đây là một loại dầu béo ăn được chứa đến 80% acid béo căn bản EFA (Essential Fatty Acid) như linoleic acid, Omega-6 (LA, 55%), alpha-linoleic acid, Omega-3 (ALA 22%) và còn có gamma-linoleic acid, Omega-6 (GLA 1-4%)..Tỷ lệ giữa linoleic acid và alpha-linoleic acid trong dầu hạt hemp khá lý tưởng: chỉ cần dùng 1 thìa canh=15ml là đã đủ lượng EFA cần thiết cho mỗi ngày.
Hạt hemp, cả vỏ chứa khoảng 25 % chất đạm, thuộc loại dễ tiêu hóa, trong đó 1/3 là edestin và 2/3 là albumin. Thành phần acid amin được xem là rất tuơng tư như các protein từ thịt, trứng và đậu nành.

Tài liệu sử dụng:
Medical Marijuana: Therapeutic Uses and Legal Status (US Pharmacist October 2010)
The Review of Natural Products (Facts and Comparisons)
PDR for Herbal Medicines.
Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, Tập 1 (Viện Dược liệu)
Oriental Materia Medica (Hong-Yen Hsu)
Medicinal Plants of India (S.K Jain)

[NhiHa]

Não người ngày một co lại trong 20.000 năm qua

Một nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học cho thấy, trong suốt 20.000 năm qua, đại não người liên tục nhỏ lại, thể tích não từ 1.500cm3 giảm xuống còn 1.350cm3.

Vậy việc não người nhỏ lại có đồng nghĩa với việc con người ngày càng "ngốc nghếch" hay không? Có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này.

Một số nghiên cứu trước đó chỉ ra con người hiện đại tần suất hoạt động dã ngoại ít và ăn nhiều thức ăn dễ tiêu hóa, điều này khiến cho một số chức năng của đại não bị lão hóa.

Hơn nữa, tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh ngày càng giảm xuống, một số trẻ sơ sinh có thể tích não nhỏ được cứu sống và phát triển, điều này khiến cho thể tích bình quân của não bộ người giảm xuống.

Tuy nhiên, nghiên cứu của các nhà khoa học đứng đầu là tiến sỹ Hawkes, thuộc Đại học Wisconsin, Mỹ cho thấy, thể tích não bộ nhỏ lại cho thấy con người hiện đại ngày càng thông minh, bởi não bộ nhỏ sẽ giúp tiêu hao ít năng lượng hơn và đẩy nhanh quá trình hoàn thành sự phát triển.

Tiến sĩ Greeley thuộc Đại học Missouri cũng cho rằng, xã hội loài người ngày càng phức tạp. Con người có thể chỉ chuyên sâu một số lĩnh vực sở trường và không cần thiết phải giỏi toàn bộ các kỹ năng, điều này dẫn tới một số chức năng của não bộ bị thoái hóa, khiến cho não nhỏ lại.

Tuy nhiên, não nhỏ lại không có nghĩa là con người hiện đại kém thông minh hơn tổ tiên của mình./.

@@@@@@@@@@@@

Một số thuốc giảm đau làm tăng nguy cơ đau tim

Theo một kết quả nghiên cứu, đăng trên tạp chí British Medical Journal, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng một số loại thuốc giảm đau được dùng để điều trị chứng sưng tấy như là Celebrex và Advil có thể làm tăng nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hay thậm chí bị tử vong.

Các nhà khoa học Thụy Sĩ đã phân tích kết quả của 31 thí nghiệm về việc sử dụng các loại thuốc chống sưng tấy không có chứa chất steroid (NSAIDs) và kết luận rằng cần phải xem xét các nguy cơ về bệnh tim mạch trước khi kê đơn bất kỳ loại thuốc nào trong số này.

Tiến sỹ Peter Juni và các đồng nghiệp tại Đại học Bern đã tiến hành nghiên cứu, phân tích mối liên hệ giữa việc dùng các loại thuốc NSAIDs và bệnh tim mạch ở 116.429 bệnh nhân.

Những loại thuốc giảm đau mà những bệnh nhân thường dùng là naproxen (Aleve), ibuprofen (Advil, Motrin), diclofenac (Voltaren, Cataflam), celecoxib (Celebrex), etoricoxib (Arcoxia), rofecoxib (Vioxx), lumiracoxib (Prexige) hay các loại giả dược.

Kết quả cho thấy số lượng các vấn đề về tim ở những bệnh nhân uống NSAIDs là thấp. Trong 29 thí nghiệm, có 554 trường hợp bị đau tim xảy ra. Trong khi đó có 377 ca đột quỵ được phát hiện ở 26 thí nghiệm và 676 ca tử vong trong 28 cuộc thí nghiệm.

So với những người uống các loại thuốc giả dược, những bệnh nhân uống rofecoxib và lumiracoxib có nguy cơ cao gấp đôi bị đau tim, và những bệnh nhân uống ibuprofen có nguy cơ cao gấp ba lần.

Các nhà khoa học cũng nhận thấy nguy cơ cao nhất gây ra các ca tử vong là có liên quan đến việc dùng các loại thuốc etoricoxib và diclofenac. Riêng loại thuốc Naproxen dường như ít có tác hại nhất.

Các nhà khoa học phát biểu: "nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng về mức độ an toàn của những loại dược phẩm này. Mặc dù vẫn còn một số vấn đề chưa chắc chắn, nhưng chỉ với ít bằng chứng thu thập được cũng cho thấy cần phải xem xét các nguy cơ tim mạch khi kê đơn bất kỳ loại thuốc NSAIDs nào"./

[NhiHa]

Gene điều khiển nhịp tim Hcn4

Một nhóm các nhà khoa học Italy vừa phát hiện ra loại gene điều khiển nhịp tim có tên là Hcn4.

Phát hiện trên được công bố trên tạp chí PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences) của Mỹ ngày 11/1.

Giáo sư Dario Di Francesco, đứng đầu nhóm nghiên cứu thuộc Phòng thí nghiệm Sinh học thần kinh và Vật lý phân tử của Đại học Tổng hợp Milan, giải thích gene Hcn4 hoạt động như một máy điều hòa nhịp tim tự nhiên, kiểm soát hoạt động của cơ tim.

Nghiên cứu cho thấy nhịp tim "chịu sự điều khiển trực tiếp của một loại protein đặc biệt được gene Hcn4 mã hóa".

Các nhà khoa học dự kiến nghiên cứu trên sẽ có những tác động quan trọng đối với việc chữa trị chứng loạn nhịp tim nói riêng cũng như các bệnh rối loạn tim mạch nói chung, đem lại niềm hy vọng mới cho những người bị mắc các chứng bệnh này.

Cụ thể là nó sẽ cho phép khoa học trong tương lai có sự can thiệp cụ thể đối với cơ chế kiểm soát tần số nhịp tim và tạo thuận lợi để phát triển các loại dược phẩm chữa trị bệnh tim mạch mà chỉ gây ít tác dụng phụ./.
@@@@@@@@@@@@@@@@@

Vắcxin thế hệ mới giúp chống lại sự nghiện ngập

Các nhà khoa học Mỹ vừa nghiên cứu một loại vắcxin cai nghiện thế hệ mới có thể giúp thoát khỏi cơn nghiện.

Giáo sư Ronald Kristol, phụ trách nhóm nghiên cứu cho biết vắcxin cai nghiện thế hệ mới sẽ ngăn cản phân tử cocaine trước khi chúng được truyền tới đại não chuột, qua đó giúp dự phòng các triệu chứng hưng phấn quá độ có liên quan tới cocaine.

Loại vắcxin cai nghiện thế hệ mới có thể giải phóng một loại chất hóa học tương tự như phân tử cocaine. Sau khi được tiêm vào cơ thể, cơ chế miễn dịch cơ thể người sẽ phát huy tác dụng biến chất hóa học trên thành "kẻ xâm nhập mới."

Khi kết cấu của "kẻ xâm nhập mới" được xác định, cơ chế miễn dịch sẽ hình thành kháng thể cocaine. Khi tái hội ngộ với phân tử cocaine, kháng thể này sẽ sinh sản với tốc độ nhanh và tiêu diệt phân tử cocaine khiến cho phân tử cocaine không đến được đại não.

Theo các nhà khoa học, quá trình thí nghiệm cho thấy hiệu quả của vắcxin cai nghiện thế hệ mới có thể duy trì được ít nhất trong 13 tuần.

Đây là loại vắcxin đầu tiên không cần phải tiêm nhiều lần, hơn nữa có thể nhanh chóng xâm nhập vào cơ thể người.

Việc so sánh sự gia tăng tỷ lệ liều lượng cho thấy loại vắcxin cai nghiện thế hệ mới này cũng có thể ứng dụng cho con người./.

[Can Tho]

Y Sĩ Và Y Đức
Trần Viết Đại Hưng

Trong đời sống của người Việt Nam tại Mỹ, ai cũng cần có một chiếc xe hơi để làm phương tiện di chuyển. Xe chạy lâu ngày cũng hư hao cần phải bảo trì, sửa chữa. Khi mang xe đi sửa hay bảo trì, gặp người thợ tốt có lương tâm, họ sẽ sửa đúng bệnh của xe.Gặp người sửa xe không có lương tâm, gian xảo thì họ biạ đặt ra những vấn đề khác mà xe không có để tính tiền móc túi thân chủ thêm. Người lái xe đa số không có kiến thức về máy móc xe, đành chịu cảnh chặt chém vô tội vạ nếu gặp phải thợ sửa xe vô lương tâm, tham lam. Chuyện bịa đặt ra những bệnh mà xe không có, dân chơi gọi là “vẽ vời“. Sau này chuyện khách hàng than phiền bị “vẽ vời “ khi đi sửa xe đã đến tai những tiệm sửa xe, cho nên có nhiều tiệm sửa xe khi quảng cáo đã thẳng thắn dề cập đến vấn đề này. Họ quảng cáo nói thẳng, “Chúng tôi sửa đúng bệnh của xe, tuyệt đối không vẽ vời.” Người ta hy vọng những tiệm sửa xe từ nay sẽ không còn vẽ vời dể cho khách hàng được nhờ.

Có một ngành nghề cao quý những cũng đôi khi có những bác sĩ mắc bệnh vẽ vời như những thợ sửa xe gian xảo để kiếm thêm tiền. Gặp những bác sĩ vô lương tâm này thì người bệnh vưà phải đau đớn về thể xác lại vừa hao tốn tiền bạc để trả những dịch vu y tế không cần thiết do chuyện vẽ vời gian lận gây ra.

Vừa rồi báo chí loan tin Bác sĩ Farid Fata, 50 tuổi, gốc người Hồi giáo Lebanon, đã bị tòa Đại hình Michigan kết án hôm 10 tháng 7 năm 2015 với bản án tù 45 năm về 13 tội gian lận liên quan đến bảo hiểm y tế, chữa trị hóa trị gian dối cho bệnh nhân dù họ không hề bị ung thư gì cả.

Tại phiên tòa liên bang ở Detroit, Farid Fata đã bật khóc khi nghe tuyên án. Ông nói trước tòa rằng, “Tôi đã hành xử sai tài năng của tôi. Tội ác đã xảy ra vì tôi tham lam quyền lực và lợi nhuận.Tôi rất ân hận vì đã vi phạm lời thề Hippocrate và gây ra nhiều nỗi khó khăn thống khổ và đau đớn cho những bệnh nhân của tôi”

Bản cáo trạng cho biết Farid Fata đã gian lận man khai bảo hiểm y tế Medicare lên tới 34 triệu dollars, đã cho khoảng 500 bệnh nhân uống thuốc trị liệu ung thư, chích các hoá chất xạ trị ung thư dù các bệnh nhân không hề bị ung thư, Nhiều ngưòi bĩ ép dùng thuốc đến tàn tạ sức khoẻ, rụng răng, mù mắt và mõt số đã chết. Các công tố viên tố cáo Fata coi bịnh nhân của ông ta không phải là con người mà là nguồn thu lợi.

Nhiều bệnh nhân của Fata giờ đây sống trong tình trạng thân tàn ma dại do hậu quả lòng tham của y sĩ Fata. Nhiều người vừa mang bệnh vừa rơi vào hoàn cảnh tán gia bại sản do phải trả chi phí y tế quá đắt theo phương pháp điều trị ung thư do Bác sĩ Fata đề ra.

Sau đây là hai trừơng hợp điển hình.

Robert Sobriety là một công nhân xe hơi.Khi đến Bác sĩ Fata trị bệnh, ông Sobriety được chẩn đoán là mắc bệnh ung thư máu hiếm hoi, Ông ta được đưa đi hoá trị kèm theo những cách điều trị khác làm cho ông bị rụng răng, hàm bị biến dạng và cơ thể ông bị rung chuyển một cách không kiểm soát được.Sau cùng Sobriety đi khám một bác sĩ khác và được cho biết là ông không bị bệnh gì cả,

Trường hợp thứ hai là bà Patty Hester bị Bác sĩ Fata chẩn đoán là bị ung thư. Bác sĩ Fata cho biết bệnh của bà ở giai đoạn cuối nhưng từ chối đưa bà vào danh sách thay tuỷ.Thay vào đó,ông cho truyền chất sắt và thêm một loại thuốc chữa bệnh miễn nhiễm. Ông cho biết bà sẽ chết vì bệnh ung thư hay từ một vụ nhiễm trùng thứ hai. Bà Hester khám phá ra chuyện chẩn đoán của bà là biạ đặt sau khi nghe tin Bác sĩ Fata bị bắt.Bà bây giờ bgị bệnh máu cao, rụng tóc vì những lần chữa trị không cần thiết.Bà còn bị căng thẳng nặng nề do quá trình điều trị gây ra.

Một bác sĩ làm việc cho Bác sĩ Fata đã lên tiếng tố cáo với chính quyền liên bang nói công lý cho nạn nhân không phải là án tù nặng cho Fata mà làm sao cho những chuyện tra tấn bằng cách điều trị gian dối và lường gạt đừng xảy ra nữa.

Nói chung Fata “vẽ bệnh “ để thu tối đa lợi nhuận và chuyện này đã mang đến những hâu quả thê thảm cho bệnh nhân của ông.Nếu ông chỉ gian lận Medicare thì chỉ liên quan đến tiền bạc mà thôi,đằng này ông bày trò tạo bệnh giả và bắt bệnh nhân phải điều trị theo cách của ông,và điều này gây đau đớn và chết chóc cho bệnh nhân,Và đây mới là tội ác của ông và ông đã phải trả giá cho tội ác này bằng những tháng năm dài tù tội suốt đời.

Cộng đồng tỵ nạn Việt Nam nhiều năm trước đây cũng có một số bác sĩ gian lận Medicare. Hình ảnh bác sĩ Việt Nam bị còng tay ra trước toà án Mỹ là một hình ảnh ô nhục mà người tỵ nạn mong sẽ không bao giờ tái diễn.

Người ta thường noí, “Đói ăn vụng, túng làm liều”. câu nói này không thể áp dụng cho những bác sĩ gian lận Medicare được. Giai cấp bác sĩ ở Mỹ được xã hội ưu đãi tối đa. Lợi tức kiếm được quá cao. Một tháng lương của bác sĩ bằng những người ngành nghề khác làm trong một năm là điều ai cũng nhận thấy.. Những người vì hoàn cảnh sống quá túng bấn,ngheò khổ mà làm chuyện phi pháp là điều có thể thông cảm được.Còn giới bác sĩ là giới thượng lưu có lơi tức quá cao mà vẫn làm những chuyện bậy bạ,vi phạm pháp luật là chuyện không thể tha thứ. Cộng dồng có quyền chê trách những hành vi phạm pháp của y sĩ bất lương.

Ở trong nước vẫn có những khẩu hiệu đề cao Y đức cuả người thầy thuốc như, “Lương y như từ mẫu“. Nhưng đáng buồn thay đó chỉ là khẩu hiệu mà thôi. Người bệnh khi vào bệnh viện muốn được chăm sóc chu đáo thì phải chuẩn bị bì thư để đút lót cho bác sĩ điều trị và nhân viên bệnh viện. Trong xã hội Việt nam hiện nay, lương tâm không bằng lương thực và Y đức cuả người thầy thuốc thật quá hiếm hoi.Đó lả điều đáng buồn cho nền y tế nước nhà. Chỉ có tầng lớp quan chức cuả chế độ mới được hưởng chế độ chăm sóc y tế tối ưu. Nếu cần thiết quan chức Cộng sản sẽ được đưa ra nước ngoài chữa trị. Trường hợp Bí thư Đà Nẳng Nguyễn bá Thanh và Đại tướng Phùng quang Thanh được đưa ra nuớc ngoài chữa trị là những trừơng hợp cụ thể về chính sách ưu đãi y tế dành cho tầng lớp tai to mặt lớn của chế độ

Trường y khoa Mỹ cũng như những trường y khoa khác trên thế giới chỉ chăm chú dạy những kiến thức y khoa nhằm đào tạo ra những y sĩ chữa bệnh cho quần chúng.Nhưng qua vụ Bác sĩ Fata cùng trăm ngàn vụ gian dối của những bác sĩ khác thì trường Y khoa nên có những lớp dạy về Y đức để giáo dục và rèn luyện y đức cho người y sĩ. Có thế thì nghề Y khoa mới làm tròn trách nhiệm chữa bệnh, cứu ngươì.Có người cho rằng lương tâm là do trời sinh, không dạy đỗ, truyền bá được. Điều này sai, lương tâm con người có thể do trời sinh mà cũng có thể do giáo dục,uốn nắn mà thành.Tại sao nếp sống trong các tu viện bao giờ cũng êm ả, hoà bình hơn nếp sống bạo động trong các trại giam?Đó cũng do giáo dục mà nên cả. Y đức của người y sĩ chính là cái lương tâm rất cần cho ngành y. Và y đức là điều có thể giáo dục, huấn luyện trong trừờng Y một cách dài hạn. Một lời thề Y khoa Hippocrate khi ra trường không đủ làm cho người y sĩ trở nên một người thầy thuốc tốt thì một chương trình huấn luyện dài ngày về Y đức có thể làm được điều đó.Nếu người y sĩ được trang bị bằng một y đức tốt lành thì sẽ làm cho chuyện chữa bệnh thêm hữu hiệu, ngân sách y tế sẽ bớt hao tốn vì chuyện ăn cắp của những bác sĩ gian lận nhu Bác sĩ Fata, chuyện chăm sóc sức khoẻ bệnh nhân có nhiều cơ hội hoàn thiện tốt đẹp.

Dĩ nhiên bao giờ cũng có những “con sâu làm rầu nồi canh“ nhưng nếu đa số y sĩ dều có y đức tốt đẹp thì dịch vụ y tế sẽ ngày càng hữu hiệu trong mục đích phụng sự và bảo toàn sức khoẻ của con người,

Los Angeles, một ngày đìu hiu. quạnh vắng có nắng lưa thưa đầu tháng 8 năm 2015

TRẦN VIẾT ĐẠI HƯNG

************************************

Tôi Đã Phạm Tội Sát Sanh Trợ Tử Thú Y

Bs Nguyễn Thượng Chánh

Theo đà phát triển của khoa học, rất nhiều kỹ thuật chẩn đoán và phương pháp trị liệu tân kỳ mà trước đây chỉ dành riêng cho y khoa, ngày nay được thấy đem sử dụng nhan nhản bên thú y.

Tuy nhiên cũng có một vấn đề rất gây cấn, tuy bị chống đối và đã kích dữ dội khắp mọi nơi, bị lên án kịch liệt và hầu như bị ngăn cấm tại hầu hết các quốc gia Tây phương nhưng lại được cho phép áp dụng rất dễ dàng bên phía thú y, đó là việc TRỢ TỬ(Euthanasia, put to sleep).

* * *


Ngày nay tại các quốc gia Au Mỹ, chó và mèo được xem như những thành viên trong gia đình và tình cảm mà con người dành cho chúng đôi khi cũng không kém gì tình cảm họ dành cho con cháu trong nhà.

Một mai vì một lý do gì đó, chẳng hạn như con vật bị thương tật đau đớn hoặc mắc phải một chứng bệnh nan y khó chữa trị được hoặc chi phí chữa trị quá tốn kém nhưng không chắc gì có được kết quả mong muốn. Trong trường hợp này người chủ phải can đảm, gạt lệ, đắn đo giữa tình cảm và túi tiền để nghĩ đến giải pháp trợ tử hầu có thể giải phóng con thú bất hạnh sớm thoát khỏi các khổ đau cơ cực một cách vĩnh viễn.

Đây là một quyết định rất khó xử chớ không đơn giản chút nào hết!

Đối với một số người, nhất là các cụ lớn tuổi, đơn côi, thường sống với con chó hoặc con mèo thì sự ra đi của của con vật chí thân sẽ gây nơi họ ra một cái shock mãnh liệt, khiến cho họ buồn khổ vô ngần chẳng khác gì lúc phải thọ tang một người thân trong gia đình.

Trợ tử thú y là gì?

Trợ tử thú y là phương pháp trợ tử ở thú, giúp cho con vật chết một cách êm ái nhẹ nhàng trong tình yêu thương của người chủ và cũng nhằm mục đích để giúp nó khỏi kéo dài lê thê sự đau đớn về thể xác do một chứng bệnh nan y hay một tai nạn nào đó gây nên.

Nếu trường hợp trợ tử ở người, thì mục đích là để giúp bệnh nhân bảo toàn được…phẩm giá và nhân cách của họ (sic).

Tại các quốc gia Tây phương, vấn đề trợ tử phải do thú y sĩ thực hiện. Thường là tiêm thuốc mê hoặc thuốc ngủ với liều lượng cao.

Hình như danh từ trợ tử thường hay bị lạm dụng bên thú y. Đó là việc trợ tử cả trăm ngàn heo bò dê cừu bằng đủ mọi cách để chận đứng sự lan truyền của bệnh long móng lở mồm (FMD) ở Anh quốc năm 2002 cũng như việc trợ tử hằng triệu gà vịt ở Canada bằng carbon dioxide (C02) để ngăn chặn dịch cúm gia cầm tại Fraser Valley, British Columbia, Canada vào năm 2004 vừa qua.

Tuy nhiên, cũng có nhiều người chỉ trích rằng phương pháp trợ tử của cơ quan CFIA Canada thật sự ra không đạt được kết quả mong muốn 100% một cách nhanh chóng như cơ quan nầy đã từng tuyên bố. Bởi lý do vừa kể, sự đau đớn của một số gia cầm bị kéo dài ra một cách vô ích.

Kinh nghiệm bản thân

Lúc còn dạy học tại Viện đại học Cần thơ khoảng 73-74, mỗi năm để chuẩn bị mẫu vật thực tập cho môn cơ thể học, tác giả thường nhờ các em sinh viên đi lùng mua chó và bán lại cho Đại học. Trung bình đâu lối chục con cho mỗi niên khóa.

Tại trường, các chó đều bị tiêm một mũi thuốc vào mạch, có khi vào tim. Khi con vật chết rồi thì chúng được tiêm rất nhiều formol vào khắp cơ thể để giữ xác khỏi bị thối rữa. Đây có thể nói trợ tử vì khoa học.

Ngoài ra, trợ tử là vì…bị đổi đời nữa.

Vào khoảng lối 5-3 ngày trước ngày miền Nam sập tiệm, tác giả cũng có thực hiện 2 vụ trợ tử theo yêu cầu của khách hàng tại phòng mạch thú y thuộc Đại học Cầnthơ.

Vụ thứ nhất, một con chó Berger allemand to lớn mạnh khỏe, chủ là một người Mỹ, giám đốc phòng thông tin Hoa Kỳ Cầnthơ. Anh cũng là phu quân của chị S, giáo sư bên đại học khoa học. Con vật được một nhân viên chở đến phòng mạch thú y nhờ Bs giải phóng, vì ông chủ phải về xứ gấp mà không thể mang nó theo cùng. Ông ta không muốn con chó thân yêu của mình phải sống khổ cực với người khác cũng như ông sợ con vật có thể trở thành món nhậu tại một quán nào đó nằm trên lộ 19 Cần thơ chăng?

Vụ thứ nhì, cũng một con chó Berger allemand của một sĩ quan cấp tá chỉ huy trưởng một đơn vị chuyên ngành đối viện Trung Tâm Nhập Ngũ số 4, Cầnthơ.

Sáng ngày 28/4/75, anh Trung úy tùy viên cho ông Tá chở trên xe jeep một con chó berger khá to đến phòng mạch thú y nằm ngay trong khu đại học, cạnh bên đài phát thanh Cần Thơ trên đường đi Sóc Trăng.

Anh Trung úy nói là ông Tá muốn nhờ Bs cho nó một mũi giải phóng. Người gõ đã hiểu tại sao rồi. Thế là cho 2 hũ thuốc mê Nesdonal (thiopental sodium) vào mạch, kim vừa rút ra thì con chó cũng thở hắc ra một cái rồi êm ru bà rù luôn. Xác nó được anh trung úy đem đi….

Ngày hôm sau, tình cờ mình gặp lại anh Trung úy ngay tại bến Ninh Kiều. Anh ta có vẻ buồn xo, mặt xuống sắc thấy rõ và anh cho biết: anh Chánh ơi, ổng vọt mất rồi!

Người gõ chỉ còn biết đứng đó thở dài,ngẩn ngơ mà thôi… Người ta sao mà sướng thiệt! Tương lai mình rồi sẽ ra sao đây?

Nín thở qua sông. Mãi đến năm 1980 người gõ và vợ con mới thoát đi được từ ngõ Sông Ông Đốc Cà Mau…

Trợ tử lúc đi học lại tại Canada.

Vào những năm 81-85 lúc phải đi học lại tại Đại Học Montréal trong giờ clinique, tác giả cũng thường chứng kiến và tiếp tay với mấy ông thầy để trợ tử chó của khách hàng mang đến trường đại học thú y tại St Hyacinthe, Québec. Thuốc sử dụng thường là T61 hoặc Euthanyl.

Tốn bao nhiêu?

Tại Canada hiện nay giá tiền trợ tử một con chó cũng phải từ 100$ trở lên tùy theo trọng lượng của con vật.

Hồi tưởng lại chuyện xưa sao thấy hồi đó mình…ác quá vậy cà. Phạm tội sát sanh rồi !

Tác giả tự hỏi không biết hiện giờ bên nhà có áp dụng trợ tử thú y hay không hay người ta chỉ nghĩ là vật dưỡng nhân mà thôi nên số phận của chó mèo thường được chấm dứt trong nồi, cho khỏi phí của Trời và cũng đồng thời tiện bề sổ sách cho mọi người.

Phần người chủ: có thương thì phải có khổ

Những kỷ niệm êm đềm và những tình cảm kết tụ sau bao năm sống với nhau không dễ gì một sớm một chiều mà quên đi được.

Chúng ta muốn con vật thân yêu không bị đau đớn và sống mãi với ta, nhưng chúng ta không muốn chứng kiến cảnh mù lòa của nó, không muốn nghe nó rên rỉ, không muốn nhìn thấy nỗi bất công mà nó phải gánh chịu, v.v...

Chúng ta hy vọng có thể hoạch định được giây phút mà chúng ta sẽ mất nó đi một cách vĩnh viễn. Càng níu kéo dài sự sống của nó, chúng ta càng kéo dài sự đau đớn thể xác và làm chậm lại sự ra đi của nó.

Tuy biết vậy, nhưng trong thực tế rất khó cho chúng ta quyết định một cách dứt khoác được đến lúc nào cuộc sống của nó phải dừng lại.

Để giúp chúng ta có thể phán xét một cách sáng tỏ, chúng ta nên căn cứ vào một số dữ kiện sau đây:

*- Dự đoán diễn tiến bệnh trạng hay pronostic của nó ra sao? Có hy vọng cải thiện không? Và đến mức độ nào? Trị liệu có kèm theo đau đớn không? Có ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của nó không?

*- Trong thời gian bao lâu chúng ta mới thấy được sự cải thiện và con vật có thể trở về nhà (trường hợp con vật đang nằm bệnh viện).

*- Chúng ta tự hỏi xem chúng ta có đủ phương tiện và thời giờ để săn sóc nó tại nhà hay không?

*- Con vật đau đớn đến mức độ nào (trong thực tế rất khó xét đoán).

*- Nó có ăn uống được không?

*- Có thở khó không?

*- Nó có biểu lộ sự vui mừng khi gần gũi với con người và với các con vật khác hay không?

*- Nó có thể tự di chuyển một mình được không hay chỉ nằm lì một chỗ?

Bạn đã quyết định được rồi chớ?

Nếu bạn đã thỏa thuận với thú y sĩ về việc trợ tử con vật thân yêu thì sau đây là những điều cần thiết:

+ Để cho việc trợ tử được kín đáo, nên lấy hẹn với phòng mạch thú y vào cuối giờ làm việc buổi sáng hoặc buổi chiều.

+ Nên thanh toán tiền trước để bạn có thể ra về một cách thoải mái sau khi xong việc.

+ Bạn cần phải ký một mẫu đơn cho phép trợ tử, đồng thời bạn phải cho biết ý định là sẽ đem xác về hay giao xác luôn cho phòng mạch lo liệu hỏa thiêu.

+ Bạn nên ở bên cạnh con vật đến phút cuối của nó.

Thú y sĩ thực hiện trợ tử

Thông thường có hai cách:

Tiêm vào tĩnh mạch chân một loại thuốc gây mê barbiturique như Thiopental (Nesdonal), Pentobarbital sodium (Euthanyl) hoặc T61.

Tiêm vào xoang bụng: tác dụng chậm hơn tiêm vào tĩnh mạch.

Trong bất cứ trường hợp nào, thú y sĩ cũng phải nghe tim đến khi nó hoàn toàn ngưng đập. Đôi khi cơ vòng hậu môn hoặc cơ bọng đái giãn ra lúc con vật vừa mới chết kéo theo sự thải phân và nước tiểu ra ngoài. Các tiết vật khác cũng có thể tiết ra từ các lỗ thiên nhiên. Sau đó, theo thủ tục thì thú y sĩ chia buồn cùng chủ nhân.

Chủ nhân cần phải suy nghĩ thật kỹ

- 60% cần phải có một thời gian để suy nghĩ kỹ và quyết định.

- 71% hỏi ý kiến của thú y sĩ để có thể quyết định.

- 52% người chủ muốn chứng kiến việc trợ tử.

- 75% cần biết rõ diễn tiến của việc trợ tử.

- 90% muốn con vật của họ không đau đớn lúc trợ tử.

- 75% muốn con vật thân yêu được vuốt ve và ân cần.

- 80% cần phải bàn về vụ trợ tử nầy liên tiếp trong nhiều ngày sau khi con vật đã chết.

Những thái độ của người chủ

Chối từ: họ không nghĩ rằng con thú yêu mến phải bị trợ tử.

Giận dữ: họ có thể chửi bới thú y sĩ và nhân viên phòng mạch.

Bàn cãi: chủ nhân tỏ ra nghi ngờ. Họ có mặc cảm tội lỗi cùng ý nghĩ chính họ là thủ phạm với lý do là tại sao họ không chịu đem con vật đi khám bệnh sớm hơn.

Chán chường: người chủ có thể cảm thấy chán nản, khóc lóc không kềm chế được, cảm giác sự trống vắng vô cùng, hối tiếc hành động trợ tử và họ có thể rơi vào trạng thái trầm cảm.

Chấp nhận: họ có thể bàn luận về con vật của họ vừa mới mất đi một cách vui vẻ và sẵn sàng đi mua một con khác về thay thế.

Làm sao nói với các cháu nhỏ?

Tìm cách trả lời một cách êm thắm và rõ rệt. Tránh nói những câu úp mở, khó hiểu như: Milou đã ra đi trong giấc ngủ... Câu nầy có thể gây ấn tượng xấu và làm các cháu rất sợ hãi lúc đi ngủ.

Hãy nhấn mạnh cho cháu biết là con vật chết không phải là do lỗi của cháu.

Từ 2 đến 5 tuổi đứa bé dễ dàng tạo một dây ấn tượng giữa nguyên nhân và hậu quả. Thí dụ như em có thể nghĩ rằng con vật chết vì em không được ngoan cho lắm, v.v...

Kết luận

Con thú đã mang đến cho ta và gia đình ta biết bao là niềm vui và hạnh phúc từ nhiều năm qua.

Khi chấp nhận giải pháp trợ tử cho nó, chúng ta nghĩ rằng mình đã làm một điều đúng theo lương tâm và lý trí.

Nỗi buồn của sự mất mát sẽ theo ta và dày vò ta trong một thời gian rồi chắc chắn cũng lần hồi phai mờ đi theo năm tháng để nhường chỗ cho những kỷ niệm êm đềm khác trong ký ức./.

Đọc Thêm:

- Nguyễn Thượng Chánh

Quyền được chết trong phẩm giá
vietbao.com/a229542/tu-do-cuoi-cung-quyen-duoc-chet-trong-pham-gia

- Bênh Vực Sự Sống Của Thú Vật
vietbao.com/p117a241299/benh-vuc-su-song-cua-thu-vat

- Chó Và Người, Chuyện Rơi Nước Mắt.
vietbao.com/a236935/cho-va-nguoi-chuyen-roi-nuoc-mat

Montreal