Post by Can Tho on Oct 13, 2010 11:31:08 GMT 9
Hungary bị tai họa môi sinh lớn nhất Âu Châu
Cập nhật lúc 9:20:37 PM - 07/10/2010
Hoài Mỹ/Viễn Đông
BUDAPEST – Hôm qua, thứ Năm 07 tháng 10, chính quyền Hungary (còn quốc hiệu khác: Ungarn) đã chính thức xác nhận với thông tấn xã AP về tai họa bùn có chất độc, màu đỏ ở một cái hồ rộng.
Hồ này chứa những chất sa thải từ một cơ xưởng nhôm (aluminium) ở Ajkai; hồ này đã bị vỡ bờ bởi hậu quả của những trận mưa dữ dội từ thứ Hai vừa rồi, sau đó lan tràn đến nhiều vùng khác trong nước, tới cả một số quốc gia lân bang.
Bùn độc hiện nay đã chảy tới con sông lớn thứ nhì nhưng nổi tiếng nhất của Âu Châu: Donau (Danube). Từ đây, bùn độc lan tràn tới các nước Crotatia, Serbia, Romania, Bulgaria, Ukraina và Moldovia trước khi dòng sông đổ ra Hắc Hải (Black Sea). Liên Âu (EU) và những nhân vật và các tổ chức bảo vệ sinh thái đang lo sợ sự kiện này sẽ đưa đến một tai họa môi sinh lớn lao nhất từ 30 năm nay ở Âu Châu.
* Thiết quân luật
Như trên vừa nói, tai họa xẩy ra khi những chất sa thải dưới thể lỏng như bùn đỏ - từ việc sản xuất chất nhôm a-lu-mi-num-ôxit ở xưởng Ajkai Timfoldgyar - hôm thứ Hai đã bị những dòng nước mưa chẩy mạnh phá vỡ bờ ngăn, cuốn theo. Ngày hôm sau, người ta mới khám phá ra tai nạn.
Có ít nhất 7 ngôi làng cộng với một thành phố lớn đã bị tê liệt; 3 trong số những thôn quê vừa kể đã phần nào ngập chìm dưới khối bùn độc này. Cư dân ở những vùng bị nạn đã được lệnh di tản. Theo thông tấn xã MTI của Hungary, từ thứ Ba vừa qua, chính quyền Hungary đã tuyên bố tình trạng thiết quân luật ở 3 tỉnh Veszprém, Gyor-Moson-Sopron và Vas của đất nước này vốn là hệ quả của chất sa thải độc hại đã lan tràn tới 160 cây số về phía Tây của thủ đô Budapest. Số lượng của chất sa thải được ước tính sơ khởi ít nhất cũng từ 600.000 tới trên 7000.000 thước khối.
Cảnh sát Hungary đã khởi sự tiến hành một cuộc điều tra tai nạn này.
* Chết đuối trong bùn độc
Cơ quan đặc trách khủng hoảng quốc gia NDU hôm qua xác nhận đã có 4 người chết, trong số này có hai đứa trẻ; một em một tuổi và em kia ba tuổi đã bị chết đuối trong những lớp bùn đỏ độc này. Hàng ngàn người đã được di tản. Thêm vào đó, 6 người khác đã bị mất tích và 120 người bị thương; trong số này 8 người lâm vào tình trạng trầm trọng. Chính quyền lo sợ số tử vong sẽ còn leo thang mạnh.
Thị trưởng của thành phố Devecser thuật lại với thông tấn xã MTI rằng khoảng từ 80 tới 90 người đã được chở đến bệnh viện thành phố để chữa trị các vết bỏng bởi hóa chất, sưng mắt và khó thở.
* Gây nên ung thư phổi
Bùn này là chất sa thải từ sự sản xuất nhôm, chứa đựng những chất kim loại nặng như chì và những chất ăn mòn cực mạnh. Trong đó cũng có chất phóng xạ, nhưng nhẹ. Cơ quan NDU thông báo rằng việc hít những bụi từ bùn độc này sẽ gây nên chứng ung thư phổi.
Vẫn theo NDU, bùn này còn gây phản ứng kiềm trên da, tuy nhiên người ta có thể vô hiệu hóa bằng cách giội lên thật nhiều nước. Theo bác sĩ chuyên khoa Peter Jakakos, nhiều vết thương chỉ được khám phá sau vài ngày. Những thương tích này xem như ở ngoài da, nhưng dần dần vết thương sẽ ăn sâu xuống các mô.
* Đã giảm chất pH
Đài BBC cho biết là ông Tibor Dobson, người chỉ huy cơ quan cấp cứu của Hungary, cho biết chất bùn độc sáng sớm thứ Năm đã chảy tới sông Danube. Ông cũng tuyên bố chất pH chứa trong bùn đã giảm bớt, do đó có thể sẽ không gây thiệt hại nhiều cho môi sinh. Tibor Dobson tuyên bố: “Bùn này sơ khởi có chất pH trên 12 độ, nhưng bây giờ chỉ còn 10. Vả lại cũng không quan sát thấy cá chết”.
Trái lại, chuyên gia Tibor Dobson đã từ chối trả lời liệu bùn này có thể chứa đựng nhiều chất kim loại độc hại hay không. Tuy vậy, chắc chắn đây là một tai họa tệ hại nhất chưa từng bao giờ xẩy ra ở Hungary.
* Không thể ở được
Nhân chuyến thăm viếng một trong những ngôi làng bị nạn, thủ tướng Viktor Orban kêu gọi tất cả người dân còn tiếp tục ở lại trong các địa phương bị nạn, phải rời ngay lập tức khỏi nhà mình và tuân theo mọi sự hướng dẫn của các nhân viên hữu trách. Sau đó thủ tướng đã xác quyết rằng vùng này không còn có thể ở được. Ông không nói điều gì về việc tái thiết địa phương này do tai họa bùn độc làm cho “không ở được” nữa.
Theo thông tấn xã AP, những người bị thiệt mạng được công nhận là đã chết đuối trong bùn vốn cao hơn 2 thước so với mặt đất ở nhiều nơi. Herwit Schuster, phát ngôn viên của tổ chức bảo vệ môi sinh Greenpeace International, hôm qua cũng đã phát biểu với thông tấn xã AP: “Đây là một trong 3 tai họa môi sinh lớn nhất ở Âu Châu trong vòng 30 năm nay”.
Ông nhận định là những vùng canh nông rộng lớn sẽ bị hư hại trong một thời gian rất lâu dài - và: “Nếu các chất sa thải ấy chứa đựng những chất như ‘asen’ (nhân ngôn, thạch tín) và thủy ngân thì còn có thể ảnh hưởng rất lâu dài đến nước sông và nước mạch”.
* Tai họa môi sinh
“Tai họa môi sinh! Đây là một tai họa môi sinh!” - Zoltan Illes, thứ trưởng bộ Bảo Vệ Môi Sinh Hungary đã kêu lên như vậy khi ông đích thân tới quan sát vùng này vào trưa thứ Ba vừa rồi. Theo ông Zoltan Illes, tai nạn này là vụ sa thải chất độc tệ hại khủng khiếp hơn bao giờ hết ở Hungary.
Cũng trong ngày thứ Ba, chính quyền đã đổ nhiều trọng khối xuống dòng sông Marcal nhằm tìm cách vô hiệu hóa chất độc này.
Theo đài BBC loan tin, trên 500 cảnh sát và quân nhân cộng với 6 toán cấp cứu đã được huy động tới địa điểm bị tai nạn.
Cảnh sát Hungary khi mở cuộc điều tra tai nạn, đã tịch biên tất cả giấy tờ và tài liệu của công ty MAL Zrt, tác nhân sở hữu khu vực lưu giữ khối lượng chất sa thải này.
Công ty MAL Zrt nói rằng họ vẫn tuân thủ luật lệ, và đã không có sự chỉ dẫn nào về trường hợp có thể xẩy ra một tai nạn. Công ty còn nêu rõ là 98 phần trăm chất bùn hiện vẫn còn nằm trong cơ xưởng.
Theo thông tấn xã NTB, hiện chưa rõ rệt sự gì đã là căn do chính yếu gây nên tai họa, nhưng hiện tượng mưa tầm tã trong những ngày qua đã có thể là nguyên nhân “tòng phạm”.
* Bùn độc có thể gây thiệt hại cho nhiều quốc gia khác
Như trên đã kể, NDU, cơ quan đặc trách khủng hoảng quốc gia, sáng hôm qua đã loan báo bùn độc đã chảy vào sông Danube. Chất sa thải độc hại này đe dọa toàn bộ hệ thống kinh tế ở dòng sông này. Ông Tibor Dobson cho biết là “bùn đỏ độc này sáng sớm nay đã lan tới Danube, một nhánh sông gọi là Mosoni cách xa khoảng 10 cây số với dòng sông mẹ”.
Đài BBC loan tin rằng chất sa thải độc hại này đã di chuyển tới Danube thì điều này có nghĩa là nhiều quốc gia ở về phía dưới sông này sẽ nằm trong nguy cơ bị thiệt hại bởi tai họa môi sinh. Các nước nằm trong vùng nguy hiểm, đặc biệt là Croatia, Serbia và Romania.
* Công việc dọn dẹp kéo dài cả năm
Ông Zoltan Illes, thứ trưởng bộ Bảo Vệ Môi Sinh, đã trình bầy với báo điện tử Langlovak rằng: “Công việc dọn dẹp sạch sẽ chất sa thải độc hại này và tái thiết có thể kéo dài nhiều, nhiều tháng, ít ra cũng một năm”.
Greenpeace International cũng nhận định với thông tấn xã NTB rằng công việc thu dọn được ước tính trên dưới một năm - và công việc vừa nói lẫn các chương trình xây dựng lại sau tai họa sẽ gây tốn kém hàng trăm triệu euro.
Được biết, công việc dọn sạch sẽ được khởi sự từ đầu tuần tới.
* Vài nét về Hungary
Hungary nằm ở Trung Âu, rộng 93.030 cây số vuông (kém Việt Nam 238.660 cây số vuông), chung biên giới với các nước Áo, Slovakia, Ukraine, Romania, Croatia, Serbia và Slovania. Dân số trên 10 triệu người.
Xét về GDP (tổng sản lượng quốc gia), theo các con số năm 2006 của Ngân Hàng Thế Giới, Hungary có 112, 9 tỉ Mỹ Kim; GDP “chia” cho mỗi đầu người: 10.818 Mỹ Kim (Trong khi Việt Nam, GDP cùng năm 2006: chỉ có 60,9 tỉ Mỹ Kim - GDP/người dân: 631 Mỹ Kim).
Sau đệ nhị thế chiến, Hungary chịu ảnh hưởng của Sô Viết và đã là một quốc gia độc đảng cộng sản, nhưng cho tới năm 1989, được độc lập và trở thành một cộng hòa dân chủ (trong khi Việt Nam vẫn mê muội chìm đắm trong thứ chủ nghĩa cộng sản lỗi thời).
Hungary gia nhập khối quân sự NATO năm 1999 - và EU năm 2004.
2/3 diện tích của Hungary là đồng bằng. Nông phu trồng trọt đặc biệt là lúa mì và bắp (ngô), nhưng cũng sản xuất nhiều trái cây, mía, rau và cây gai. Ngoài ra, Hungary cũng là một nước sản xuất nhiều rượu; theo đó hai vùng sản xuất rượu nổi tiếng là Tokaj và Eger mà dân sành điệu không thể không biết.
Hungary còn được “thơm lây” nhờ “dòng sông xanh” Danube chảy ngang qua lãnh thổ, đặc biệt qua thủ đô Budapest.
w-2cot-bundo.jpg
Trẻ em đứng trên cầu bắc qua con sông Marcal chứa đầy bùn đỏ ngày 7-10-2010 – ảnh: Bela Szandelszky/AP.
* 400 trẻ con chết vì bị trúng độc chất chì
Cùng ngày xẩy ra vụ bùn độc chảy lan tràn xuống dòng sông Donau và có thể đến một số nước ở Trung Âu, tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới (MSF) cũng phổ biến tai nạn ngộ độc chất chì (lead) đã làm chết hơn 400 trẻ em dưới 5 tuổi đời trong không đầy nửa năm qua, ở vùng Zamfara, Bắc Nigeria.
Số thiếu nhi tử vong kể trên được ghi trong sổ sách, tuy nhiên y đoàn quốc tế MSF cho biết con số thật sự còn cao hơn rất nhiều.
Vụ ngộ độc vì chất chì này liên quan tới việc tìm vàng bất hợp pháp. Những dân làng vẫn mang theo về nhà họ những viên/tảng đá để rồi đập đá này ra với hy vọng tìm được vàng trong đó. Việc này gây hệ quả là chất chì rơi xuống đất trồng trọt, và trẻ con đã “tiếp nhận” chất độc hại này qua đường hô hấp hay qua miệng.
Theo ông El-Shafi Muhammad Ahmad, trưởng ban kế hoạch của MSF, rất có thể nhiều trẻ con đã bị thiệt mạng bởi sự trúng độc ấy, nhưng lại không được ghi nhận.
Ở nhiều thôn xã, dân làng không công nhận là sự tử vong này và việc tìm vàng có liên hệ với nhau. Nguyên nhân là vì họ lo sợ chính quyền sẽ ngăn chận sinh hoạt này, bởi vì đối với những tiểu nông dân nghèo nàn thì việc tìm vàng vẫn mang lại cho họ nhiều huê lợi hơn nhiều so với công việc đồng áng.
Chương Trình Môi Sinh (UNEP/United Nations Environment Programme) của Liên Hiệp Quốc cũng đã nêu rõ là nạn trúng độc vì chất chì đã lan rộng trong một xã hội vốn vận hành sinh hoạt hầm mỏ một cách bất hợp pháp.
Trong một bản báo cáo của tổ chức MSF được chính thức phổ biến hôm qua, ngoài tai họa kể trên, một mối bất hạnh khác nữa cũng đã được báo động: Nước mạch, nước sông, nước suối... cũng đã bị nhiễm độc!
Quả thật đối với các những người nghèo khổ, bao giờ cũng “họa vô đơn chí!” – (HM)
Cập nhật lúc 9:20:37 PM - 07/10/2010
Hoài Mỹ/Viễn Đông
BUDAPEST – Hôm qua, thứ Năm 07 tháng 10, chính quyền Hungary (còn quốc hiệu khác: Ungarn) đã chính thức xác nhận với thông tấn xã AP về tai họa bùn có chất độc, màu đỏ ở một cái hồ rộng.
Hồ này chứa những chất sa thải từ một cơ xưởng nhôm (aluminium) ở Ajkai; hồ này đã bị vỡ bờ bởi hậu quả của những trận mưa dữ dội từ thứ Hai vừa rồi, sau đó lan tràn đến nhiều vùng khác trong nước, tới cả một số quốc gia lân bang.
Bùn độc hiện nay đã chảy tới con sông lớn thứ nhì nhưng nổi tiếng nhất của Âu Châu: Donau (Danube). Từ đây, bùn độc lan tràn tới các nước Crotatia, Serbia, Romania, Bulgaria, Ukraina và Moldovia trước khi dòng sông đổ ra Hắc Hải (Black Sea). Liên Âu (EU) và những nhân vật và các tổ chức bảo vệ sinh thái đang lo sợ sự kiện này sẽ đưa đến một tai họa môi sinh lớn lao nhất từ 30 năm nay ở Âu Châu.
* Thiết quân luật
Như trên vừa nói, tai họa xẩy ra khi những chất sa thải dưới thể lỏng như bùn đỏ - từ việc sản xuất chất nhôm a-lu-mi-num-ôxit ở xưởng Ajkai Timfoldgyar - hôm thứ Hai đã bị những dòng nước mưa chẩy mạnh phá vỡ bờ ngăn, cuốn theo. Ngày hôm sau, người ta mới khám phá ra tai nạn.
Có ít nhất 7 ngôi làng cộng với một thành phố lớn đã bị tê liệt; 3 trong số những thôn quê vừa kể đã phần nào ngập chìm dưới khối bùn độc này. Cư dân ở những vùng bị nạn đã được lệnh di tản. Theo thông tấn xã MTI của Hungary, từ thứ Ba vừa qua, chính quyền Hungary đã tuyên bố tình trạng thiết quân luật ở 3 tỉnh Veszprém, Gyor-Moson-Sopron và Vas của đất nước này vốn là hệ quả của chất sa thải độc hại đã lan tràn tới 160 cây số về phía Tây của thủ đô Budapest. Số lượng của chất sa thải được ước tính sơ khởi ít nhất cũng từ 600.000 tới trên 7000.000 thước khối.
Cảnh sát Hungary đã khởi sự tiến hành một cuộc điều tra tai nạn này.
* Chết đuối trong bùn độc
Cơ quan đặc trách khủng hoảng quốc gia NDU hôm qua xác nhận đã có 4 người chết, trong số này có hai đứa trẻ; một em một tuổi và em kia ba tuổi đã bị chết đuối trong những lớp bùn đỏ độc này. Hàng ngàn người đã được di tản. Thêm vào đó, 6 người khác đã bị mất tích và 120 người bị thương; trong số này 8 người lâm vào tình trạng trầm trọng. Chính quyền lo sợ số tử vong sẽ còn leo thang mạnh.
Thị trưởng của thành phố Devecser thuật lại với thông tấn xã MTI rằng khoảng từ 80 tới 90 người đã được chở đến bệnh viện thành phố để chữa trị các vết bỏng bởi hóa chất, sưng mắt và khó thở.
* Gây nên ung thư phổi
Bùn này là chất sa thải từ sự sản xuất nhôm, chứa đựng những chất kim loại nặng như chì và những chất ăn mòn cực mạnh. Trong đó cũng có chất phóng xạ, nhưng nhẹ. Cơ quan NDU thông báo rằng việc hít những bụi từ bùn độc này sẽ gây nên chứng ung thư phổi.
Vẫn theo NDU, bùn này còn gây phản ứng kiềm trên da, tuy nhiên người ta có thể vô hiệu hóa bằng cách giội lên thật nhiều nước. Theo bác sĩ chuyên khoa Peter Jakakos, nhiều vết thương chỉ được khám phá sau vài ngày. Những thương tích này xem như ở ngoài da, nhưng dần dần vết thương sẽ ăn sâu xuống các mô.
* Đã giảm chất pH
Đài BBC cho biết là ông Tibor Dobson, người chỉ huy cơ quan cấp cứu của Hungary, cho biết chất bùn độc sáng sớm thứ Năm đã chảy tới sông Danube. Ông cũng tuyên bố chất pH chứa trong bùn đã giảm bớt, do đó có thể sẽ không gây thiệt hại nhiều cho môi sinh. Tibor Dobson tuyên bố: “Bùn này sơ khởi có chất pH trên 12 độ, nhưng bây giờ chỉ còn 10. Vả lại cũng không quan sát thấy cá chết”.
Trái lại, chuyên gia Tibor Dobson đã từ chối trả lời liệu bùn này có thể chứa đựng nhiều chất kim loại độc hại hay không. Tuy vậy, chắc chắn đây là một tai họa tệ hại nhất chưa từng bao giờ xẩy ra ở Hungary.
* Không thể ở được
Nhân chuyến thăm viếng một trong những ngôi làng bị nạn, thủ tướng Viktor Orban kêu gọi tất cả người dân còn tiếp tục ở lại trong các địa phương bị nạn, phải rời ngay lập tức khỏi nhà mình và tuân theo mọi sự hướng dẫn của các nhân viên hữu trách. Sau đó thủ tướng đã xác quyết rằng vùng này không còn có thể ở được. Ông không nói điều gì về việc tái thiết địa phương này do tai họa bùn độc làm cho “không ở được” nữa.
Theo thông tấn xã AP, những người bị thiệt mạng được công nhận là đã chết đuối trong bùn vốn cao hơn 2 thước so với mặt đất ở nhiều nơi. Herwit Schuster, phát ngôn viên của tổ chức bảo vệ môi sinh Greenpeace International, hôm qua cũng đã phát biểu với thông tấn xã AP: “Đây là một trong 3 tai họa môi sinh lớn nhất ở Âu Châu trong vòng 30 năm nay”.
Ông nhận định là những vùng canh nông rộng lớn sẽ bị hư hại trong một thời gian rất lâu dài - và: “Nếu các chất sa thải ấy chứa đựng những chất như ‘asen’ (nhân ngôn, thạch tín) và thủy ngân thì còn có thể ảnh hưởng rất lâu dài đến nước sông và nước mạch”.
* Tai họa môi sinh
“Tai họa môi sinh! Đây là một tai họa môi sinh!” - Zoltan Illes, thứ trưởng bộ Bảo Vệ Môi Sinh Hungary đã kêu lên như vậy khi ông đích thân tới quan sát vùng này vào trưa thứ Ba vừa rồi. Theo ông Zoltan Illes, tai nạn này là vụ sa thải chất độc tệ hại khủng khiếp hơn bao giờ hết ở Hungary.
Cũng trong ngày thứ Ba, chính quyền đã đổ nhiều trọng khối xuống dòng sông Marcal nhằm tìm cách vô hiệu hóa chất độc này.
Theo đài BBC loan tin, trên 500 cảnh sát và quân nhân cộng với 6 toán cấp cứu đã được huy động tới địa điểm bị tai nạn.
Cảnh sát Hungary khi mở cuộc điều tra tai nạn, đã tịch biên tất cả giấy tờ và tài liệu của công ty MAL Zrt, tác nhân sở hữu khu vực lưu giữ khối lượng chất sa thải này.
Công ty MAL Zrt nói rằng họ vẫn tuân thủ luật lệ, và đã không có sự chỉ dẫn nào về trường hợp có thể xẩy ra một tai nạn. Công ty còn nêu rõ là 98 phần trăm chất bùn hiện vẫn còn nằm trong cơ xưởng.
Theo thông tấn xã NTB, hiện chưa rõ rệt sự gì đã là căn do chính yếu gây nên tai họa, nhưng hiện tượng mưa tầm tã trong những ngày qua đã có thể là nguyên nhân “tòng phạm”.
* Bùn độc có thể gây thiệt hại cho nhiều quốc gia khác
Như trên đã kể, NDU, cơ quan đặc trách khủng hoảng quốc gia, sáng hôm qua đã loan báo bùn độc đã chảy vào sông Danube. Chất sa thải độc hại này đe dọa toàn bộ hệ thống kinh tế ở dòng sông này. Ông Tibor Dobson cho biết là “bùn đỏ độc này sáng sớm nay đã lan tới Danube, một nhánh sông gọi là Mosoni cách xa khoảng 10 cây số với dòng sông mẹ”.
Đài BBC loan tin rằng chất sa thải độc hại này đã di chuyển tới Danube thì điều này có nghĩa là nhiều quốc gia ở về phía dưới sông này sẽ nằm trong nguy cơ bị thiệt hại bởi tai họa môi sinh. Các nước nằm trong vùng nguy hiểm, đặc biệt là Croatia, Serbia và Romania.
* Công việc dọn dẹp kéo dài cả năm
Ông Zoltan Illes, thứ trưởng bộ Bảo Vệ Môi Sinh, đã trình bầy với báo điện tử Langlovak rằng: “Công việc dọn dẹp sạch sẽ chất sa thải độc hại này và tái thiết có thể kéo dài nhiều, nhiều tháng, ít ra cũng một năm”.
Greenpeace International cũng nhận định với thông tấn xã NTB rằng công việc thu dọn được ước tính trên dưới một năm - và công việc vừa nói lẫn các chương trình xây dựng lại sau tai họa sẽ gây tốn kém hàng trăm triệu euro.
Được biết, công việc dọn sạch sẽ được khởi sự từ đầu tuần tới.
* Vài nét về Hungary
Hungary nằm ở Trung Âu, rộng 93.030 cây số vuông (kém Việt Nam 238.660 cây số vuông), chung biên giới với các nước Áo, Slovakia, Ukraine, Romania, Croatia, Serbia và Slovania. Dân số trên 10 triệu người.
Xét về GDP (tổng sản lượng quốc gia), theo các con số năm 2006 của Ngân Hàng Thế Giới, Hungary có 112, 9 tỉ Mỹ Kim; GDP “chia” cho mỗi đầu người: 10.818 Mỹ Kim (Trong khi Việt Nam, GDP cùng năm 2006: chỉ có 60,9 tỉ Mỹ Kim - GDP/người dân: 631 Mỹ Kim).
Sau đệ nhị thế chiến, Hungary chịu ảnh hưởng của Sô Viết và đã là một quốc gia độc đảng cộng sản, nhưng cho tới năm 1989, được độc lập và trở thành một cộng hòa dân chủ (trong khi Việt Nam vẫn mê muội chìm đắm trong thứ chủ nghĩa cộng sản lỗi thời).
Hungary gia nhập khối quân sự NATO năm 1999 - và EU năm 2004.
2/3 diện tích của Hungary là đồng bằng. Nông phu trồng trọt đặc biệt là lúa mì và bắp (ngô), nhưng cũng sản xuất nhiều trái cây, mía, rau và cây gai. Ngoài ra, Hungary cũng là một nước sản xuất nhiều rượu; theo đó hai vùng sản xuất rượu nổi tiếng là Tokaj và Eger mà dân sành điệu không thể không biết.
Hungary còn được “thơm lây” nhờ “dòng sông xanh” Danube chảy ngang qua lãnh thổ, đặc biệt qua thủ đô Budapest.
w-2cot-bundo.jpg
Trẻ em đứng trên cầu bắc qua con sông Marcal chứa đầy bùn đỏ ngày 7-10-2010 – ảnh: Bela Szandelszky/AP.
* 400 trẻ con chết vì bị trúng độc chất chì
Cùng ngày xẩy ra vụ bùn độc chảy lan tràn xuống dòng sông Donau và có thể đến một số nước ở Trung Âu, tổ chức Y Sĩ Không Biên Giới (MSF) cũng phổ biến tai nạn ngộ độc chất chì (lead) đã làm chết hơn 400 trẻ em dưới 5 tuổi đời trong không đầy nửa năm qua, ở vùng Zamfara, Bắc Nigeria.
Số thiếu nhi tử vong kể trên được ghi trong sổ sách, tuy nhiên y đoàn quốc tế MSF cho biết con số thật sự còn cao hơn rất nhiều.
Vụ ngộ độc vì chất chì này liên quan tới việc tìm vàng bất hợp pháp. Những dân làng vẫn mang theo về nhà họ những viên/tảng đá để rồi đập đá này ra với hy vọng tìm được vàng trong đó. Việc này gây hệ quả là chất chì rơi xuống đất trồng trọt, và trẻ con đã “tiếp nhận” chất độc hại này qua đường hô hấp hay qua miệng.
Theo ông El-Shafi Muhammad Ahmad, trưởng ban kế hoạch của MSF, rất có thể nhiều trẻ con đã bị thiệt mạng bởi sự trúng độc ấy, nhưng lại không được ghi nhận.
Ở nhiều thôn xã, dân làng không công nhận là sự tử vong này và việc tìm vàng có liên hệ với nhau. Nguyên nhân là vì họ lo sợ chính quyền sẽ ngăn chận sinh hoạt này, bởi vì đối với những tiểu nông dân nghèo nàn thì việc tìm vàng vẫn mang lại cho họ nhiều huê lợi hơn nhiều so với công việc đồng áng.
Chương Trình Môi Sinh (UNEP/United Nations Environment Programme) của Liên Hiệp Quốc cũng đã nêu rõ là nạn trúng độc vì chất chì đã lan rộng trong một xã hội vốn vận hành sinh hoạt hầm mỏ một cách bất hợp pháp.
Trong một bản báo cáo của tổ chức MSF được chính thức phổ biến hôm qua, ngoài tai họa kể trên, một mối bất hạnh khác nữa cũng đã được báo động: Nước mạch, nước sông, nước suối... cũng đã bị nhiễm độc!
Quả thật đối với các những người nghèo khổ, bao giờ cũng “họa vô đơn chí!” – (HM)