Bảo trì xe hơi

[Cửu Long Giang]

DongCoXeHoi

Tận dụng liên mạng Internet để… sửa xe
(VienDongDaily.Com - 23/11/2012)
Hao Smith/Viễn Đông

Thời buổi này, với sự phổ biến lan tràn của Internet, người ta có thể làm được gần như mọi việc, kể cả lật đổ một chính phủ độc tài, mà điển hình là những cuộc cách mạng trong mùa xuân Ả Rập năm 2011, qua đó dân chúng vận động, liên lạc, tích lũy sức mạnh… phần lớn bằng Internet! Còn bạn, nếu không muốn làm cách mạng, bạn vẫn có thể tận dụng Internet để tìm mua xe và bảo trì xe… Bạn ngạc nhiên ư? Nếu có thể nói chuyện về bảo trì xe trong các talk shows qua Radio, qua TV thì tại sao lại không thể tham khảo qua Internet, qua email…? Bản thân Hao Smith mỗi khi được email của bạn đọc, Hao Smith luôn luôn rất vui khi góp phần giải quyết được một số vấn đề thiết thực. Những trang mạng chuyên về bảo trì còn có thể giúp bạn nhiều hơn như vậy nữa về bất cứ vấn đề gì, dù lớn hay nhỏ, dù bao quát hay cụ thể… một cách rất nhanh chóng. Lời nói trên các talk show tuy qua đi nhưng cũng có ít nhiều ích lợi, thì những lời tham khảo và cố vấn qua chữ viết chắc chắn sẽ đầy đủ hơn, và còn được lưu lại để học tập về lâu dài… làm sao không có ích lợi được? Chúng ta thử tìm hiểu một số dịch vụ bảo trì online hiện có.

Bác sĩ chuyên trị xe qua Internet
Tọa lạc tại địa chỉ www.internetcardoctor.com, trang mạng này được điều hành bởi những chuyên viên cơ khí có chứng chỉ ASE (Automotive Service Excellence). Chứng chỉ ASE là một điều kiện cần có của thợ máy chuyên nghiệp. Vì thế, khi bước vào một tiệm sửa xe, bạn hãy tìm xem tiệm đó có trưng dẫn chứng chỉ ASE hay không.
Với Internet Car Doctor, lệ phí cho mỗi lần tham khảo là 5,95 Mỹ kim. Khi vào trang mạng, bạn sẽ có cơ hội mô tả một cách chi tiết về chiếc xe của mình, và những triệu chứng bệnh hoạn hiện có để “bác sĩ” chẩn bệnh.

Câu Trả Lời Trung Thực (Just Answer)
Đó là tên của một trang mạng khác, www.justanswer.com, để bạn tham khảo về tất cả mọi vấn đề của đời sống, dĩ nhiên có cả các triệu chứng xe hơi dưới đề mục “mechanic”. Điều làm chúng ta an tâm nhất về dịch vụ của trang mạng này là họ bảo đảm sự hài lòng 100%, nên bạn có thể tham khảo cho đến khi thấu đáo, chứ không phải trả tiền ngay sau mỗi câu hỏi. Sau khi thiết lập account bằng cách tạo Username and Password, bạn sẽ được cung cấp thêm chi tiết về các sinh hoạt. Chẳng hạn, nếu đặt câu hỏi về xe hơi, bạn có quyền tự ra giá để được câu trả lời. Trang mạng qui tụ vài trăm chuyên viên các ngành.

10w40
Đây là một trang mạng tham khảo miễn phí về các vấn đề của xe hơi tai địa chỉ www.10w40.com. Nơi đây bạn sẽ có cơ hội tham khảo về rất nhiều triệu chứng, như tại sao xe không nổ, xe khật khừ, thắng kêu ken két, máy lạnh không work, tay lái không thẳng... Đặc biệt, tất cả mọi tham khảo đều miễn phí.

Autoboardz
Trang mạng www.Autoboardz.com qui tụ cả những chuyên viên về cơ khí ô tô cũng như những người yêu xe. Bạn có thể nêu thắc mắc của mình để được “cộng đồng” trả lời, hoặc tìm xem những vấn đề tương tự đã được đưa lên thảo luận trước đây. Tất cả những ý kiến này xuất phát từ hoàn cảnh thực tế của người sử dụng, chắc chắn là rất ích lợi đối với bạn.

Kết luận
Trên đây là một số địa điểm phổ thông, có uy tín trong phục vụ. Trở ngại cho nhiều người trong chúng ta là tất cả đều viết bằng Anh ngữ, nên đòi hỏi người tham gia phải có khả năng viết và hiểu vấn đề bằng Anh ngữ. Thực ra, các danh từ trong lãnh vực này không nhiều, và bạn cũng chẳng cần phải văn chương bay bướm, mà chỉ cần mô tả đơn giản, cụ thể và đúng vào vấn đề là được. Trước khi hy vọng sẽ có những trang mạng tiếng Việt ích lợi như vậy xuất hiện, chúng ta hãy cố khai thác cái kho tàng mênh mông hiện có. Tuy họ không trực tiếp sửa xe cho bạn, nhưng với những hướng dẫn qua dịch vụ bảo trì Online, bạn có thể tự sửa chữa lấy, hoặc nếu phải mang ra tiệm, bạn cũng sẽ tiết giảm chi phí một mức đáng kể. Trong trường hợp nào chăng nữa, bạn cũng tự tin hơn, hiểu biết hơn, và ngay cả khi mang xe ra tiệm, bạn vẫn có thể chia sẻ ý kiến của các chuyên gia Online để người thợ máy tham khảo làm điểm khởi đầu cho sự “chẩn bệnh” tại chỗ của đương sự.
Xét cho cùng, 5 hoặc 6 Mỹ kim chẳng là bao nhiêu mà đổi lại được những kiến thức rất giá trị từ những chuyên viên nhiều kinh nghiệm cho một vấn đề có thể bạn đã thắc mắc, nhức nhối từ lâu. Nếu là người thích làm lấy, một người ham tìm hiểu, chắc chắn bạn sẽ khai thác được thật nhiều ích lợi thú vị qua những dịch vụ này.
Xe hơi: Dùng loại nhớt nào tốt nhất?
(VienDongDaily.Com - 20/03/2010)
Hao Smith

Nhớt là một chất lỏng làm trơn tru cơ chế vận hành trong đầu máy xe hơi. Hết nhớt, đầu máy cháy liền tức khắc.


Nhớt dơ, đầu máy chóng lão hóa, phát sinh bệnh nọ tật kia liên tục làm khổ người chạy xe. Vì thế, thay nhớt là công tác quan trọng, tìm nhớt thực tốt để thay cho xe là một việc làm hữu lý. Vậy nhớt như thế nào mới là thật tốt? Nghe nói đó là Synthetic Oil (nhớt tổng hợp), có đúng không?

Nhớt tổng hợp Synthetic Oil là gì?

Synthetic Oil (nhớt tổng hợp), xuất hiện dưới các mã hiệu 0W-30, 0W-40, 5W-40 (tổng hợp 100%) là sản phẩm nhân tạo, do các kỹ sư hóa chất mặc áo choàng trắng chế tạo từ phòng thí nghiệm, dựa trên những điều kiện tối ưu và để đáp ứng tối ưu cho nhu cầu công tác của nhớt trong đầu máy. Có thể nói nhớt tổng hợp rất hữu hiệu trong việc kéo dài tuổi thọ đầu máy. Nhớt này ĐẮT hơn, nhưng dĩ nhiên cũng tốt hơn so với nhớt khoáng vật (mineral oils). Vận hành với nhớt Synthetic, các linh kiện trong đầu máy sẽ được bảo vệ hịêu quả hơn, và chúng ta cũng không phải thay nhớt thường xuyên. Các hãng sản xuất nhớt Synthetic mạnh miệng tuyên bố nhớt tổng hợp có thể phục vụ chiếc xe tới 50.000 dặm mới phải thay. Nói lại cho mọi người nghe chơi vậy thôi, chứ đối với những ai tuyên bố xe chạy 50.000 dặm mới phải thay thì thực sự Hao Smith không dám… a dua, vì sợ bị mắng vốn. Xin giải thích thêm trong phần sau.

Nhớt khoáng vật Mineral Oil là gì?

Đối cực với nhớt tổng hợp là nhớt khoáng vật (mineral oil), thường ký hiệu 10W-40 và 15W-40. Trong khi nhớt tổng hợp là sản phẩm của phòng thí nghiệm, thì nhớt khoáng vật là con đẻ của thiên nhiên đã được tinh lọc. Đây là loại nhớt thông thường, bảo vệ các loại đầu máy ở mức căn bản. Không phải là nhớt cho các loại xe phổ thông.

Nhớt bán tổng hợp semi-synthetic là gì?

Ở giữa 2 đối cực trên là nhớt bán tổng hợp thường ký hiệu 5W-30 và 10W-30, là loại nhớt trung gian, ở giữa 2 loại nhớt nói trên. Gọi là Premium, nhớt bán tổng hợp được dùng nhiều nhất trong các xe hơi chạy trên đường hiện nay. Nó giúp xe chạy đỡ hao xăng, bảo vệ chi tiết máy không bị bào mòn do ma sát, không có chất cợn đóng khê lại trên mặt chi tiết máy, giúp máy nổ nhanh, luân chuyển đều khi trời lạnh hoặc xuống tới độ đông đá. Xe chạy được lâu mà không phải thay nhớt.

Nhớt nào là tốt nhất cho xe hơi của chúng ta?

Nhớt tốt nhất là loại nhớt được hãng sản xuất đề nghị, thường là các loại nhớt bán tổng hợp bán rất sẵn trên thị trường.
Chỉ nên dùng nhớt tổng hợp (synthetic), nếu phải sử dụng xe nhiều giờ trong ngày trên những tuyến đường xa. Giá trị của nhớt tổng hợp thực là xứng đáng với giá tiền của nó. Là vì, đây là loại nhớt được dùng trong kỹ nghệ hàng không. Nó có thể hấp thụ được độ nóng như ‘hỏa ngục’ và chịu được độ quay r.p.m rất cao của đầu máy phản lực. Nhưng nếu không phải là người lái máy bay, cũng không phải là “chân” đua xe chuyên nghiệp, thì có lẽ chúng ta cũng chẳng cần phải dùng tới loại nhớt đắt tiền đó.
Nếu xe ít chạy, nên dùng nhớt phổ thông (5w30 hoặc 10w30) là hơn cả. Chẳng hạn, một cái xe Truck cả năm mới đi được 2.000 miles, thì thử hỏi 25.000 miles là phải chạy trong bao lâu? 12 năm! Chờ đợi một thời gian như thế mới thay nhớt thì quả có hơi liều. Chẳng thà đổ nhớt phổ thông, rồi trễ nhất là 1 năm đi thay nhớt còn tốt hơn.
Nhắc tới Synthetic Oil, chúng tôi chỉ muốn đề cập tới một hiện tượng đang trở nên phổ thông. Mang xe ra tiệm sửa chữa, thế nào cũng có lần bạn được hỏi có muốn dùng nhớt Synthetic không. Theo Hao Smith, là người lái xe đi làm hoặc đi học mỗi ngày, chúng ta chỉ cần dùng nhớt thông thường là đủ – với điều kiện là phải được thay thế đúng thời biểu, trong khoảng 5.000 tới 6.000 dặm.

Nhớt Rửa Flushing Oils là gì?

Flushing Oil được đặc chế chỉ dùng để rửa, mang mã hiệu 0W-20. Đừng bao giờ chạy máy với loại nhớt này. Mục đích của nhớt rửa là để cạy tất cả những chất kết dính trong bộ phận máy rồi đẩy ra ngoài. Trước tiên, chúng ta rút hết nhớt cũ ra, nhưng vẫn để bộ lọc cũ tại chỗ. Rồi đổ nhớt rửa vào, và nổ máy chạy tại chỗ chừng 20 phút rồi rút hết số nhớt rửa này ra. Nhìn vào chậu nhớt, bạn có thể thấy khá nhiều cợn bẩn của đầu máy được nhớt rửa kéo ra ngoài. Nhớt rửa thường được dùng để clean up hệ thống trước khi đổi từ nhớt thường sang nhớt tổng hợp.
Thế nhưng, dùng nhớt rửa trong đầu máy XE CŨ đã chạy trên 100.000 dặm, với mục đích lấy các chất cợn bám (deposit) trong đầu máy, lại là 1 điều không nên. Là vì, các chất cợn này giúp hàn lại các khe hở giữa những bộ phận mà cái gasket (miếng đệm) quá mỏng nên không hàn kín được. Những chất cợn giờ đây có thể len qua các khe hở giữa các vòng long đền, làm ô nhiễm nhớt và làm trục trặc hệ thống bạc đạn.
Nói tóm lại, dùng nhớt nào là còn tùy hoàn cảnh sử dụng. Nhớt Synthetic tuy tốt thật, nhưng đắt tiền. Đối với đa số tài xế bình dân, dùng nhớt bán tổng hợp và thay nhớt theo đúng chu kỳ bảo trì là điều phải chăng hơn cả.

Hao Smith

Thay nhớt: Dùng loại nhớt nào tốt hơn?
(VienDongDaily.Com - 31/03/2013)
Hao Smith

Thay nhớt là một trong những công tác bảo trì quan trọng, người tài xế nào cũng phải biết. Nó dễ dàng và đơn giản, nhưng không phải là không gây nhiều thắc mắc, dù bạn có tự tay làm lấy hay đưa cho thợ thay giùm. Lý do là vì, nhớt không đơn thuần có một thứ, nhưng giống như mọi sản phẩm khác, nhớt có nhiều loại cạnh tranh với nhau về giá cả và về phẩm chất. Thêm vào đó, các trung tâm dịch vụ cũng cạnh tranh, chỗ giá rẻ, chỗ khác đắt hơn, nhưng không chỗ nào nhận rằng mình đổ nhớt xấu vào xe của khách hàng cả. Về phần khách hàng, đa số tin tưởng vào người thợ cho đến khi họ khám phá được thực hư (là một chuyện ít khi xảy ra!). Câu hỏi một bạn đọc nêu lên dưới đây đề cập cụ thể hơn về nguyên nhân của sự lập lờ đó: “Xin anh giải thích sự khác nhau giữa nhớt thông thường khi thay nhớt ở tiệm sửa xe loại nhớt 76 và loại nhớt non-synthetic của Dealer Toyota và trong Costco có loại nhớt full-synthetic cái nào công hiệu ra sao. Xin cám ơn nhiều.”

Sự khác biệt về giá cả
Vấn đề bạn nêu lên đúng là nguyên nhân tạo ra hỏa mù trong dịch vụ thay nhớt hiện nay. Cũng may, nhớt không có nhiều loại, từ hồi nào tới giờ vẫn là 2 loại chính: Nhớt thường (regular oil) cũng gọi là nhớt khoáng vật (Mineral Oil); và nhớt tổng hợp (synthetic oil). Gần đây xuất hiện thêm 2 loại nữa, đó là “nhớt tái dụng” (recycled oil), và nhớt bán tổng hợp (semi-synthetic) cũng gọi là nhớt pha trộn (blend). Chính ở sự khác biệt này mà trung tâm bảo trì có thể cho bạn những mức giá khác nhau: Nếu bạn kêu đắt, họ sẽ giải thích lý do là vì họ đổ vào xe bạn toàn một thứ nhớt tốt. Nếu bạn so sánh giá cả hạ hơn ở một địa điểm khác, rất có thể họ sẽ “gièm” một câu nghe xanh mặt: Ở đó, người ta chỉ đổ nhớt recycled cho anh/chị, nên mới được giá rẻ như thế. Thực hư thế nào? Họ nói rằng đổ nhớt tốt cho mình, nhưng tốt tới mức nào, có hợp với xe của mình không, có hợp với điều kiện chạy xe của mình không? Và ở cái tiệm có giá hạ kia, chúng ta phải tự hỏi: Có đúng thực họ dùng nhớt recycled cho khách không? Làm sao có thể biết được giá hạ là vì nhớt xấu? Hay, giá hạ là vì chủ tiệm đang có đợt “sale” để chiêu mộ khách mới?

Sự khác biệt về phẩm chất
Đương nhiên có sự khác biệt rất lớn xét về phẩm chất của các thứ nhớt nói trên, từ đó sinh ra khác biệt về giá cả. Chúng ta sẽ đề cập từng loại:
- Nhớt thường là nhớt khoáng vật (mineral oil), là nhớt được chiết suất trong dầu khí hút lên từ hầm mỏ dưới lòng đất. Cái chất nguyên thủy đó được gọi là Petroleum (dầu khí), trải qua tiến trình thanh lọc và chiết suất, nó cho ra nhiều sản phẩm khác, như khí đốt thiên nhiên (dùng để nấu bếp, natural gas), xăng (dùng trong đầu máy cháy nổ, gọi là gasoline), dầu hôi (đốt đèn, gọi là kerosene), nhớt (bôi trơn các linh kiện ma sát, gọi là Oil), và nhiều phụ phẩm khác như naphtha (chế xà bông), chất sáp paraffin, hắc ín (asphalt)à. Lấy nhớt từ dầu khí thiên nhiên là một công nghiệp có từ lâu, nên nhớt có tên là nhớt thiên nhiên, nhớt thường (regular), nhớt qui ước (conventional) hoặc nhớt khoáng vật (mineral).
- Nhớt tổng hợp (synthetic oil): Con đẻ của phòng thí nghiệm, nhớt tổng hợp là một sản phẩm gom lại từ nhiều yếu tố đáp ứng các đòi hỏi cụ thể của đầu máy. Nhớt tổng hợp loại bỏ được những yếu tố nào có trong nhớt thiên nhiên nhưng không mấy cần cho đầu máy, và thay vào đó những yếu tố nào phục vụ đầu máy một cách hiệu quả nhất. Tóm lại, nhớt tổng hợp là nhớt nhân tạo, có phẩm chất thích ứng hơn và tốt hơn cho hoạt động của đầu máy, và dĩ nhiên, nhớt tổng hợp đắt hơn so với nhớt thiên nhiên.
- Nhớt bán tổng hợp (semi-synthetic): Vì nhớt tổng hợp quá đắt mà lại không thực sự cần thiết với mọi người (chẳng hạn, người lái xe đi làm không cần một đầu máy “chiến” như người lái xe đua), thị trường liền chế ra một loại trung dung: Một nửa là tổng hợp và nửa kia là thiên nhiên (50/50), hoặc 2/3 tổng hợp và 1/3 còn lại là thiên nhiên. Thứ nhớt pha trộn như vậy được gọi là Blend Oil; hoặc Semi-synthetic oil nếu tỷ lệ pha trộn là 50/50. Nhớt pha trộn tuy không tốt bằng nhớt tổng hợp, nhưng tốt hơn nhớt thiên nhiên mà giá lại không đắt bằng tổng hợp, nên đáp ứng nhu cầu rộng rãi hơn. Tuy nhiên những nơi dùng nhớt tổng hợp 100% vẫn có niềm hãnh diện về sự không pha trộn với nhớt thường, nên để tránh sự hiểu lầm họ phải nói rõ: Chúng tôi dùng Full Synthetic, nghĩa là 100% con đẻ của phòng thí nghiệm.
- Nhớt tái dụng (Recycled Oil): Là sản phẩm phục chế từ nhớt thiên nhiên đã bỏ đi, nhớt tái sinh vẫn có thể xài được trong đầu máy mà lại giá rẻ. Những nhà vận động bảo vệ môi trường luôn luôn cổ võ dùng nhớt tái dụng, bởi vì nhờ đó tài nguyên thiên nhiên được tận dụng, môi trường đỡ bị chất thải tràn ngập. Nhưng đối với giới tiêu thụ, sản phẩm này hiện vẫn bị coi là “thứ cấp”, là đồ “recycled”, có nghĩa là không tốt.
Đó là sơ lược về các loại nhớt, cùng phẩm chất và giá cả của chúng. Lần sau, chúng ta sẽ vào trong các cơ sở nêu ra trong câu hỏi của bạn đọc trên đây để tìm hiểu thêm.


[e-mail]
Thay nhớt: Dùng loại nhớt nào tốt hơn? – bài II
(VienDongDaily.Com - 07/04/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Tiếp tục với câu hỏi của người bạn chúng ta: “Xin anh giải thích sự khác nhau giữa nhớt thông thường khi thay nhớt ở tiệm sửa xe loại nhớt 76 và loại nhớt non-synthetic của Dealer Toyota và trong Costco có loại nhớt full-synthetic cái nào công hiệu ra sao.”
Sau khi đã giải thích sự khác biệt về giá trị và giá tiền trong 4 loại nhớt: Regular Oil, Synthetic Oil, Semi-Synthetic Oil, và Recycled Oil, chúng tôi xin nói thêm về thứ nhớt dùng ở các cơ sở nói trên.
Thực ra, cũng chẳng có gì phải nói thêm, bởi vì dù nói gì chăng nữa, bạn không thể có một thứ gì khác ngoài 4 thứ vừa kể.
- Cái chữ “non synthetic” không phải tên của một loại nhớt mới, nó chỉ có nghĩa “không phải nhớt tổng hợp”, tức là nhớt thường (regular oil, mineral oil, conventional oil) mà thôi.
- Còn nhớt 76? Có phải bạn đang nói về thứ nhớt bán ở các cây xăng 76? Đây là tên của một công ty bán lẻ - đúng hơn là một tổ hợp nhiều công ty, bao gồm 76, Conoco và Phillips 66 – chứ không phải hạng bậc mới. Về nhớt, họ cũng chẳng bán gì hơn những loại nhớt cơ bản như trên đã nói: Regular tức là non-synthetic; synthetic, và semi-synthetic. Ít nơi bán recycled oil.
- Vào Costco, đại lý Toyota, hay đại lý nào cũng vậy, trước khi thay nhớt, hoặc mua nhớt, bạn cần hỏi lại, “Quí vị thay nhớt gì cho xe của tôi vậy: Nhớt thường, nhớt tổng hợp, hay bán tổng hợp?”
Chúng tôi nghĩ vấn đề quan trọng hơn phải đặt ra là: Tôi nên dùng nhớt nào cho xe của tôi? Nhớt thường hay tổng hợp?
1. Xe tôi nên dùng nhớt nào?
Nhớt tốt nhất là thứ nhớt do nhà sản xuất đề nghị. Bạn có thể tìm thấy câu trả lời trong sách cẩm nang chỉ cách sử dụng xe. Nhưng cuốn sách không nói rõ về việc dùng nhớt nào – regular hay synthetic – mà chỉ nói là dùng 5W-30 hoặc 10W-30 mà thôi. Có nghĩa là dùng nhớt thường hay tổng hợp là tùy bạn, miễn là đúng với ký số nói trên mà thôi. Từ đó chúng ta đến câu hỏi thứ hai sau đây:
2. Có nên dùng nhớt Synthetic không?
Câu hỏi rất đáng nêu lên là vì, tuy nhớt tổng hợp đắt gấp đôi, nhưng lại tốt và bền gấp đôi, thay vì phải thay nhớt mỗi 5,000 dặm, bạn có thể chờ đến 10,000 dặm mới phải thay, tiền chưa chắc đỡ tốn hơn mà còn đỡ tốn giờ nữa. Lý luận như vậy xem ra hợp lý, nhưng chúng ta còn phải xét tới vấn đề thời gian: thay nhớt không phải chỉ dựa vào dặm đường mà còn phải dựa vào thời gian, các chuyên gia về bảo trì khuyên rằng, xe cần phải được thay nhớt sau mỗi 5,000 dặm hoặc 6 tháng, tùy điều kiện nào đến trước. Vì thế, chúng ta có thể rút được qui tắc sau:
Nếu xe chạy trong những điều kiện khắc nghiệt, bạn rất nên dùng nhớt tổng hợp để giúp đầu máy xe chống lại các hao mòn trong lúc làm việc căng thẳng. Nếu đầu máy xe được vận hành dưới một tình trạng “ung dung”, không nhiều áp lực, bạn nên dùng nhớt thường cho đỡ tốn tiền.
Điều kiện vận hành xe: Khắc nghiệt và ung dung
Nhưng như thế nào là điều kiện khắc nghiệt? Và thế nào là được ung dung, thoải mái? Câu trả lời sau đây chắc chắn làm nhiều người ngạc nhiên:
Khắc nghiệt là khi xe chạy trong tình trạng vừa chạy vừa dừng (stop and go) vì kẹt xe thường xuyên, chỉ chạy những quãng rất ngắn đã đến nơi… Đó là điều kiện chạy xe trong thành phố của đa số chúng ta, những người lái xe đi làm.
Sở dĩ gọi là điều kiện khắc nghiệt là vì, ngoài áp lực tăng cao đối với thắng (vì phải đạp thắng luôn luôn), hoạt động của xi lanh và piston cũng không liên tục, xăng cháy không trọn vẹn, gây ra hao xăng…. Cũng coi như khắc nghiệt là xe chạy trên đường gồ ghề, lỗi lõm, đường đất, không tráng nhựa… Xe đua, xe luôn luôn chạy với tối đa công suất.
Sử dụng xe trong những tình trạng trên, bạn nên dùng nhớt tổng hợp để đầu máy được bảo vệ kỹ càng hơn. Bằng không, bạn phải năng thay nhớt, mỗi 5,000 dặm hay thậm chí mỗi 3,000 dặm, và không bao giờ để quá 6 tháng.
Điều kiện làm việc ung dung, thoải mái là khi xe được chạy liền một mạch trên đường xa lộ, không gặp đèn xanh đèn đỏ, không bị kẹt, không phải thắng thường xuyên. Trong điều kiện trên, chúng ta có thể dùng nhớt thường (trong thực tế, lái xe xa lộ bây giờ cũng ít khi gặp được điều kiện lý tưởng như trên).
Câu trả lời trên có thể đi ngược lại suy nghĩ của nhiều người, rằng xe chỉ lái chạy trong thành phố, hoặc lâu lâu mới lái một chút rồi trùm mền…. là tốt hơn; còn xe chạy thường xuyên trên xa lộ tưởng rằng xài nhiều, xài căng thẳng, ai ngờ thực tế là trái lại: Xe chạy trong thành phố mới coi là điều kiện căng thẳng, xe chạy xa lộ là điều kiện “ung dung.”
Ngoài ra, nếu có một cái xe “vía,” ít sử dụng, cả tuần lễ mới mang ra chạy vòng vòng để “lí le bà con,” thì bạn cũng chỉ nên dùng nhớt thường thôi, chứ dùng nhớt tổng hợp làm gì cho tốn kém. Nhưng xin nhớ cho rằng, dù mỗi tuần mới dùng xe một lần, bạn đừng nên chỉ chạy vòng vòng mà phải đưa xe ra xa lộ cho “ngựa sắt xả vó tung hoành ít là 2 chục dặm. Như vậy mới thực là tốt cho máy xe và nhớt xe.
Người xưa có nói, “Giết gà đừng dùng dao mổ trâu.” Bây giờ, chúng ta có thể nói ngược lại, “Dao mổ trâu đừng chỉ dùng giết gà” cũng rất đúng. Cái xe hơi là “dao mổ trâu” các bạn ạ, nếu chỉ muốn “giết gà” thì chỉ cần sắm xe đạp là đủ!

[Cửu Long Giang]

Bí quyết giữ xe bền: Thay nhớt
(VienDongDaily.Com - 21/02/2010)
Hao Smith

Thay nhớt là một công tác bảo trì quan trọng mà lại dễ dàng nhất, mà bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể làm được.


Nhiều nhà sản xuất đề nghị thay nhớt mỗi năm một lần hoặc cứ mỗi khi đi được 7.500 dặm đối với xe hơi thường, hoặc xe vận tải hạng nhẹ. Đối với đầu máy dầu cặn hoặc đầu máy turbocharger, thì chủ xe được khuyên thay nhớt thường xuyên hơn: Mỗi 3.000 dặm hoặc khoảng 6 tháng. Đối với chiếc xe chúng ta sử dụng thường ngày trên tuyến đường giữa nhà ở và sở làm, Hao Smith đề nghị thay nhớt mỗi 5.000 dặm là một điều phải chăng, và có thể sớm hơn một chút nữa, nếu xe thường dùng trong những điều kiện khắc nghiệt như đi trên đường phố đông đúc trong nội thành, vừa đi vừa dừng, hoặc lái đi những quãng ngắn (dưới 10 dặm) trong thời tiết mùa đông, lái xe lâu giờ trên đường trường trong thời tiết nóng nực mùa hạ…Đầu máy trong những xe đã quá cũ có thể hoạt động không đủ công suất, số nhiên liệu cháy không hết còn tích lũy trong hệ thống sẽ làm giảm chất lượng nhớt lưu hành. Khi đó, chúng ta cũng cần thay nhớt sớm hơn, có thể ở mức 4.000 dặm hoặc thậm chí 3.000 dặm.
Dù có làm… quá mức yêu cầu, thay nhớt vẫn là một thứ bảo hiểm rẻ tiền chống lại hao mòn đầu máy và nhiều yếu tố khác. Nếu không vì một lý do nào đó đặc biệt khác thường, với biện pháp bảo trì này, chúng ta có thể yên tâm sử dụng xe trong vòng ít nhất 100.000 dặm đầu tiên.

Thay lọc nhớt (Oil Filter)
Cần thay lọc mỗi lần thay nhớt. Là vì, nhớt trước khi vào máy phải qua cửa ải của bộ lọc (oil filter), để được thanh tẩy hết cặn dơ và ô nhiễm. Trải qua thời gian, các chất dơ đóng dầy trên màng lọc, làm cản trở đường lưu thông của nhớt. Bộ lọc càng ngăn được nhiều bụi, cặn và chất ô nhiễm, máy càng được bảo trì hoàn hảo.
Trong đa số đầu máy hiện nay, bộ lọc được thu cho nhỏ lại, để tiết kiệm diện tích, chi phí và trọng luợng. Bộ lọc ngày trước có thể chứa được tới một quart nhớt (hơn 1 lít) thì nay chỉ có thể chứa 1 pint (gần nửa lít), tức nhỏ hơn 1 nửa. Tình trạng đó khiến cho việc thay bộ lọc lại càng cần thiết.

Khi bộ lọc bị nghẹt
Khi bộ lọc bị nghẹt, các kỹ sư đã tiên liệu một bộ phận dự phòng, gọi là “bypass valve”. Khi áp suất trên màng lọc rớt xuống tới một mức độ nào đó, lập tức một cái cổng (valve) khác được mở ra, và nhớt sẽ đi theo đường vòng (bypass) để chạy vào máy, nhằm cứu nguy cho máy khỏi bị cháy tức thời. Tuy nhiên, lượng nhớt chảy theo đường vòng là nhớt chưa lọc, vào máy với đủ các chất cặn dơ và ô nhiễm, làm tăng nhanh độ mòn của các chi tiết máy.
Nếu tự mình thay nhớt lấy, các bạn nhớ phải mua bộ lọc đúng kiểu và đời của xe. Nhiều bộ lọc nhìn hình thù bề ngoài giống nhau, nhưng lại rất khác biệt về cấu trúc bên trong. Thế nên, cần theo hướng dẫn trong sách kim chỉ nam để mua đúng bộ lọc cần thiết.

Thay nhớt lúc máy còn nóng hay đã nguội?
Có người cho rằng nên thay nhớt khi còn nóng. Một số người khác lại khuyên nên thay nhớt lúc nguội. Dù thay nóng hay thay lạnh, chúng ta cũng cần lưu ý một số điều. Khi còn nóng, thì nhớt lỏng hơn, chảy ra nhanh hơn. Nhưng nếu không cẩn thận, chúng ta sẽ bị phỏng vì nhớt nóng. Thay nhớt lúc nguội mất lâu giờ hơn một chút, vì nhớt chảy ra chậm hơn, nhưng không sợ bị phỏng. Đồng thời, khi xe ngừng chạy, nhớt sẽ chảy cả về bình. Thời gian đầu máy nguội lại cũng là thời gian cần để nhớt chảy vào trong bình, nhờ thế số nhớt cũ có thể rút ra được nhiều hơn là khi chúng ta lôi nó ra khi còn nóng.
Tuy nhiên, trong trường hợp nào chăng nữa, chúng ta cũng vẫn phải cẩn thận, đừng để nhớt vương vào da thịt, bởi vì nhớt có thể chứa Carcinogen, là chất có thể gây ung thư.
Cũng nên biết rằng nhớt cũ phải được liệng bỏ đúng chỗ, không nên để chảy chan chứa trên mặt đất hoặc vất bừa vào thùng rác. Tuy không phải là chất độc hại, nhưng nhớt được Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ EPA xác nhận là có chứa một tỷ lệ chì đáng kể, có thể làm hư nguồn nước ngầm dưới lòng đất. Nên đưa nhớt cũ đến một trung tâm Recycle. Hao Smith thường mang số nhớt cũ của mình mang ra ký thác tại Kragen, là một cửa hàng Auto Parts gần nhà. Tại những cơ sở này, nhớt cũ sẽ được đưa vào qui trình tái thanh lọc, để trở thành nhớt mới, hoặc biến thành các sản phẩm khác, hoặc được dùng làm chất đốt.
Lần sau chúng ta sẽ nói về các bước cụ thể trong tiến trình tự mình thay nhớt.

Bảo trì xe hơi: Xem xét Fuel Filter (kỳ 1)
(VienDongDaily.Com - 02/09/2011)
Hao Smith

Để máy xe có thể nổ và bánh xe có thể lăn đi trên đường, cái xe của chúng ta cần đến 2 thứ “nhiên liệu”, đó là xăng (dĩ nhiên) và không khí. Không khí được dẫn vào từ ngoài trời, với đủ thứ “hầm bà lằng” nên phải qua thanh lọc. Đó là điều chúng ta đã nói tới khi đề cập tới bộ lọc khí (Air Filter). Còn xăng thì sao? Xăng cũng vậy, mặc dầu đã trải qua quá trình thanh luyện kỹ càng, rồi sau đó được chứa trong hầm kiên cố dưới lòng đất, nhưng xăng cũng không hoàn toàn tinh khiết. Ấy là chưa kể trong thời gian được chứa trong bình xăng của xe, thì cái bình ấy có thể rỉ sét, thấm nước… làm cho xăng càng thêm ô nhiễm. Chính vì thế xăng cần phải được lọc lại trước khi đưa vào xi lanh để tạo thành hỗn hợp cháy nổ. Đó là nhiệm vụ của Lọc Xăng (Fuel Filter).

* Những dấu hiệu lọc xăng bị nghẹt (Fuel Filter Clogged)
Trong kiến trúc xe hơi ngày nay, xăng được bơm vào Xi Lanh qua Fuel Injector, trông giống như một ống phun với lỗ phun cực nhỏ. Vì thế, đến được tới đây, xăng phải ở trong trạng thái rất tinh khiết, nếu còn mang theo bất cứ một vẩn bợn gì, xăng sẽ làm nghẹt lỗ phun một cách dễ dàng, đưa đến tình trạng tê liệt cho đầu máy.

Tình trạng này dễ xảy ra trong những xe quá cũ, bình xăng có thể bị sét rỉ do tiếp cận lâu ngày với nước ở trong xăng. Thực vậy, trong tất cả mọi loại xăng đều có một tỷ lệ nước nào đó, ít hay nhiều. Các vụn rỉ sét này và những vẩn bợn khác trong xăng lắng xuống đáy bình. Khi bình xăng gần cạn, thì cái đám rác rến này sẽ bị quậy lên và theo dòng nhiên liệu đi vào trong đầu máy…. Rất may, chúng bị bộ lọc cản lại… và quần tụ ở đây lâu ngày chầy tháng, sẽ làm nghẹt bộ lọc.
Sau đây là những dấu hiệu cho thấy lọc xăng đã bị nghẹt:

1. Xe không nổ máy, nổ máy khục khặc, hoặc nổ máy mà không chạy: Khi bộ lọc bị nghẹt mà bạn lại cố tăng ga, bạn sẽ có cảm giác như nghe tiếng khục khặc miễn cưỡng của đầu máy. Cũng có thể xe khó nổ máy, hoặc nổ máy được mà không chạy. Trong trường hợp đó, các kỹ sư trên mạng www.automedia.com đề nghị với bạn một thử nghiệm như sau: Tra chìa khóa vào ổ máy, xoáy nhẹ, rồi để ý xem nghe âm thanh của hệ thống bơm xăng. Nếu nghe thấy tiếng rì rào khác lạ, thì đó là dấu hiệu lọc xăng đã quá dơ, và máy bơm chỉ có thể đưa lên một lượng xăng hạn chế. Để tạm thời ứng biến trường hợp này, bạn cần phải “bơm” trên chân gas nhiều lần để có thể cung cấp đủ xăng cho xe tiếp tục nổ máy và lăn bánh.

2. Tiếng gõ lạ từ đầu máy (Engine Knocking): Nếu sau khi máy đã nổ, và sau một phút Warm Up mà bạn vẫn nghe thấy tiếng động từ lòng máy, nghe như tiếng gõ leng keng hoặc tiếng “tíc, tíc” thì đó có thể là dấu hiệu của bộ lọc nghẹt. Là vì, bộ lọc nghẹt hoặc quá dơ khiến xăng đưa vào máy không đủ, làm áp suất trong đầu máy bị hạ xuống, phát sinh ra những tiếng động không êm tai như vậy.

3. Hiện tượng Backfire hoặc Misfire: Nghĩa là hiện tượng cháy nổ không diễn tiến bên trong lòng xi lanh mà lại xảy ra trên đường khí thải, đó là khi bạn thấy có tia lửa nháng ra trong ống bô (backfire). Hoặc, hiện tượng cháy nổ không tiếp diễn liên tục, có xi lanh nổ, xi lanh không nổ, gọi là misfire. Khi những trường hợp này xảy ra, xe đương nhiên không có đủ Power để duy trì chuyển động đều đặn và như ý người lái xe.

4. Xe hao xăng: Lọc xăng bị nghẹt còn đưa đến tình trạng hao xăng. Xăng không đủ để cháy, nhưng khi đưa vào lại không cháy mà bị thải ra ngoài (như trong trường hợp backfire, misfire), khiến cho bạn phải ghé thăm trạm xăng nhiều hơn.

Trên đây là một vài triệu chứng phổ thông về tình trạng lọc xăng bị nghẹt. Dĩ nhiên, lọc xăng không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra những hiện tượng trên, nhưng trong tiến trình điều tra thủ phạm, chúng ta phải đặt ra mọi giả thiết, và bộ lọc xăng bị nghẹt không phải là hoàn toàn vô tội.

Là người dùng xe, để tránh rơi vào những trường hợp trục trặc như trên, tốt nhất chúng ta nên nhớ việc mà làm: Thay bộ lọc xăng theo định kỳ như một công tác bảo trì cần thiết. Giới chuyên môn đề nghị nên thay lọc xăng mỗi 2 năm một lần, hoặc cứ mỗi 30 ngàn miles, tùy theo điều kiện nào đến trước. Chúng ta sẽ thảo luận đề tài này trong bài lần sau.

Bảo trì xe hơi:
Nguy hại khi đổ nhớt quá nhiều, hơn mức cần thiết
(VienDongDaily.Com - 01/12/2012)
Hao Smith/Viễn Đông

Xe chạy phải có đủ nhớt, đó là một điều quan trọng ai cũng biết. Thế nên, châm nhớt khi thiếu và thay nhớt theo định kỳ là những công tác phổ thông không một người chủ xe nào có thể lơ là. Đa số đều biết rằng chạy xe trong lúc đầu máy thiếu nhớt có thể gây tổn hại trầm trọng cho xe về lâu về dài. Nhưng có một điều liên quan tới nhớt có thể ít người biết, đó là đổ nhớt quá nhiều, nhiều hơn mức cần thiết cũng nguy hại cho xe không kém. Sau đây là một trường hợp đã thực sự xảy ra:

Hỏi: Tôi chạy xe Toyota Tacoma đời 2000. Bình thường xe chạy vẫn tốt, tôi rất hãnh diện về cái xe, và hy vọng dùng xe ít nhất 5,7 năm nữa. Mới đây tôi mang xe đến cho một cơ sở sửa chữa khá nổi tiếng chỉ để thay nhớt mà thôi. Sau đó mang xe về, chạy khoảng 5 ngày, được chừng 150 miles, ngày thứ 6 đưa xe lên freeway lái một quãng ngắn chừng 5 miles thì thấy đèn báo “check gauges” sáng lên, rồi đồng hồ chỉ độ nhớt nhảy liên tục, rồi trong vòng 20 giây sau đó thì xe khựng lại. Tôi xuống xe, kiểm tra bình nhớt, mới khám phá ra là mực nhớt khá cao, cao hơn vạch maximum (do not overfill) ở que thăm nhớt khoảng chừng 1,5 inches. Bên cạnh đó, tôi thấy nhớt mới thay nhưng màu đen sạm mà lại có mùi khét như bị cháy xém. Tôi đưa xe trở lại tiệm, nói cho họ hay về tình trạng đó. Họ nhận rằng như vậy là họ đã đổ nhớt quá nhiều. Nhưng lại không chịu nhận rằng đổ nhớt quá nhiều đã dẫn tới tình trạng máy xe bị tổn hại như vừa kể. Có thể đây là một sự trùng hợp ngẫu nhiên mà thôi. Nghe họ nói vậy tôi cũng bán tín bán nghi, không hiểu vấn đề do đâu.

Đáp: Cũng có thể đó chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên, như các thợ máy trong tiệm phát biểu. Nhưng riêng việc đổ nhớt quá nhiều hơn mức cần thiết có thể đưa đến những hậu quả tai hại.

Nhớt nhiễm bọt khí
Trước mắt là tình trạng nhớt nhiễm bọt khí, do tình trạng nhớt quá đầy, chạm vào tới trục quay crankshaft. Khi cranksaft xoay tròn nó sẽ chuyển nhớt theo, và trộn lẫn bọt khí vào nhớt. Nhớt có lẫn bọt khí sẽ dẫn đến các tình cảnh như sau:

- Nhớt có bọt, không thể làm công tác bôi trơn (lubricate) một cách hiệu quả được. Từ đó, các bộ phận trong máy bị ma sát mạnh, dẫn tới hao mòn và đầu máy rất dễ trở thành overheat.
- Nhớt có bọt khiến máy bơm không thể bơm đủ nhớt đưa vào trong máy, khiến đầu máy bị “đói” nhớt, và áp suất nhớt giảm.
Từ những điều bạn mô tả trên đây thì dường như sự kiện nhớt đổ quá mức cần thiết đã gây ra tình trạng bọt khí, từ đó dẫn tới sự tổn hại cho đầu máy.

Ảnh hưởng Seals và Gaskets
Seals và gaskets là những miếng đệm và các mối hàn kết nối các bộ phận trong hệ thống. Lượng nhớt thừa sẽ bị ép tràn ra ngoài làm rách gasket hoặc hư các mối hàn, tạo ra các điểm rò rỉ khiến nhớt tiếp tục rò rỉ sau này. Bạn có thể sẽ tìm thấy những vũng nhớt nhỏ xuống trên sân, trong khi lượng nhớt trên xe xuống thấp dần, lúc đầu là quá nhiều, chẳng mấy chốc lại trở thành quá ít, gây ra những tổn hại khác cho đầu máy.
Vì thế, tình trạng seals bị nổ và gasket bị rách cần phải được khám phá và sửa chữa ngay.
Trở lại với tình trạng chiếc xe của bạn thì có thể người thợ máy đã cố gắng tìm cách… chạy tội. Sự kiện nhớt châm quá mức có thể đưa lại những nguy hại thực sự cho đầu máy chứ không phải chuyện trò đùa có thể bỏ qua.

Như thế nào là quá nhiều?
Vì thế khi châm nhớt, chúng ta nên cẩn thận, chú tâm làm cho xong. Đừng vừa đổ nhớt vừa nói chuyện, đưa đến phân tâm, vô tình đổ quá tay. Trước khi đổ nhớt, cần tham khảo sách cẩm nang để biết lượng nhớt cần dùng là bao nhiêu. Trong khi đổ nhớt, hãy dùng que thăm nhớt (dipstick) để thăm dò mức nhớt trong bình. Nếu quá tay thì phải tìm cách rút nhớt thừa ra ngay. Nhưng thế nào là quá tay, quá nhiều đưa đến sự nguy hại?
Nếu vô tình đổ quá chừng một quart, thì đó không phải là điều đáng lo.
Dư tới 2 quartz là quá nhiều; dư 3 quartz chắc chắn sẽ kéo theo những tổn hại lớn lao.
Vì thế, nếu đã đổ quá tay, bạn cần phải tìm cách để rút nhớt ra ngay bằng cách kích xe lên cao, chui vào gầm xe, tháo nút xả ở đáy bình nhớt, và từ từ rút bớt nhớt ra. Công việc không khó khăn, chỉ làm mất thêm chút thời giờ mà thôi.

[Cửu Long Giang]

Bảo trì xe hơi: Thay Fuel Filter (kỳ 2)
(VienDongDaily.Com - 09/09/2011)
Hao Smith

Lần trước chúng ta đã nói về công dụng của bộ lọc xăng (fuel filter) và những triệu chứng bệnh gây ra do lọc xăng bị nghẹt. Hôm nay, xin nói về việc thay thế bộ phận này, một công tác bảo trì chúng ta cần làm trước khi trục trặc xảy ra. Theo lời khuyên của giới chuyên gia về xe cộ, chúng ta nên thay lọc xăng mỗi 2 năm một lần hoặc khi xe chạy được 30 ngàn dặm.

Công việc thay lọc xăng về căn bản không có gì khó khăn, chúng ta có thể tự làm lấy. Nếu có thuê thợ chuyên môn làm giúp, thì điều quan trọng vẫn là phía chúng ta: Biết rằng có một cái Fuel Filter cần thay, và chủ động mang xe ra tiệm khi tới lúc cần thay, mà không chờ cho đến khi có trục trặc xảy ra.

Thay lọc xăng (fuel filter) mất công hơn thay lọc khí (air filter), nhưng vẫn là việc trong tầm tay của một người sử dụng xe bình dân. Trước tiên, chúng ta kiếm sẵn những vật liệu như sau:

- Một cái Fuel Filter mới, đúng đời xe hiệu xe, giá từ 15 cho tới 25 Mỹ kim.
- Vài cái washer (long đền) cho ống dẫn xăng (fuel line washers).
- 2 chìa khóa vặn ốc, loại open wrench. Các bạn sẽ thấy rằng “tưởng gì, hóa ra open wrench” là dụng cụ rất phổ thông, bạn đã quen mặt từ lâu.
- Một ít giẻ lau.
- Và nên kiếm một cái kính bảo vệ đôi mắt (Goggles).
Tiền mua vật dụng thực không bao nhiêu, và như bạn sẽ thấy dưới đây, công việc cũng không có gì là phức tạp. Và bây giờ, chúng ta bắt tay vào việc nhé.

1. Quan Trọng: Giải tỏa áp lực trong hệ thống bơm xăng
Trước khi tìm xem cái Fuel Filter nằm ở đâu, thì điều quan trọng hơn là phải giải tỏa áp lực trong hệ thống chuyển xăng. Các xe đời nay đều hoạt động bằng cơ chế Fuel Injection (phun hơi xăng vào trong xi lanh) nên xăng phải được nén dưới áp suất rất cao, có thể lên tới 85 psi. So sánh với lốp xe chịu sức nén từ 35 psi tới 42 psi, thì áp suất của hơi xăng trong hệ thống cao gấp đôi. Nếu không giải tỏa áp lực này trước, mà đã vội tháo Fuel Filter ra khỏi hệ thống, thì rủi ro thương tích do hơi xăng nổ bùng sợ rằng không phải nhỏ.

Để giải tỏa áp lực trong hệ thống chuyển xăng, trước hết bạn phải tìm ra cái cầu chì (fuse) của máy bơm xăng nằm trong hộp cầu chì (fuse box), hoặc bộ phận Relay điều khiển máy bơm xăng.

Fuse Box nằm trong cái hộp dưới dashboard, bên phía người lái xe. Nếu bạn ngồi vào vị trí điều khiển tay lái, thì cái hộp đó nằm chênh chếch trên đầu gối chân trái của bạn. Mở nắp hộp ra, bạn sẽ thấy một cái Board, với nhiều dạng cầu chì nằm chi chít trên đó.

Xác định được vị trí cầu chì hoặc relay cho máy bơm rồi, bạn có thể kiểm tra lại cho chắc ăn bằng cách tạm để hộp cầu chì đó, quay ra mở máy cho xe nổ xình xịch tại chỗ. Đang khi máy nổ như vậy, bạn ngắt cầu chì hoặc relay để làm gián đoạn dòng điện chuyền vào máy bơm. Nếu bạn ngắt đúng cầu chì của máy bơm, thì ngay lập tức, máy ngừng nổ. Bằng không, máy vẫn cứ tiếp tục hoạt động và bạn phải thử lại cho đến khi tìm đúng cầu chì máy bơm.

2. Tìm Fuel Filter trong đường ống bơm xăng
Làm xong công việc quan trọng trên đây, tức là giải tỏa áp lực trong hệ thống bơm xăng rồi, bây giờ bạn có thể yên chí, ra trước đầu xe, nâng nắp đậy đầu máy lên, để tìm ra chỗ “ẩn cư” của bộ lọc xăng. Để có một ý niệm đối với những bạn tự thay lọc xăng lần đầu, các bạn có thể tham khảo hình lọc xăng trong bài này để tìm kiếm. Nó cũng là một cái ống, gần giống như bộ lọc nhớt (oil filter) vậy. Dĩ nhiên, lọc xăng phải nằm trên đường nối ống xăng.

Sau khi tìm ra vị trí bộ lọc xăng rồi, bạn có thể dùng Open Wrench để mở nó ra. Tốt nhất bạn nên dùng 2 chìa khóa, một để tì cứng không cho ống xăng di chuyển, và một thì vặn ngược chiều kim đồng hồ để tháo một đầu ống xăng ra khỏi Filter….

[Cửu Long Giang]

Tìm hiểu các vấn đề gây ra do lọc xăng
(VienDongDaily.Com - 02/02/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Lần trước chúng ta đã nói về bộ phận lọc khí (Air Filter) ở đầu máy và ở trong lòng xe, chỗ người ngồi. Cũng là họ hàng nhà “lọc” còn có một thứ lọc khác, đó là lọc xăng (Fuel Filter). Trước khi xăng vào được trong phòng cháy nổ, nó phải được thanh tẩy cho sạch sẽ, tức là phải chảy qua một màng lọc, gọi là Fuel Filter, có nhiệm vụ giữ lại các cặn bẩn còn lại trong xăng. Đây là trạm thanh lọc cuối cùng, trước khi xăng được mang vào thiêu sinh để sinh ra lực đẩy. Nếu màng lọc bị trục trặc vì một lý do gì đó, chắc chắn đầu máy sẽ lãnh đủ hậu quả, vì xăng thiếu, xăng thừa hoặc xăng không được sạch sẽ… Bất cứ một vẩn cặn nào lọt được vào đây cũng sẽ ảnh hưởng đến tiến trình di chuyển liên tục của piston, làm piston bị trầy trụa, hoặc thành xi lanh bị hư. Sau đây là một số triệu chứng cho thấy lọc xăng có vấn đề.
1. Máy nổ ngần ngừ (engine hesitation)
Muốn có tiếng nổ điều hòa, thì đầu máy phải làm việc ổn định. Nhưng đầu máy làm sao làm việc ổn định được nếu lượng xăng tiếp vào không đều, lúc nhiều lúc ít? Đó là do lọc xăng bị nghẹt vì rác bụi và xà bần dính vào, làm cản trở sự lưu thông của nguồn xăng. Triệu chứng rõ thấy nhất là khi tài xế đạp ga cho xe phóng đi sau khi ngừng lại, nhưng xe không chịu phóng ngay mà còn ngần ngừ mãi mới chịu bắt.
2. Máy nổ tại chỗ không đều (rough idle)
Một triệu chứng khác được quan sát khi cho xe nổ máy nhưng vẫn đứng tại chỗ, bạn nghe tiếng máy nổ không đều, lúc dồn mau, lúc lơi giãn. Đó là vì xăng vô không đều, lúc có lúc không, khiến cho tiến trình cháy nổ trở nên dị thường. Nguyên nhân là vì lọc xăng bị nghẹt hoặc bị hư.
3. Xe không nổ máy (no start)
Đây là triệu chứng tệ nhất, lọc xăng trục trặc có thể làm đầu máy chết đứng như… Từ Hải giữa chiến trường. Trục trặc trong trường hợp này tức là nghẹt 100%, như một anh chàng cảm nặng với 2 lỗ mũi bị bít hoàn toàn. Tuy nhiên so sánh như vậy vẫn là gượng ép, vì có bị nghẹt mũi, bệnh nhân có thể thở ra khò khè bằng miệng, nhưng lọc xăng nghẹt 100% thì đầu máy chẳng có tí xăng nào, làm sao nổ được máy? Tình trạng này thường xảy ra với những xe đời cũ, còn trang bị carburetor. Xe đời mới không dùng carburetor để tiếp xăng, nhưng dùng fuel injector để phun hơi xăng. Nhưng Fuel Injector lại càng dễ bị nghẹt nếu xăng không được thanh lọc đúng mức.
4. Xe chạy chậm, đạp lút ga xe mới chạy (low speed performance)
Đây rõ ràng là lọc xăng bị dơ và nghẹt. Tài xế phải nhấn ga hết cỡ thì xe mới chịu lăn bánh một cách bình thường. Thả chân ga một chút là xe xìu xìu, thậm chí chết máy. Là vì, phải đạp ga lớn thì máy bơm mới ép đủ xăng chạy qua lỗ nghẹt để đưa vào phòng cháy làm nhiệm vụ. Yếu hơn mức đó là thua, không tạo đủ áp suất để đưa xăng qua chỗ nghẹt. Từ đó, hoạt động của xe không đều, tạo ra cảnh huống bất thường.
5. Xe chạy rồi ngừng, ngừng rồi chạy
Phiền nhất là nhiều khi xe đang chạy bỗng từ từ khựng lại rồi tắt máy. Là vì, do lọc xăng nghẹt, xăng tiếp không đều, lúc có như bình thường lúc lại chẳng có gì. Khi có đủ xăng thì đầu máy nổ lên, nhưng lại chết khi nguồn nhiên liệu bị nghẹt hoặc chặn đứng 100%. Nếu có thể mở ra kiểm tra, thế nào chúng ta cũng thấy lọc xăng đầy bụi và cặn bám. Trong một số trường hợp khác, nguyên nhân không ở đây, mà do bơm xăng (fuel pump) bị hư, không tạo được sức đẩy cần thiết.
Gặp những trường hợp ấy, chúng ta phải làm gì? Kiểm tra lọc xăng, và nếu thấy quá dơ bẩn thì thay bằng lọc mới. Việc này nếu không làm kịp thời, có thể ảnh hưởng tới một bộ phận họ hàng khác là Fuel Injector, “cây bơm xăng”. Với những đầu máy xe hiện đại, sử dụng kỹ thuật phun xăng qua một lỗ rất nhỏ ở đầu các “cây bơm” (fuel injector), vẩn cặn trong xăng sẽ làm bít lỗ xịt, khiến cho toàn bộ tiến trình phun xăng bị ngưng trệ. Đến nước nầy thì chẳng những phải thay lọc xăng mà còn phải thay luôn cả Fuel Injector, phiền toái hơn nhiều.

[e-mail]

Thay lọc xăng (kỳ 3)
(VienDongDaily.Com - 16/09/2011)
Hao Smith

Tiếp tục công việc thay lọc xăng chúng ta đang làm dang dở từ tuần trước, Hao Smith cần nhấn mạnh với các bạn rằng giai đoạn giải tỏa áp suất của hơi xăng trong hệ thống là cực kỳ cần thiết, xin bạn xem lại bài kỳ 2 để biết cách giải tỏa như thế nào trước khi làm tiếp.

Sang giai đoạn tìm vị trí của lọc xăng (Fuel Filter), trước tiên các bạn xem sách Cẩm Nang của nhà sản xuất có chỉ dẫn điều đó không. Mặc dầu đây là điều lẽ ra phải được trình bày, nhưng thực tế Hao Smith chẳng thấy cuốn Cẩm Nang nào - ít nhất là trong số mấy cuốn mình có tại nhà - đề cập tới điều ấy cả. Nếu vậy, các bạn có thể theo kinh nghiệm của mình như sau đây.

1. Mua sẵn Fuel Filter mới
Tốt nhất, bạn nên ra cửa hàng Auto Parts tại địa phương để mua một cái Fuel Filter mới trước đã. Nhớ nói đúng hiệu xe đời xe, thậm chí cả số MPG của xe nữa, để mua được một bộ lọc tương đương.
Bây giờ, lật nắp đậy đầu máy (Hood) lên, cài lại đàng hoàng để cái nắp đừng rơi trúng đầu. Có thể các bạn sẽ thấy nhiều vỏ plastic đậy trên phần lớn các bộ phận đầu máy, chúng ta có thể yên tâm gỡ các vỏ này ra để tìm cái Air Filter cũ, giống như cái bộ lọc mới bạn đã mua sẵn.

2. Tìm vị trí lọc xăng cũ
Dĩ nhiên, bộ lọc xăng thì phải nằm trên đường dẫn xăng (Fuel Line), là một đường ống cao su mềm, đàn hồi, dầy khoảng 1 inch. Các bạn có thể bị hoa mắt vì dây nhợ, và các đường ống “lằng nhằng” trong đó. Nếu vậy, các bạn có thể làm theo lối sau, nó hơi lâu hơn một chút, nhưng sẽ là cơ hội tốt để chúng ta quan sát và học hỏi:
- Kích xe lên cao, rồi kê trên 4 đế kích (Jack Stand) cho xe đứng vững vàng trên vị trí đó. Chui vào gầm xe, luồn tới vị trí bên dưới bình xăng ở đằng sau xe. Đường ống chạy ra từ bình xăng chắc chắn phải là ống dẫn xăng rồi. Lần theo đường ống này về tới đầu máy, và bạn sẽ tìm thấy Air Filter nằm đâu đó trên đường ống dẫn xăng.
- Với cách đó, nhiều phần bạn sẽ thành công. Nhưng có thể số phận vẫn chưa mỉm cười với bạn đâu: Tìm đỏ con mắt mà không thấy cái Air Filter đâu, là vì nó nằm bên trong bình xăng. Đúng là gian nan không khác gì… “Tìm người như thể tìm chim, chim bay bể Bắc anh tìm bể Đông!”. Ở đây thì chẳng có bể Bắc bể Đông gì, “con chim” nó trốn ở trong bụi! Đến nước này vẫn chưa phải là vô phương, nhưng không phải là công việc cho bạn tự làm đâu. Nên mang nó ra thợ máy chuyên nghiệp, và… hết chuyện!
Nhưng với những ai đã tìm được vị trí của cái Fuel Filter, thì xin mời bạn tiếp tục làm tới như sau:

3. Gỡ ống dẫn xăng ra khỏi lọc xăng
Lọc xăng được giữ bằng 1 bù loong đặc biệt, gọi là Banjo Fitting, xoáy vào mỗi đầu của Filter. Lấy 2 chìa khóa (wrench), dùng một chìa khóa kẹp cứng bên phía lọc xăng để làm điểm tựa, chìa khóa kia kẹp vào đầu bù loong ở bên kia, vặn ngược chiều kim đồng hồ để xoáy lỏng bù loong, nhờ đó có thể rút ống dẫn xăng ra khỏi lọc xăng. Đặt bù loong Banjo Fitting sang một bên, để rồi sau này phải lắp trở lại. Xem các hình vẽ minh họa, các bạn sẽ thấy động tác cụ thể hơn. Cẩn thận khi rút ống xăng ra khỏi hệ thống, bởi vì có thể còn một vài tia xăng vọt ra dưới áp suất còn lại trong hệ thống. Không có đôi kính bảo vệ đôi mắt là hơi phiền đó.
Cũng làm như vậy với những con tán bên kia.

4. Gỡ vòng đai xiết (clamp) chung quanh lọc
Fuel Filter còn được gắn vào khung bằng một vòng đai xiết. Gỡ vòng đai này bằng cách tháo lỏng những bù long ôm đai (mounting bolt). Bây giờ không còn cái gì ràng buộc nữa, bạn có thể gỡ Fuel Filter ra được rồi chứ? Cẩn thận để xăng khỏi bắn vào mặt, vì chắc chắn trong Fuel Filter vẫn còn xăng.

5. Thay long đền (washer) ở bù loong Banjo Fitting
Thay thế bằng một long đền mới, cùng kiểu. Xin để ý là long đền ở mỗi bên miệng Fuel Filter không giống nhau. Thay long đền xong, gắn Banjo Fitting vào đường ống dẫn xăng.

6. Lắp Fuel Filter mới
Lắp Fuel Filter mới, chúng ta đi ngược lại tiến trình tháo gỡ. Nhớ móc vòng đai xiết vào Filter mới, và sau đó trở về phòng máy để gắn lại cầu chì trong Fuse Box. Các bạn có nhớ rằng chúng ta đã gỡ cầu chì ra để giải tỏa áp lực của xăng trước khi ra tay làm việc chứ. Bây giờ, phải lắp lại cầu chì thì mới nổ máy được.
Thế là bạn vừa hoàn thành một công tác lớn: Thay Fuel Filter. Chiếc xe của bạn biết thế, nên nó phục bạn lắm, bạn bảo phóng là phóng, bảo dọt là dọt, chứ không như cái thói ngày xưa “trên bảo dưới không nghe” nữa.

[Cửu Long Giang]

Hệ thống giải nhiệt trục trặc, vấn đề do đâu?
(VienDongDaily.Com - 13/04/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Hệ giải nhiệt (cooling system) là một điều kiện thiết yếu trong xe. Nhưng nó chỉ đòi hỏi chúng ta một sự quan tâm rất nhỏ bé, tuy nhiên phải đều đặn. Đó là thay nước coolant mỗi 25,000 dặm hoặc 2 năm một lần, tùy điều kiện nào đến trước. Làm được như vậy, chúng ta có thể yên tâm, bằng không thế nào nó cũng lên tiếng. Hệ giải nhiệt lên tiếng bằng nhiều dấu hiệu. Trước tiên, nếu hệ thống đèn báo trong xe còn tốt cả, bạn sẽ nhận được tín hiệu qua đèn báo đồng hồ nước coolant sáng lên, cùng với khói bốc ra nghi ngút từ trên nắp đậy đầu xe. Một dấu hiệu khác là lái xe trong mùa đông, bạn vặn nút mở sưởi mà không thấy ấm, và xe lại dường như hao xăng hơn bình thường. Tất cả những triệu chứng ấy cho thấy hệ thống giải nhiệt bị trục trặc. Là chủ xe, chúng ta nên biết trục trặc nằm ở phần nào trong hệ thống giải nhiệt
1. Các thành phần trong hệ giải nhiệt:
Hệ giải nhiệt thực thi bổn phận của mình qua nước Coolant hoạt động dưới 3 điều kiện sau đây:
- Số lượng Coolant đầy đủ.
- Coolant có khả năng truyền tải nhiệt độ vừa đủ cho đầu máy, không quá nóng, không quá lạnh.
- Coolant được nén dưới áp suất thích hợp.
Để đáp ứng 3 điều kiện đó, hệ giải nhiệt cần phải có những bộ phận sau đây:
- Két nước chính (radiator), két nước phụ (overtank)
-Nắp áp suất (pressure cap)
- Ống dẫn nước từ két nước vào máy (upper hose, lower hose)
- Điều nhiệt kế (thermostat): Kiểm tra nhiệt độ trong hệ thống
- Bơm nước (water pump)
- Quạt (fan)
-Máy sưởi (heater core)
Trục trặc xảy ra với bất cứ một bộ phận nào cũng khiến cho toàn hệ thống bị tê liệt, có nghĩa là, xe không được giải nhiệt đúng mức, nếu không phát giác và chỉnh đốn kịp thời, sẽ dẫn đến hiện tượng Overheat cho đầu máy. Vì thế, để duy trì sự hoạt động điều hòa của hệ giải nhiệt, chủ xe phải lo sao cho các bộ phận trên đây được thi hành đúng chức năng của mình.
Và nếu hệ giải nhiệt có gì trục trặc - tức là hệ giải nhiệt không đủ nước, không có khả năng duy trì nhiệt độ thích hợp, hoặc không có độ nén (áp suất) tương ứng – thì chủ xe phải biết chẩn mạch để tìm ra vấn đề nằm ở chỗ nào trong các bộ phận nói trên. Rất may, đây là những công việc vừa tầm tay giới tài xế, không cần phải có nhiều kiến thức chuyên môn hoặc những dụng cụ đặc biệt.
Khi nghi ngờ xe nóng máy, hoặc khi muốn kiểm tra hệ giải nhiệt để có thể yên tâm trước một chuyến đi xa, bạn nên chạy xe trong khoảng 30 phút, sau đó dừng lại ở một nơi mát mẻ, mở nắp máy (hood) lên và làm như sau:
1. Dò tìm chỗ rò bằng cách:
- Kiểm tra 2 ống dẫn Coolant vào máy (upper hose, lower hose) và 2 ống nhỏ hơn dẫn vào máy sưởi: Tìm xem ống dẫn có rỉ nước ở đoạn nào không, nhất là nơi các đoạn nối được siết lại bằng đai (clamp).
- Kiểm tra bên ngoài két nước, xem có rỉ nước ra ở các vi cá hay không.
- Kiểm tra máy bơm (water pump): Nhìn sâu xuống bên dưới, các bạn sẽ nhận ra máy bơm, kiểm tra lỗ nhỏ (weep hole) ở đáy máy bơm xem có bị ướt nước hay không. Nếu có, coolant sẽ bị rò rỉ mất mát qua đường này. Cũng có thể “cánh” máy bơm bị gẫy.... khiến máy bơm không đủ sức bơm nước vào hệ thống. Gặp các trường hợp này phải thay máy bơm.
2. Kiểm tra nhiệt độ và kiểm tra áp suất:
- Mở nắp két nước sau khi máy xe đã nguội hẳn. Rồi lại mở máy xe và để cho nổ đến khi kim nhiệt lên đến chữ C (cool).
- Nhìn vào bên trong két nước: Bạn có nhìn thấy dòng nước Coolant đang trôi chảy hay không? Nếu không, ắt hẳn điều nhiệt kế (Thermostat) đã bị kẹt (kẹt đóng, khiến nó mở ra không được). Việc cần làm là thay Thermostat.
- Kiểm tra nắp đậy két nước Coolant: Không chỉ là một cái nắp đậy, nắp bình còn có nhiệm vụ duy trì áp suất trong hệ thống. Nếu có trục trặc trong hệ thống coolant, chúng ta nên mang nắp két nước đến một trung tâm sửa chữa nào đó, nhờ họ kiểm tra giúp, xem nắp bình còn đủ sức để duy trì áp suất trong hệ thống không. Nếu không, thay một nắp mới.
3. Quạt không hoạt động
Nếu quạt máy không chịu xoay đúng mức, nước coolant không thể giải nhiệt, gây trục trặc cho toàn hệ thống. Kiểm chứng hoạt động của quạt bằng cách cho nổ máy tại chỗ, và tìm xem quạt có quay không. Nếu không, có thể do cầu chì cháy hoặc đường dây bị đứt.
4. Két nước và máy sưởi bị nghẹt
Két nước có thể không bị rò rỉ, nhưng bị nghẹt, hoặc máy sưởi bị nghẹt, cũng khiến dòng nước không thể lưu thông, sinh ra nóng máy (Làm sao chẩn mạch két nước nghẹt và máy sưởi nghẹt, xin xem tiếp bài lần sau)
5. Máy không đủ nhiệt (Underheat)
Trục trặc hệ thống giải nhiệt thường được liên kết với hậu quả là Overheat (Nóng Máy). Ít khi chúng ta để ý là, trục trặc hệ giải nhiệt cũng đưa đến hậu quả ngược lại: Underheat (máy không đủ nhiệt). Tuy không nguy hại bằng Overheat, nhưng máy chạy khi chưa đủ nhiệt đưa đến hao xăng, và nếu duy trì tình trạng underheat lâu dài, đầu máy sẽ liệt luôn, không nổ nữa.
Nguyên nhân là do điều nhiệt kế bị kẹt, nhưng đây là “kẹt mở” (khiến nó không đóng lại được). Cũng có thể là do máy sưởi bị nghẹt, khiến nước Coolant lưu thông không được.
*Kết luận
Xác định được nguyên nhân rồi, chúng ta mới biết phải sửa chữa cách nào. Công việc biến thiên từ dễ, bạn có thể tự làm được - như thay ống dẫn, thay nắp áp suất - cho đến rất khó, cần phải có kinh nghiệm và đồ nghề chuyên môn, như thay máy bơm, thay két nước... Dù có thể tự làm hay mang ra thợ, chúng ta cũng cảm thấy yên tâm hơn nếu biết được nguyên nhân thực sự là do đâu.

Thay bộ lọc khí trong xe hơi (kỳ 1)
(VienDongDaily.Com - 19/08/2011)
Hao Smith

Điều khiển xe, chúng ta chỉ làm một vài động tác đơn giản là chiếc xe vọt đi theo ý muốn. Nhưng để có được thành quả cho ba cái việc đơn giản ấy, nhà sản xuất đã phải tạo nên một kiến trúc hòa hợp, bao gồm muôn ngàn bộ phận, phức tạp có, đơn giản có… tất cả đều hòa nhịp và ăn khớp với nhau một cách tài tình, bằng không chiếc xe sẽ không thể phóng đi được. Hôm nay, xin nói đến một bộ phận rất đơn giản nhưng không kém phần quan trọng, đó là bộ lọc khí (Air Filter) trong hệ thống xe hơi.

1. Bộ lọc khí là gì?
Sở dĩ phải gọi rõ tên bộ lọc khí là vì ngoài nó ra, xe hơi còn có một bộ lọc khác, đó là lọc xăng (fuel filter). Nhưng lọc xăng chưa phải là đề tài chúng ta nói tới ở đây.

Nói về lọc khí cũng có 2 thứ: Một là lọc khí trong đầu máy (engine air filter), hai là lọc khí trong khoang hành khách (cabin air filter). Hôm nay, xin nói đến bộ lọc để đưa khí vào trong đầu máy.

Cũng như con người cần dưỡng khí cho buồng phổi, chiếc xe cũng cần phải có dưỡng khí cho hoạt động cháy nổ trong đầu máy. Không có dưỡng khí - mà chúng ta thường quen gọi là không khí - để thở, bạn cũng như tôi chúng ta đều… xí lắc léo. Cái xe hơi cũng vậy, không có không khí nạp vào, cái xe không nổ máy được. Vậy mà trước nay chúng ta cứ tưởng rằng chỉ cần xăng. Tưởng như vậy thì không khác gì cho rằng em bé ra đời được là chỉ nhờ… người mẹ!

Người viết tuy không biết tiến trình tạo thành em bé trong bụng mẹ như thế nào, nhưng hoạt động cháy nổ trong đầu máy xe hơi thì biết ít nhiều, đại khái là thế này: Xăng được đưa vào xi lanh, hòa chung với không khí, phát sinh hiện tượng cháy nổ, làm chuyển động pít-tông gây ra chuyển động dây chuyền dẫn tới trục bánh xe, đẩy bánh xe đi tới. Không có xăng thì xe không chạy, điều đó ai cũng biết. Nhưng nếu không nhờ một ống dẫn, hút không khí ngoài trời đưa vào, hòa với xăng để phát sinh cháy nổ trong đầu máy thì xe cũng không chạy, điều này có lẽ ít người biết. Nên cái ống dẫn - quan trọng không khác gì “lỗ mũi” của con người - bị lãng quên, cho đến một ngày nó bị nghẹt thì xe không nổ máy nữa.

2. Vai trò bộ lọc khí
Xem ra vai trò cái lỗ mũi không phải tầm thường, chúng ta cần bỏ chút thời giờ để nghiên cứu và chăm sóc. Trước tiên, mở nắp đậy đầu máy, bạn có thể nhận ngay ra một cái ống cao su khá lớn, một đầu nối với máy, đầu kia thông ra ngoài trời để lấy không khí. Nhưng không khí hút qua ống chưa thể chạy thẳng vào xi lanh ngay. Trước khi được “tiến cung”, cái khối không khí tạp nhạp đó phải được sàng lọc sạch sẽ đã. Đó chính là nhiệm vụ của bộ lọc, một dụng cụ bằng giấy, vải hoặc “xốp”, được xếp lại thành nhiều nếp để tăng cường diện tích sàng lọc. Rác rến theo khí trời vào ống, bị giữ lại tại đây, để cho luồng khí sạch theo các khe xốp tiến vào, hòa với xăng làm thành một hỗn hợp cháy nổ và thực hiện chức năng đầu máy….

Rác rến tích lũy lâu ngày chầy tháng, bít luôn các “khe thở” trên màng xốp khiến không khí không thể lọt qua, hoặc chỉ lọt qua một phần rất ít, không cân xứng với xăng để tạo thành một hỗn hợp đúng mức… gây ra tình trạng máy xe không nổ, hoặc cháy nổ không “tới”, xe không dọt mà lại hao xăng. Bạn có thể kiểm tra việc này bằng cách nhờ người nổ máy rồi ra sau xe đứng nhìn vào ống bô: Làn khói xịt ra bình thường là màu trắng, bây giờ có màu đen, sờ vào thấy ươn ướt, là vì còn lẫn nhiều xăng “sống” do cháy chưa hết thì đã bị thải ra. Thời buổi này, bỏ tiền mua xăng đã đau mà còn phải chịu tiền xăng “sống” trong khí thải nữa thì thật là vô lý, thậm vô lý!

Chung qui cũng chỉ vì cái lỗ mũi bị nghẹt. Muốn máy xe nổ đều, dọt lẹ, chạy nhanh, và không hao xăng, chúng ta không thể lơ là việc chăm sóc cái lỗ mũi, hay đúng hơn, chăm sóc bộ lọc trong ống dẫn khí. Chúng ta sẽ nói tiếp về việc này trong bài kỳ tới.

Thay bộ lọc khí trong xe hơi (kỳ 2)
(VienDongDaily.Com - 26/08/2011)
Hao Smith

Lọc khí (Air Filter) chỉ là một bộ phận đơn giản nhưng rất quan trọng cho xe, không khác cái lỗ mũi quan trọng đối với con người. Nhưng săn sóc bộ lọc trong xe thì dễ, chứ không tốn kém như săn sóc lỗ mũi. Khi bộ lọc bị nghẹt, ai trong chúng ta cũng có thể thay mới bằng một bộ lọc khác. Mấy thầy dạy sửa xe thường hay nói đùa, “Nếu biết treo một bức tranh lên tường thì chắc chắn đủ khả năng thay Air Filter”. Chỉ đáng tiếc công việc dễ vậy mà ít ai chịu làm, để đến khi xe trục trặc không nổ máy, hao xăng… mới cuống lên đi tìm thợ. Nếu bạn còn ngại hoặc không tin là dễ dàng, thì mấy hàng dưới đây sẽ chứng minh điều đó.

* “Nghi thức" thay Air Filter
Trước tiên đậu xe dưới bóng mát trên khoảng sân bằng phẳng. Lật nắp đậy đầu máy lên, và dùng que chống cho chắc chắn để cái nắp sắt kềnh càng ấy khỏi rơi xuống đầu bạn trong lúc đang lui cui làm việc. Để cho máy xe nguội hẳn rồi bắt đầu ra tay.

Trong khi chờ máy nguội thì vào nhà lấy ra những dụng cụ sau: Một con dao cạnh mỏng, 2 cái tuộc-vít cỡ trung – một mũi dẹt (standard) và một mũi khế (Philips) – cùng ít giẻ lau tay.

1. Tìm vị trí Air Filter: Như bài trước có nói, Air Filter là một cái màng xốp, hình chữ nhật, hoặc cuốn lại thành hình ống tròn, đặt trong một cái hộp bảo vệ. Trong các loại xe cũ, còn dùng kỹ thuật carburetor, các bạn sẽ thấy hộp bảo vệ hình tròn, trông như cái bánh “đô nất” lớn. Nay thì loại “đô nất” ấy đã thất truyền rồi, trong các đời xe bây giờ, bạn sẽ thấy một cái hộp hình vuông hoặc chữ nhật, gồ lưng lên gần giữa khoang đầu máy, hoặc có thể nghiêng về phía thành xe. Cứ thấy cái hộp nào lớn nhất, không phải kim loại, nối với một ống dẫn lớn một đầu vào máy một đầu chỉa ra ngoài trời, thì là chính nó.

2. Mở hộp đựng Air Filter: Hộp đựng Air Filter được gắn bằng mấy cái móc bấm (clip) kim loại khá lớn. Kê cạnh dao hoặc tuộc-vít đầu dẹt vào móc, nẩy nó ra. Nẩy hết móc bấm chạy quanh chu vi hộp là bạn có thể lấy nắp hộp ra được rồi.

Nếu nhà sản xuất không gắn hộp bằng Clip mà bằng vít dài thì cũng vậy: Dùng tuộc-vít để xoáy chúng ra, rồi “nẩy” nắp hộp lên.

Bạn sẽ nhìn thấy cái Air Filter an vị bên trong, được chế tạo bằng xốp hoặc giấy đặc biệt màu trắng, vàng, cam hoặc đỏ, với nhiều vệt bẩn hoặc bụi nám lỗ chỗ.

3. Lôi Air Filter ra, để kiểm tra xem nó đã bẩn đến mức nào. Soi ra ánh sáng mặt trời. Để cách xa mặt khoảng một tầm tay, rồi bẻ cong lên để cho các kẽ giấy xòe ra như những trang giấy trong một cuốn sách, rồi nhìn vào các khe kẽ đó. Có thấy bụi bậm vào dầu nhớt đóng nhiều trong đó không? Rồi nhìn thẳng, xem mầu giấy vàng nguyên thủy có dơ bẩn nhiều ở trung tâm hay không?

Nhìn xem cho biết thôi, chứ từ ngày mua xe đến giờ đã vài ba năm mà hôm nay mới biết mặt cái Air Filter lần đầu, thì cũng nên thay đi thôi, tốn kém chừng 10 đến 15 Mỹ kim chứ không bao nhiêu.

4. Tạm đậy nắp hộp lại, và bỏ cái Air Filter cũ vào giỏ, cầm ra ngoài tiệm Auto Parts để mua một cái giống hệt như vậy mang về. Quên chưa nói với bạn là, mình có thể dùng chính cái xe ấy - không có Air Filter - để lái ra Auto Parts cũng được. Đi một quãng ngắn thì không sao.

Bởi vì mai kia chúng ta sẽ nói đến việc thay Lọc Xăng (fuel filter), vậy nhân tiện xin nhắn trước với bạn rằng: Chạy xe thiếu Air Filter một chút thì được, nhưng thiếu Fuel Filter chỉ một giây cũng không được đâu nhé.

5. Lắp Air Filter mới vào xe: Lại mở nắp máy lên, để nguội, mở hộp chứa Air Filter và lắp Air Filter mới vào vị trí, rồi cài Clip hoặc xoáy ốc trở lại. Vậy là xong, đúng là dễ dàng lắm, phải không?

* Thay Air Filter bao lâu một lần?
Các bạn có thể coi lại sách Cẩm Nang Chủ Xe (Driver’s Handbook) để biết nhà sản xuất muốn mình thay bao lâu một lần. Nếu trong sách không đề cập chi tiết đó, thì tốt nhất là bạn nên thay Air Filter mỗi năm (12 tháng) một lần, hoặc sau mỗi 12.000 dặm, tùy trường hợp nào đến trước.
* * *
Bây giờ leo lên xe ngồi lái, bạn sẽ có một cảm giác khác hẳn, chiếc xe thở hít nhẹ nhàng hơn, đạp gas “dọt” hơn, luống khói từ ống bô thải ra có màu trắng chứ không đen màu xăng “sống” nữa. Cũng chẳng lạ, lỗ mũi thở dễ dàng hơn thì đương nhiên, mọi sinh hoạt khác cũng phải trơn tru nhẹ nhàng hơn chứ.

[Cửu Long Giang]

Sáu điều cần nhớ để xe chạy đỡ hao xăng
(VienDongDaily.Com - 11/11/2011)
Hao Smith



Đồ biểu về hiệu quả nhiên liệu cho thấy: Khi xe chạy ở 65 mph là đỡ hao xăng nhất!


Vì thế dùng xe thế nào để có thể tiết kiệm xăng tối đa, đó chính là một sách lược khôn ngoan nhất. Rất tiếc, về điểm này nhiều người không để ý. Mà thực ra nó không khó khăn gì. Chỉ cần để ý một chút, chúng ta vừa tiết kiệm được tiền xăng, vừa góp phần tích cực bảo trì và nâng cao tuổi thọ của cái xe, sau đây là 6 điều cần nhớ:

1. Tránh lái xe kiểu ngựa non háu đá
Một trong những cách hao xăng và hại xe nhất là từ… tay lái, cụ thể là do 3 cách thức lái xe sau đây: Phóng quá nhanh, tăng tốc đột ngột, và thắng gấp. Ba kiểu này được gọi chung một tiếng là “Ngựa Non Háu Đá” (Aggressive Driving). Lái kiểu này là hao xăng số 1. Nó có thể làm giảm hiệu quả năng lượng của chiếc xe đến 33% ở tốc độ xa lộ và 5% ở tốc độ thành phố. Hãy cứ lấy giá xăng trung bình là 3,50 Mỹ kim một gallon, thì Ngựa Non Háu Đá sẽ phải trả thêm 0,18 Mỹ kim đến 1,16 Mỹ kim một gallon.
Vì thế, bước vào trong xe, chúng ta phải giữ một tư thế thoải mái, an hòa trong lòng, để có thể điều khiển tay lái một cách hợp lý (sensible driving) trong mọi trạng huống.

2. Đừng lái quá nhanh hoặc quá chậm
Trong khi lái xe, dù ở trong môi trường nào – trên freeway hay đường thành phố – chúng ta cũng đừng nên lái nhanh quá hoặc chậm quá, mà nên duy trì một tốc độ phải chăng. Ở đường thành phố, không nên lái chậm hơn 40 mph (dặm/giờ), ngoài xa lộ, không nên lái nhanh hơn 65 mph. Theo kết quả thí nghiệm, vận tốc tối ưu để nâng hiệu quả nhiên liệu lên mức tối đa, nói cụ thể là vận tốc để xe đỡ hao xăng nhất là từ 60 tới 65 mph.
Các nhà khoa học chiết tính, cứ mỗi 5 mile trên mức 65 mph, bạn phải trả thêm 0,28 xu một gallon. Như vậy nếu thấy xa lộ thênh thang lại có người đẹp ngồi bên… thán phục, mà tống ga lên tới mức 80 mph một giờ, thì nhớ tìm một cây xăng nào đó để ghé vào cho sớm nhé, số xăng trong bình không còn chạy được như trong bài tính dựa vào số Mileage ghi trên bình xăng đâu. Bởi vì, số MPG đó dựa trên vận tốc tối ưu 65, chứ không phải là bất cứ vận tốc nào.
Một số xe đời mới, chẳng hạn Ford, có sẵn đồng hồ theo dõi MPG tùy theo tốc độ. Đây là một phương tiện rất hữu ích để tài xế có thể điều khiển vận tốc nhằm nâng cao hiệu quả nhiên liệu.

3. Loại bỏ trọng lượng không cần thiết
Điều này là hiển nhiên, nhưng không phải ai cũng để ý, đó là tránh để những vật dụng thừa thãi, nhất là những thứ nặng nề trên xe. Trừ khi đó là… bà chủ nhà, chủ xe, và hiện đang nắm giữ “vận mạng” mình!
Xin biết cho rằng, cứ thêm 100 pound trong xe là hiệu quả nhiên liệu lại giảm 2%. Áp dụng trường hợp đi xe chung, tức Car Pool, thì sao? Nếu xe của bạn chở nhiều người, chẳng hạn 4 người, thì đương nhiên bạn chịu tốn hao tiền xăng hơn so với khi đi một mình. Tuy nhiên, nếu mỗi người đi một xe thì tổng số nhiên liệu của 4 xe cộng lại sẽ cao hơn nhiều. Chính vì thế, những người đồng ý đi xe chung phải thay phiên dùng xe của mình làm car pool, hoặc chung góp tiền xăng với người tài xế.

4. Tránh mở máy nổ tại chỗ (Idle) quá lâu
Máy nổ tại chỗ tiêu hao nửa gallon xăng một giờ. Máy lớn lại sử dụng điều hòa không khí (AC) cùng lúc còn tiêu hao nhiều hơn. Bạn có thể thắc mắc, “Nổ máy thì chạy chứ ai để nổ tại chỗ bao giờ?”. Có chứ, đó là lúc bạn Warm-Up xe mỗi sáng, khi bạn dừng xe tại ngả tư, lúc kẹt xe, hoặc khi bạn chủ ý đậu lại để ghé mua tờ báo bên đường. Nếu nói về tiêu thụ nhiên liệu thì đây là lúc nhiên liệu tiêu hao… lãng xẹt nhất. Bạn có thể tắt máy khi biết là dừng lại quá lâu, nhưng xin cân đo sự lợi hại: Mỗi lần “đề” máy trở lại, là mỗi lần tiêu thụ thêm nhiên liệu. Thêm nữa, tắt mở nhiều quá làm hư hại bộ phần Starter trong máy.
Riêng việc warm up, đó là chuyện cần thiết, nhưng chúng ta có thể làm theo cách “nhất cử lưỡng tiện” sau đây: Mở máy xe ban sáng, bạn chỉ cần chờ chừng 30 giây, thay vì 2 phút, là đủ để cho xe ấm lên, sau đó chạy từ từ ở vận tốc 20 mph. Trong thời gian này, máy sẽ ấm lên nhanh hơn, mà bạn lại đỡ phải nóng ruột chờ đợi. Tuy nhiên, bạn cần phải kiên nhẫn cho xe lăn bánh từ từ, đừng phóng dọt ngay; Chờ đến khi kim nóng lạnh chỉ tới chữ C mới tăng tốc.

5. Sử dụng Cruise Control
Đây là một phương tiện giúp bạn duy trì vận tốc đều đặn, nhờ thế mà tăng được hiệu quả nhiên liệu. Nhưng Cruise Control chỉ có thể dùng được trên Freeway, là khi mà dòng lưu thông không bị cản trở.

6. Sử dụng Overdrive (O/D)
Sử dụng O/D, vòng quay máy xe sẽ hạ xuống, giúp bạn đỡ hao xăng và giảm bớt sự hao mòn cho đầu máy. Cần nói thêm về nút O/D: Trong một số xe, bạn ấn nút O/D để mở Overdrive, nhưng trong một số xe khác, ấn nút O/D lại có nghĩa là tắt Overdrive. Vì thế, cần nghiên cứu trước để biết nút O/D trong xe của mình hoạt động như thế nào.
Các biện pháp trên chẳng những giúp xe chạy đỡ tốn xăng, mà còn là những biện pháp bảo trì, và làm tăng sự an toàn trên đường phố nữa. Thật là nhất cử mà tam tứ tiện, còn chờ đợi gì mà chúng ta không áp dụng?

[Cửu Long Giang]

Kiểm tra máy khi mua xe
(VienDongDaily.Com - 05/11/2010)
Hao Smith/ Viễn Đông

Sau khi đã lên danh sách các chiếc xe dự tuyển, và đi qua các giai đoạn lọc lựa, cho đến giờ này, thì cái danh sách đó chắc chẳng còn bao nhiêu chiếc vừa mắt.


Tuy nhiên, giai đoạn lọc lựa vẫn chưa hết, cho đến khi chúng ta tìm được một chiếc xe tốt nhất. Hôm nay, xin nói đến việc kiểm tra máy móc. Nhưng bạn có thể hỏi, “tôi không là thợ máy chuyên nghiệp thì biết gì mà kiểm tra?”
Thăm máy trước khi lái thử:
Dù không phải là thợ máy chuyên nghiệp, bạn vẫn có thể kiểm tra được nhiều điều liên quan đến máy móc. Trước tiên là kiểm tra tình trạng dầu nhớt. Xe cần có những thứ dầu nhớt sau đây:
Nước Coolant (cũng gọi là Anti-freeze)
Dầu máy (engine oil)
Dầu hộp số (transmission fluid)
Dầu thắng (brake fluid)
Dầu tay lái (steering fluid)
Dầu nhớt cần phải được thay mới theo định kỳ. Nếu may mắn gặp được một chủ nhân chịu khó giữ lịch bảo trì, thay dầu nhớt đúng thời hạn, thì chiếc xe sẽ chạy rất bền, bất kể thời gian là 10 năm, hay 20 năm. Bằng không thì dù chưa tới 10 tuổi hoặc chưa đi hết 100.000 dặm đầu tiên, cái xe cũng đã bước vào thời kỳ lão hóa, rước về chỉ tổ nặng gánh cho người chủ sau.
Chính vì vậy chúng ta nên hỏi xem biên nhận về các lần bảo trì. Nhưng nếu chủ nhân không có biên nhận bảo trì, thì đừng vội kết luận là đương sự chểnh mảng. Có thể họ cũng giống chúng ta mà thôi. Rút kinh nghiệm về việc này, nếu là chủ xe, chúng ta hãy cố gắng giữ lại các thứ giấy tờ này để dễ dàng cho việc bán xe về sau.
Vậy điều quan trọng là phải biết quan sát và đánh giá được những gì mình quan sát về tình trạng dầu nhớt.
Trước tiên, nhấc nắp đậy đầu máy (Hood) lên, và nhìn tổng quát một vòng bên trong, xem máy có sạch không? Có dấu hiệu dầu nhớt rò rỉ: Nước Coolant? Dầu tay lái? Dầu Hộp Số? Dầu Thắng? Dầu Tay Lái? Nếu đầu máy dơ bẩn, bám nhiều bụi đất, hoặc không được khô ráo, thì nhiều phần đó là dấu hiệu rò rỉ. Ghi nhận hình ảnh này trong óc, là vì lái thử xong rồi, bạn cũng còn phải xem lại một lần nữa.
Kiểm tra nắp bình dầu nhớt, xem nắp có dơ không? Nếu nhớt mà sạch thì không thế nào nắp bình lại dơ được!
Rút que thăm nhớt ra khỏi bình, dùng một nùi giẻ chùi cho sạch, rồi lại nhấn que thăm vào bình, lấy ra và kiểm tra. Mức nhớt có đầy đủ không? Nhớt có đen bẩn không? Đen và bẩn là 2 dấu hiệu cho thấy chiếc xe không được bảo trì đúng mức. Đồng thời, tìm xem có hạt nước nào lẫn trong nhớt dính trên que thăm không? Nếu có, đây chính là một dấu chỉ “head gasket” (miếng đệm giữa xi lanh và đầu lốc máy) có vấn đề, sửa chữa rất tốn kém.
Kiểm tra két nước khi máy đã nguội hẳn: Mở nắp bình, và quan sát mặt nước: Nước coolant có sạch và xanh (hoặc vàng, tùy màu nước nguyên thủy) không? Hay là xỉn như có rỉ sét? Nếu thấy một màng nhớt mỏng nổi lềnh bềnh trên mặt nước coolant thì đó là điểm chẳng lành: “head gasket” có vấn đề trầm trọng. Nước mà có màu xỉn như màu rỉ sét, tức là bình nước hoặc bên trong blốc máy có chỗ rỉ sét, chứng tỏ chiếc xe đã bị bỏ bê, không được săn sóc hoặc không biết cách săn sóc đúng mức.
Nói về việc thăm nhớt, cần phải biết điều này: Đa số xe được trang bị que thăm. Tiếc thay, nhiều xe không có dụng cụ đơn sơ này. Xe không có que thăm dầu nhớt thật là bất tiện cho người đang tìm mua xe. Nếu không biết chắc, biết rõ về lý lịch xe và chủ xe, tốt hơn bạn nên đi tìm một “ứng viên” khác mà mình có thể kiểm tra trước về tình trạng dầu nhớt cho chắc ăn.
Ngoài ra, chúng ta nên coi cái bình điện (battery). Nếu thấy các cọc bình bị ăn mòn quá nhiều với “muội” trắng phùn đầy, thì đây lại là một dấu hiệu cho thấy chủ xe săn sóc xe không được cẩn thận lắm.
Kết hợp với tình trạng dầu nhớt không hợp lý, lại thêm dấu chỉ về sự bê trễ cẩu thả của chủ xe, người mua có thể good-bye, không có gì tiếc nuối.
Đó là những điều cần kiểm tra khi xe chưa nổ máy. Xe nổ máy còn cho chúng ta biết nhiều dấu hiệu khác, xin hẹn các bạn lần sau.

Kiểm tra hộp số và Timing Belt
(VienDongDaily.Com - 20/11/2010)
Hao Smith/Viễn Đông

Trong tiến trình đi tìm mua một cái xe, chúng ta đã trải qua nhiều giai đoạn lọc lựa, và sau cùng là đến xem tận mắt và lái thử.


Chúng ta cũng đã đề cập đến những điều cần lưu ý về ngoại diện chiếc xe và những gì cần ghi nhận khi lái thử xe – dưới con mắt của người bình dân. Tuy nhiên, có 2 điều quan trọng hơn, mà chúng tôi muốn đề cập riêng trong bài viết này. Đó là: Xem xét hộp số và hệ thống Timing Belt.

1 – Kiểm tra phẩm chất dầu hộp số
Trước tiên, mở máy, lái xe đi vài vòng cho nóng máy, rồi dừng xe cho máy nổ tại chỗ, để thăm dầu hộp số trong tình trạng này. Nếu thấy dầu trong bình xuống thấp, thì đó là dấu hiệu rò rỉ. Nếu dầu còn đầy đủ, thì có thể tiến hành kiểm tra như sau:
Nhấc mui đậy đầu máy lên, tìm que thăm ATF (automatic transmission fluid). Kéo que ra khỏi hộp số. Dùng giẻ chùi sạch dầu bám sẵn trên que, rồi đẩy trở lại vào bình, cho đến khi que xuống sâu hết cỡ mới rút ra coi lại.
Để ý là trên que thăm có 2 mức dấu: Mức chỉ “cold” (lạnh) và mức kia chỉ “warm” (ấm). Nếu thăm dầu trong lúc đầu máy đang nổ, thì dầu phải lên tới mức “warm”. Và ngược lại, thăm dầu trong lúc đầu máy nguội, thì dầu phải lên tới mức “cold”.
Dầu còn tốt thì sạch, trong và đỏ nhợt (như màu tím mồng tơi). Qua thời gian sử dụng, dầu biến dần thành mầu nâu (brown), càng dùng nhiều thì mầu nâu càng đậm cho đến khi thành đen (burnt) và sau cùng là cháy khét. Nên khi kiểm tra dầu hộp số mà thấy màu đen và nghe mùi khen khét, thì đó là dấu chỉ bộ hộp số đã bị tổn hại khá nhiều. Không nên mất thời giờ coi tiếp nữa.
Tuy nhiên, một người chủ xe khôn ngoan có thể thay dầu nhớt trước khi có ý định bán xe. Nên thấy dầu nhớt đầy đủ, phẩm chất còn cao, chúng ta cũng chưa nên tin ngay rằng hộp số còn tốt. Cần phải xem lại hộp số thực tế hoạt động ra sao. Đó là nội dung của phần sau:

2 – Kiểm tra hoạt động của hộp số:
Kiểm tra hoạt động của hộp số, xin lưu ý các hiện tượng sau: Số có “ăn” hay không? Hoặc có “vào” (engagement) hay không? Có “bắt số”, “ăn số”, “vào số” ngay? Hay lừng khừng, khục khặc? Kiểm tra điều này qua các động tác sau:
Cho nổ máy khi xe còn ở vị trí P (parking), tức là nổ máy tại chỗ. Để chân trên bàn thắng (brake), rồi gạt số về R (Reverse) giống như khi cho xe quay lui. Nếu số vào thì chiếc xe như có vẻ muốn lui về phía sau. Hiện tượng này phải xảy ra ngay sau khi gạt cần, một cách nhẹ nhàng, không giật cục, không “nhảy chổm”.
Chân vẫn đạp thắng, tay đưa cần gạt về số N (Neutral), tức là số 0. Và thả chân ra. Để ý xem số có “nhả” ngay không. Nếu xe vẫn như muốn nhúc nhích về phía sau, tức là số chưa chịu nhả hoặc nhả chậm.
Chân đạp thắng, đưa cần số về D (Drive), tức là có ý cho xe chạy tới. Cũng giống như khi thử với số R, nhưng bây giờ phải để ý là khi số vào chữ D, thì xe có muốn đi tới hay không, một cách nhẹ nhàng, không giật cục hay không.
Tóm lại, trong các động tác kể trên, nếu xe không phản ứng ngay, mà phải chờ tới hơn 1 giây (more than 1 second) mỗi khi đổi số, thì đó là dấu hiệu cho thấy hộp số bị mòn hoặc có thể trục trặc chi đó. Kiểm tra khi còn ngồi trên xe, phần lớn phải dựa vào cảm giác, cảm giác ở bàn tay và cảm giác cơ thể về chuyển động của xe. Cảm giác đó sẽ được nghiệm lại khi chúng ta thực sự lái thử xe trên đường phố.

3 - Kiểm Tra Timing Belt
Timing Belt là sợi dây kéo trục đầu máy (camshaft), tạo ra một hoạt động nhịp nhàng (timing) với các thời kỳ cháy nổ trong xi lanh. Trong khi lái thử, chúng ta có thể nghe thấy nhiều loại tiếng động khác nhau. Một trong những tiếng động đáng lưu ý là tiếng rít của Timing Belt. Vì đây là một bộ phận phức tạp, thay thế khá tốn kém – không hẳn vì chính nó, mà vì có liên quan tới nhiều bộ phận khác – chúng ta nên hỏi lại người chủ xe về quá trình bảo trì Timing Belt như thế nào? Có thay bao giờ chưa? Có giữ biên nhận hay không? Nhiều xe, đặc biệt là các loại xe 4 máy, đòi hỏi thay Timing Belt ở một thời điểm nào đó – trong khoảng 60.000 dặm tới 100.000 dặm, hoặc khi có dấu hiệu sờn mòn, rách, thủng… Ngặt một nỗi là kiểm tra Timing Belt khá khó khăn, bởi vì nó thường được đậy dưới một lớp vỏ che, hoặc luồn dưới nhiều bộ phận khác. Nếu người chủ hiện tại đã lâu không thay, có thể tới lần bạn là phải thay khi mua xe về. Rút kinh nghiệm, khi thay Timing Belt, cần phải giữ biên nhận lại để làm bằng chứng khi muốn bán xe sau này. Đôi khi các trung tâm sửa chữa hoặc đại lý, có dán một cái sticker ở đâu đó cho biết ngày tháng và số mileage khi thay Timing Belt. Tài liệu này thật là hữu ích cho cả 2 – người chủ xe và người tính mua xe.
Kiểm tra đến đây mà bạn vẫn thấy ưng ý với chiếc xe, thì chúng ta vẫn còn một giai đoạn chót: Đưa người thợ chuyên môn đến coi máy. Tìm đâu ra người thợ này? Giá cả phải trả họ như thế nào? Chúng ta sẽ đề cập trong bài lần tới.

Chẩn bịnh cho két nước
(VienDongDaily.Com - 20/04/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Két nước (Radiator) chính là nơi xuất phát nguồn nước giải nhiệt để mang đi phân phối trong toàn hệ thống. Nhìn bề ngoài két nước thấy bình yên vô sự, nhưng bên trong có thể đang gặp nhiều rắc rối lớn, chẳng hạn như bình nước bị nghẹt, và dòng nước không lưu thông đều qua két nước. Và bởi vì nơi đây là nguồn nước, nên nếu bị kẹt thì cả hệ thống giải nhiệt sẽ bị tê liệt. Vậy khi cảm thấy có trục trặc về hệ giải nhiệt, một trong những câu hỏi phải đặt ra là “có thể do kẹt nước bị nghẹt không?”
Nói rằng két nước bị nghẹt không có nghĩa là dòng nước bị chặn lại hoàn toàn, nhưng có thể nó bị chặn lại phần nào, khiến cho lượng nước lưu thông không đầy đủ, xe vẫn có thể chạy nhưng chạy trong điều kiện thiếu thốn, đưa đến nhiều tác hại về sau. Vì thế, điều cần thiết là phải biết cách “chẩn bịnh” két nước.
Quan sát dòng nước coolant:
1. Đậu xe tại một vị trí bằng phẳng, rồi tắt máy, để cho máy nguội hẳn (có thể phải chờ tới 3 tiếng đồng hồ nếu xe vừa sử dụng xong). Nếu xe chưa sử dụng thì có thể sang ngay bước thứ 2
2. Mở nắp đậy đầu xe, rồi mở nắp két nước. Bạn sẽ nhìn thấy dòng nước coolant lóng lánh bên trong.
3. Cho nổ máy xe, chờ khoảng vài phút để máy ấm lên, và điều nhiệt kế mở ra cho dòng nước luân lưu. Dùng đèn bấm, soi vào trong lòng két nước, và quan sát dòng nước: Bạn sẽ thấy dòng nước trôi chảy bên trong. Nếu két nước bị nghẹt ở một đoạn nào đó, bạn sẽ thấy dòng nước trôi chảy không đều hòa. Hoặc bạn sẽ nhìn thấy dòng nước đục như nước bùn, có mùi cao su, điều đó cho thấy két nước có thể bị nghẹt đâu đó, không còn hoạt động với 100% công suất.
Kiểm tra ống dẫn nước
5. Nắm phần ống thượng (ống trên, tức là phần ống đưa nước nóng về bình), và nắn thử lúc xe chưa nổ máy để nghe cảm giác ở bàn tay như thế nào.
6. Đậy nắp két nước lại, và nhờ một người khác ngồi trong phòng máy, đạp chân gas để thúc cho vòng máy quay ở tốc độ 3,000 RPM (không cần chính xác, chỉ cần khoảng độ đó là được).
7. Trong lúc máy đang rú lên như vậy thì ở bên ngoài, bạn lại đưa tay nắn ống thượng. Nếu két nước bị nghẹt thì bao nhiêu nước sẽ đổ dồn cả vào đường ống này, khiến ống cứng lên, rất khó bóp nén xuống.
Kiểm tra nhiệt độ bên ngoài của két nước
8. Dùng tay để sờ các “vi cá” để cảm nhận độ nhiệt. Nếu thấy toàn phần két nước nóng ấm đều lên, điều đó có nghĩa là két nước hoạt động bình thường, không nghẹt. Nhưng nếu bạn cảm thấy chỗ nóng chỗ lạnh không đều, thì đây là dấu hiệu rõ nét nhất cho thấy két nước bị nghẹt chỗ nào đó.
Thực ra, két nước (Radiator) không phải là một cái bình, hoặc một cái bể, nhưng nó được kết cấu bằng nhiều ống rỗng ghép lại, để có thể tăng cường đường đi của dòng nước, giúp nó giải tỏa nhiệt lượng vừa thâu tóm trong đầu máy. Tuy nhiên cũng vì cấu trúc như vậy (một tập hợp ống rỗng) nên hiện tượng nghẹt ống là điều rất dễ xảy ra.
Kiểm tra máy sưởi (heater):
Nếu mở sưởi mà không thấy ấm, điều đó có nghĩa là máy sưởi trục trặc, nói rộng hơn, là hệ thống Coolant trục trặc ở đoạn máy sưởi. Chúng ta có thể kiểm chứng lại bằng cách tìm 2 ống (nhỏ) dẫn nước coolant vào máy sưởi. Lấy tay sờ vào hai ống trong lúc xe đang nổ máy tại chỗ, bạn có thấy một ống nóng hơn và một ống lạnh hơn không? Nếu không, điều đó có nghĩa là máy sưởi đã bị nghẹt và cần được thay thế.
Gặp những trường hợp như trên, chúng ta một là phải thay thế máy sưởi, hoặc phải thay thế két nước để có thể tái lập sự hiệu quả của dòng nước coolant.
Đính chính:
Nhân tiện, xin đính chính về công dụng của 2 ống dẫn nước, thực ra ống trên (upper hose) là ống dẫn nước nóng trở về bình sau khi nước đã làm xong nhiệm vụ trong đầu máy, và ống dưới (lower hose) là ống dẫn nước mát vào máy để làm việc. Nếu trong lúc trình bầy có gì lầm lẫn giữa nhiệm vụ 2 đường ống, chúng tôi xin được minh xác lại cho rõ ràng.
Bảo trì hệ giải nhiệt:
Hệ giải nhiệt có nhiều bộ phận tương ứng, có liên quan và ràng buộc chặt chẽ với nhau. Để đến lúc hư hỏng mới sửa chữa, là điều không ai muốn xảy ra. Cũng như không ai chờ đến lúc ghẻ lở phát ra mới ân hận vì không chịu giữ vệ sinh thân thể và tắm rửa thường xuyên.
Là người dùng xe, chúng ta không có thể làm gì để bảo trì hệ giải nhiệt tốt hơn các việc sau đây: Kiểm tra nước Coolant mỗi tuần một lần, và thay thế Coolant theo định kỳ, 2 năm một lần hoặc 25,000 dặm, tùy điều kiện nào đến trước: Dù xe ít sử dụng, nước coolant vẫn thoái hóa theo thời gian, và có thể làm cho két nước rỉ sét và đường ống hư hại.

[Cửu Long Giang]

Xe mới và bảo hiểm
(VienDongDaily.Com - 18/02/2011)
Hao Smith/Viễn Đông

“Tôi vừa mua được cái xe một vài ngày trước Tết Nguyên Đán, xe mới mua và cũng là xe mới toanh, lăn bánh rời sân đại lý về với người chủ đầu tiên trong quãng đời phục vụ lâu dài trước mặt. Cho đến hôm nay, đồng hồ cây số chưa ghi tới con số 100 dặm. Một mùi thơm dìu dịu, không hiểu phát khởi từ niềm vui trong lòng tôi, hay thực sự phát ra từ trong lòng xe, vẫn còn thoang thoảng mỗi khi tôi mở cửa vào ngồi trước tay lái. Ấy vậy mà vận xui đã gõ cửa: Đúng hôm Mồng Ba Tết, trong khi đang đậu xe chờ đèn đỏ ở ngã tư Bolsa-Brookhurst, thì cái xe của tôi bị một cái xe đằng sau ủi tới. Đương nhiên xe bên kia bị lỗi, chuyện đó thì khỏi cần tranh cãi; bảo hiểm của họ phải bỏ tiền ra sửa chữa xe cho tôi. Ngoài một ít phiền phức vì phải báo cáo và mang xe đi sửa chữa, tôi không phải bỏ ra đồng nào cả. Cái chế độ bảo hiểm trong nước Mỹ này thật là chu đáo. Nó mang lại sư yên tâm cho người lái xe, và cho cả nạn nhân bị y đụng xe trên đường phố. Lẽ ra là như vậy. Nhưng cái xe của tôi lại là cái xe mới toanh, cái xe Brand New mới lăn bánh khỏi sân đại lý 2 ngày trước đó! Vậy mới đau cho tôi chứ. Mặc dầu được sửa chữa đàng hoàng, nhưng cái xe của tôi - còn nõn nà như một cô dâu mới về nhà chồng được 2 ngày – nay đã có một lý lịch bị tổn thương. Nó không còn “gin” nữa, và mặc dầu đã được sửa chữa rất tận tình, theo như lời cam kết của hãng bảo hiểm “phục hồi cái xe về tình trạng như trước khi bị đụng”, giá trị của xe bị hạ thấp hẳn. Đó có phải là sự oan ức cho tôi không? Tôi thực sự không muốn làm khó cho hãng bảo hiểm của đối phương. Nhưng trong trường hợp này, tôi có thể yêu cầu họ bồi thường một món tiền để có thể mua được một cái xe mới tương đương không? Lý do: Họ không thể nào trả lại cho tôi giá trị của cái xe trước ngày bị đụng như lời họ cam kết được. Hay ít nhất, liệu tôi có thể yêu cầu họ trả hết món nợ mua xe mà tôi còn phải trả cho ngân hàng hay không? Nếu không thì có khác gì tôi “đeo công gánh nợ” để mua một … cái xe bị đụng. Nếu họ không chịu trả hết món nợ xe cho tôi, tôi sẽ kiện họ trước tòa”.

Các bạn thân mến,
Đầu năm đầu tháng mà bị như vậy thì thật là xui quá. Đối chiếu ngày tháng của vụ này thì nó rơi đúng vào ngày Mồng Ba Tết Tân Mão. Cũng may đó chỉ là câu chuyện của một người Mỹ mà Hao Smith nghe được trong mấy ngày vừa qua. Chứ nếu là người gốc Việt, thì không biết là đương sự còn cảm thấy buồn khổ đến đâu. Tuy nhiên, buồn khổ thì buồn khổ, chứ bạn ấy không thể đòi hãng bảo hiểm phải trả hết số tiền nợ xe được. Đương nhiên cái xe bị mất giá, nhưng hãy coi như đây là cái xui trong vận hạn của người chủ xe, chứ không thể nào đòi bảo hiểm đáp ứng đòi hỏi của mình. Chắc chắn luật pháp sẽ không đứng về phía người khiếu nại.
Hãng bảo hiểm của đối phương đã sửa xe cho đương sự, đã trả tiền để anh ta đi chữa trị, đồng thời lại bồi thường anh một món tiền không phải nhỏ, gọi là đền bù vì đã gây ra cho anh đau đớn. Nhưng đó là sự đau đớn về thể xác mà chúng ta gọi là Personal Injury Claim, chứ không phải cái đau tâm lý mà anh cảm thấy về sự mất giá của cái xe.
Những số tiền đó, cộng lại có thể chưa bằng, hoặc hơn cả món nợ còn lại của chiếc xe nữa. Nhưng việc anh mua chiếc xe bao nhiêu tiền, anh còn nợ nhà băng bao nhiêu, chuyện đó không ăn nhập gì với việc bồi thường cả. Hãng bảo hiểm chỉ “total loss” cái xe, nếu tai nạn gây ra sự thiệt hại lớn đến mức mà tiền sửa chữa cái xe còn lớn hơn tiền mua một cái xe trị giá tương đương. Total loss là như vậy, là “mất hết”, và khi đó họ sẽ đền cho đương sự một số tiền bằng giá trị cái xe trong thời điểm xảy ra tai nạn, chứ không phải là món tiền bạn ấy còn nợ nhà băng. Dĩ nhiên, bạn ấy có thể đi kiện để nuôi … luật sư. Trong các vụ tai nạn, nếu bạn là người không có lỗi, luật sư nào cũng muốn đại diện cho bạn, và sẵn sàng chờ cho đến khi nội vụ được giải quyết xong xuôi mới lấy lệ phí dịch vu,ï bằng cách trừ vào số tiền mà hãng bảo hiểm sẽ đền cho bạn. Bởi vì sự thắng lợi chắc chắn đã thấy trước, luật sư không bao giờ thiệt.
Nhưng trong vụ này, nếu bạn ấy muốn đi thêm bước nữa là kiện hãng bảo hiểm đối phương ra tòa để buộc họ phải trả hết số tiền còn nợ nhà băng, nhiều phần luật sư sẽ không chịu tiến hành. Nếu tìm được một luật sư chịu nhận hồ sơ, chắc chắn họ sẽ đòi bạn ấy phải nộp một phần lệ phí trước.
Giải pháp hay nhất là: Hãy coi như đó là vận xui của mình, và bằng lòng kết thúc hồ sơ để “vết thương lòng” sớm được bình phục.

[Cửu Long Giang]

Những điều người mua xe cần biết
(VienDongDaily.Com - 10/09/2010)
Hao Smith / Viễn Đông

Lái xe là một kinh nghiệm thú vị, nhưng đi mua xe có thể để lại những kỷ niệm cay đắng với nhiều người. Trong bài sau đây, Hao Smith xin giới thiệu ý kiến của một số chuyên gia trong ngành, đề cập đến những điều cần lưu ý khi vào một đại lý để mua xe.

1 - Thời điểm tốt nhất để mua xe?
Theo tin tức trên mạng www.carbuyingtips.com, thì có 2 thời điểm thuận lợi nhất cho người muốn mua xe từ đại lý. Trước tiên là cuối tháng 12, lý do: Đây là lúc mọi người lo đi shopping mua hàng Noel, khiến cho đa số đại lý rơi vào tình cảnh “eo xèo” vắng khách. Vì thế, họ phải có sáng kiến để câu khách và để hoàn tất báo cáo doanh số cả năm. Trong đó, “sáng kiến” giảm giá đương nhiên là hấp dẫn hơn cả. Cho dù không quảng cáo giảm giá đối với một hiệu xe nào đó, thái độ của đại lý cũng mềm dẻo hơn, nếu khách hàng mạnh dạn thương lượng.
Thời điểm thuận lợi thứ hai là tháng 7 đến tháng 10, thời gian mà các hãng sản xuất tung ra kiểu xe đời mới, và đại lý phải cố gắng bán nhanh để có chỗ trống đưa số hàng mới này về. Đến mua xe vào lúc này là mình góp phần “làm giúp” đại lý công việc đó, đương nhiên họ sẽ có thái độ dễ dãi hơn trong thương lượng.

2 – Đừng nhờ đại lý A trung gian với đại lý B
Lời khuyên này được diễn giảng như sau: Bạn vào một đại lý A, nhưng không tìm được loại xe mình ưa thích. Người Manager rất khôn ngoan khi nói rằng một cơ sở chi nhánh của họ có loại xe đó, sẽ đưa về đây cho bạn sau khi “ngã giá”. Thực ra, cái cơ sở chi nhánh đó chính là đại lý B, ở đâu đó trong thành phố này hoặc thành phố khác. Đã xảy ra nhiều trường hợp như vậy, cả 2 bên đều vui: Khách hàng vui vì đã tìm được kiểu xe ưa thích, còn đại lý vui vì đã đáp ứng được mong muốn của khách hàng. Thực ra, trong 99% trường hợp, khách hàng phải trả giá cao hơn do các phí tổn phụ thuộc, như kéo xe từ đại lý B về sân bãi đại lý A. Thêm nữa, chắc ít người biết đến những thứ tiền thưởng mà hãng sản xuất dành cho đại lý khi bán được chiếc xe, một trong những món đó là ‘holdback’. Khi bán được chiếc xe thì đại lý B sẽ hưởng cái món ‘holdback’ đó. Đại lý A chẳng được gì, thì phải tìm cách kiếm chác lại nơi khách hàng, chứ chẳng lẽ làm không công? Tốt nhất là cứ thấy xe tận mắt rồi hãy ngã giá và ký giấy tờ mua bán, không cần đại lý nào làm trung gian.

3 - Đừng mong mua được một chiếc xe ở giá QUẢNG CÁO!
Đó có thể là giá quảng cáo qua TV, Radio hay giấy tờ gửi đến tận nhà. Nghe hấp dẫn lắm, nhưng phần lớn đó là thủ thuật để dụ khách đến bãi trưng bày mà thôi. Cần mua xe thì phải đi tìm, và tìm ở nhiều nơi, chứ đừng hy vọng ở những lời quảng cáo ấy.
Thông thường nhất là những bức thư ngụy trang giống thư của một cơ sở nhà nước, như DMV (cơ quan lộ vận), hoặc những thẻ xổ số “scratch off” trúng thưởng “up to $10,000”. Họ không quảng cáo gian dối đâu, nhưng cố tình dùng những từ ngữ gây hiểu lầm thì có. Chẳng hạn, “up to $10,000” không có nghĩa là $10.000, mà là “có thể lên đến $10.000”, tức là từ 1 cent trở lên. Thực vậy, khi đến đại lý, bạn được tiếp đãi rất niềm nở, được chào mời đủ mọi kiểu xe, còn cái vé trúng thưởng? Có thể chỉ là một món quà nhỏ trị giá $2,00 hoặc một Coupon để mua hàng miễn phí. Đúng, món hàng thì Free, nhưng phí tổn giao hàng (shipping) mà bạn phải trả thì không nhỏ!

4 - Dùng nhà băng để … nhát ma
Sau nhiều giờ thương lượng, hai bên đã thỏa thuận được về giá cả của chiếc xe. Nhưng bạn chưa có thể thở phào một hơi khoan khoái được, bởi vì còn vấn đề vay tiền (financing) và những món phụ thuộc phải mua… Một trong những thủ thuật mà nhân viên đại lý có thể dùng tới là đưa nhà băng ra làm “ngáo ộp”. Chẳng hạn, nhà băng đòi hỏi bạn phải mua “bảo hiểm gia hạn” (extended warranty), hoặc phải lắp thêm bộ phận chống trộm cắp… thì mới cho vay tiền. Xin biết cho rằng, tất cả những thứ đó là kỹ thuật làm ăn của đại lý, không liên quan gì đến nhà băng cả. Điều duy nhất nhà băng đòi hỏi, đó là mua bảo hiểm 2 chiều (liability và collision) mà thôi. Uỷ Ban Giám Sát Thương Trường của chính phủ Liên Bang Hoa Kỳ (Federal Trade Commission) đã cảnh giác, “Nếu đại lý đòi khách hàng phải mua thêm một dịch vụ gì đó do yêu cầu của nhà băng cho vay tiền, thì quí vị đừng vội tin. Cứ việc lấy điện thoại và gọi thẳng cho nhà băng ấy để hỏi rõ thực hư.” Thêm nữa, không nhất thiết bạn phải vay tiền xuyên qua trung gian đại lý. Dù họ nói thế nào chăng nữa bạn cũng phải hiểu rằng, mua xe của đại lý và vay tiền từ nhà băng, đó là 2 chuyện khác nhau. Tốt hơn, trước khi đi mua xe, nên tiếp xúc ngay với nhà băng nơi mình có mở trương mục trước nay, để xem chương trình cho vay của họ có rẻ hơn không, và sẵn sàng nói với đại lý rằng, mình đã có chỗ vay tiền rồi

Dùng nước lã thay thế Coolant có được không?
(VienDongDaily.Com - 27/04/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Bạn có thường nhắc nắp đậy đầu máy lên để kiểm tra không? Chắc ít lắm, bởi vì nhìn những đường ống loằng ngoằng với dây nhợ rắc rối là rối cả mắt, chẳng thấy gì phấn khởi. Mặc dầu đó là thói quen của đa số những người sử dụng xe, nhưng chúng ta không thể vin vào đó mà nói “người ta sao tôi vậy được.”
Trong cái đám bòng bong bên dưới nắp đậy, có nhiều thứ cần đến chúng ta nhìn đến, ít nhất một lần trong một tháng, để khỏi rơi vào tình trạng ngạc nhiên như trong lá thư Hao Smith nhận được gần đây: “Tôi vô tình phát giác ra rằng nước Coolant xuống thấp, tôi có thể đổ nước vào để chạy được không?”
Câu hỏi của bạn đặt ra 2 vấn đề, làm sao biết Coolant xuống thấp, và làm sao để chọn thứ Coolant thích hợp?

Dựa vào đâu để nói Coolant xuống thấp?
Đúng vậy, xin cho Hao Smith hỏi lại bạn câu đó có được không? Bởi vì két nước (Radiator) không có que thăm (dipstick), mà mở nắp bình ra thì vẫn thấy coolant sóng sánh bên trong, như vậy làm sao biết rằng coolant là đủ hay thiếu? Hy vọng rằng bạn phát hiện thiếu nước không phải do những lụm khói bốc lên trước mặt trong khi lái xe, và kim chỉ nhiệt vượt cao hơn bình thường. Bởi vì đó chính là biểu hiện của hậu quả do xe thiếu nước đã từ lâu. Chờ đến lúc đó mới phát hiện thì cái xe không còn mấy thời gian để ở lại phục vụ, bởi vì nó đã bị Overheat (nóng máy quá sức).
Thiếu nước cũng có thể biểu hiện qua hệ thống đèn báo. Nếu hệ thống đèn báo còn tốt, tài xế sẽ nhận được dấu hiệu qua một ngọn đèn sáng lên ngay trước mặt mình để kịp thời ứng biến. Tuy nhiên, nếu đèn báo không “lên tiếng” vì một trục trặc riêng nào đó, bạn sẽ không hề hay biết về một mối hiểm nguy đang chực chờ nổ tung dưới đầu máy xe.
Tốt hơn cả, chúng ta cần phải chủ động để kiểm tra: Chỉ cần tập thói quen lật nắp đậy đầu máy lên, mỗi tháng ít là một lần, là chúng ta có thể kiểm soát được tới 65% hoạt động của cái xe rồi. Công việc trọng yếu ấy chỉ là sự kiểm tra dầu nhớt mà thôi.
Riêng về nước Coolant, bạn có thể kiểm tra qua mực nước trong bình chứa phụ (gọi là Reservoir, overflow tank hoặc expansion tank). Đây là một bình mủ trong, gắn bên cạnh và thông với két nước chính bằng một cái vòi nối, thông thường ít khi được chúng ta quan tâm. Bình nước phụ này luôn luôn phải có đủ Coolant tới mức yêu cầu như được ghi rõ trên bình. Nếu mực nước Coolant trong bình Overflow chỉ còn rất thấp, không lên tới vạch Full, hoặc thậm chí cạn khô, thì đó là dấu chỉ cho thấy Coolant không đủ cho hệ thống.

Giải thích vai trò của bình nước phụ:
Khi đầu máy vận hành, dòng nước Coolant sẽ nóng lên, làm tăng áp suất trong Radiator và đẩy một ít nước Coolant ra ngoài. Nhờ vòi thông với bình phụ, số nước này sẽ chảy vào đây, để chờ khi áp suất xuống thấp sẽ được hút trở về bình chính. Nếu không có bình phụ gắn ở đó, số nước trào ra sẽ rơi xuống đất, mất đi gây tình trạng thiếu nước trong hệ thống. Thêm nữa, bình phụ còn giúp giải tỏa những bọt khí, giúp dòng nước coolant chịu đựng được một áp suất cao hơn.
Khi vô tình nhận ra bình phụ cạn nước hoặc thiếu nước, thì chủ xe cần phải chế thêm vào ngay trước khi để cho tình trạng ấy dắt tới những hậu quả tồi tệ hơn.

Có thể tiếp nước thường, thay vì Coolant được không?
Xin trả lời ngay một câu dứt khoát: Không! Bởi vì, nước thường không mang đủ tố chất cần thiết để đáp ứng những đòi hỏi của một môi trường làm việc cực kỳ gian khổ, chẳng hạn:
Nước thường không đủ sức chịu nhiệt, sôi và bốc hơi ngay ở 100 độ C, trong khi nước Coolant có thể chịu đựng sức nóng cao hơn mà vẫn duy trì được thể lỏng.
Nước thường không đủ độ nhờn để làm trơn các bộ phận đầu máy.
Nước thường có thể làm cho các bộ phận đầu máy bị rỉ sét...
Thế nhưng, gặp trường hợp nguy cấp, khi bạn thấy khói bốc lên nghi ngút ở đầu xe, thì cần phải “chữa lửa” ngay, cho dù là với một bình nước lã thường. Dù không đủ đặc tính làm việc như chất lỏng đặc chế Coolant, một bình nước lạnh vào lúc này cũng có thể ví như cứu tinh, để xe có thể nổ máy tiếp, rồi hậu xét... Đó là việc từng xảy ra trên những quãng xa lộ thăm thẳm, chẳng may xe bị nóng máy, bạn có thể thấy một nhân viên của Sở Quản Trị Xa Lộ, tay cầm bình nước xuất hiện vừa đúng lúc để cứu nguy. Ngoại trừ trường hợp đó, chúng ta không bao giờ đổ nước lã vào trong bình xe cả. Nhưng nếu có sẵn một bình nước Coolant tương ứng trong thùng xe, bạn có thể mang ra dùng lúc này thì thực là tốt hơn nữa.

[Cửu Long Giang]

Làm thế nào để giữ xe đẹp mãi như năm mới?
(VienDongDaily.Com - 23/01/2010)
Hao Smith
Cũng như “Dạy con từ lúc còn thơ, dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về”, muốn có được một cái xe tốt đẹp, trung thành, và dễ dạy, chúng ta phải lo săn sóc uốn nắn nó ngay từ phút đầu tiên. Nhất là khi mình lại là người chủ thứ nhất của chiếc xe mới xuất lò ấy.


Nhiều người có thể vin vào chuyện kinh tế suy trầm để không đặt ra vấn đề này. Bà xã Hao Smith thì không như vậy: Ước mơ quần áo mới, furniture mới và… xe mới vẫn là những chuyện hoàn toàn chính đáng và khả thi. Bởi vì, cô lý luận, “Mình có phải bỏ ra bao nhiêu tiền đâu anh. Người ta cho mượn rồi trả góp mà! Mai kia income của anh nhiều hơn rồi mình từ từ trả cũng được.” Phải công nhận bà xã tôi thấm thía những bài học của thị trường. Thế nên, mấy cái bãi trưng bày xe hơi vẫn cứ là điểm nóng….
Cầu được ước thấy, trong một đợt khuyến mãi gần đây, cô “sếp” của tôi đã mua được chiếc xe Toyota Camry với phân lời 0% trả trong 60 tháng. Cô hí hửng với chiếc xe mới nổi bật trong Parking Lot. Đồng nghiệp của cô thật là những người nhạy bén. Chỉ vài tuần sau, bãi đậu xe trong hãng lại xuất hiện thêm nhiều xe mới, chiếc nào cũng đời 2009, 2010 cả. Chẳng ai thua ai. Trả góp trong vòng 5 năm, không tiền lời, có chỗ lại không đòi tiền down, thử hỏi ai không ham? Và những chiếc xe mới toanh cứ tiếp tục rời sân bãi đại lý, lao đi như những tia sáng giữa đường phố.
Biết đâu bạn cũng là một, hoặc như tôi “quen biết” với một trong số những người hạnh phúc đó. Vậy thì những kinh nghiệm đơn sơ sau đây chắc chắn không phải hoàn toàn vô ích đối với bạn.
Ngồi trong chiếc xe đời mới lăn bánh trên đường phố cho ta một cảm giác thoải mái và hãnh diện rất chính đáng. Mở cửa bước vào xe, mình hít hà cái mùi thơm tinh hảo rất đặc biệt của da mới, sơn mới, tay lái mới, ghế ngồi mới, cái gì cũng mới... Không có việc gì cũng muốn lên xe lái đi đây đó vài vòng. Chẳng bù với lúc trước, mỗi lần nhìn thấy chiếc xe cũ là muốn bịnh: Lúc thì chẩy nhớt, lúc khác lại ì ra không chịu nổ máy....
Bây giờ, đi xe mới tự nhiên thấy cuộc đời lên hương hẳn. Và bạn mong muốn cái xe vẫn mới mãi như vậy. Nhưng thời gian có bao giờ ngừng lại? Ông Trời đã sinh ra hoàng hôn để làm đẹp bình minh, sinh ra mùa đông để mùa xuân được ngưỡng vọng… Biết như vậy, nhưng nhìn cô bạn gái xinh tươi ngày nào nay đã trở thành lão bà… trong lòng làm sao tránh khỏi sự ngậm ngùi? C’est la vie! Có gì vĩnh viễn đâu. Bạn mình thành lão bà thì mình là lão ông, vẫn xứng đôi vừa lứa! Chiếc xe mới của bạn đương nhiên phải lão hóa với số năm tích luỹ, và đồng hồ cây số cứ mỗi lúc một “đùn” lên. Thế nhưng, cũng như cái đẹp vẫn bàng bạc trong trời đất không cứ gì là bình minh với hoàng hôn, thiếu nữ hay mệnh phụ… thì cái xe cũ không nhất thiết phải trở thành một cái xế hộp ọp ẹp đầy ngao ngán.
Đúng vậy, không phải chiếc xe cũ nào cũng ọp ẹp. Cũ là dấu chỉ thời gian, còn ọp ẹp thì không. Nếu biết sử dụng và bảo trì đúng mức, chiếc xe của bạn tuổi tác tuy cao, nhưng có rất nhiều điều bạn có thể làm để giữ nó như mới. Nhiều điều dễ dàng bạn tự mình làm được, dù là một người suốt đời ăn cơm “tay chỉ” hoặc là một thiếu nữ không biết gì hơn ngoài tên các loại nước hoa và mỹ phẩm. Một số điều khó hơn, bạn có thể nhờ thợ chuyên môn làm giúp. Thế nhưng dễ hay khó, thực hiện những điều này chắc chắn sẽ bớt cho chúng ta rất nhiều phiền toái về sau. Ấy là chưa kể, dùng xe lâu ngày, mối liên hệ giữa bạn và xe thêm gắn bó, nếu không vì những lần “ăn vạ” làm khổ nhau, thì có lẽ bạn cũng chẳng muốn rời xa chiếc xe làm gì, phải không?

Trước hết đọc cẩm nang

Tất cả chỉ là do bảo trì. Nên nhớ bảo trì không phải là sửa chữa. Sửa chữa là khi xe đã trục trặc rồi. Còn bảo trì là chăm sóc theo đúng thời biểu cần thiết để cho xe khỏi bị kiệt sức, đi tới chỗ hư hại. Điều quan trọng đầu tiên là phải bỏ giờ ra đọc sách hướng dẫn, tức cuốn cẩm nang (owners’ manual) đi kèm theo xe. Tại đây, bạn sẽ tìm thấy những hướng dẫn rất sơ đẳng phù hợp trình độ mọi người. Nói vậy, nhưng có mấy ai đọc kim chỉ nam. Người Việt có thể dựa vào cớ không rành tiếng Mỹ. Nhưng chính dân Mỹ bản xứ cũng có mấy người đọc cái tài liệu cần thiết này. Xin nhớ rằng kiến thức trong sách kim chỉ nam là dành cho bạn, chứ không phải cho thợ máy. Cuốn sách không làm thợ máy mất việc, bạn đừng lo, nhưng chắc chắn sẽ làm cho bạn gần gũi chiếc xe hơn, và chiếc xe sẽ trở nên hữu dụng cho bạn hơn.
Đọc cẩm nang, chắc chắn bạn sẽ được nhiều phen “ồ” lên thích thú. Nhưng xin nhớ rằng, cẩm nang mới chỉ là sách hướng dẫn bảo trì… khai tâm. Qua giai đoạn khai tâm này, bạn sẽ cảm thấy hào hứng, và tự tin khi tìm hiểu về nhiều điều khác thú vị hơn.
Thật là một cái duyên kỳ ngộ giữa chúng ta khi Hao Smith được khai mào chuyện xe mới trong ngày đầu năm mới hôm nay. Mong gặp lại các bạn qua những đề tài bảo trì khác về Xe Hơi trong những số báo sau.

Giữ xe đẹp như mới (Kỳ II)
(VienDongDaily.Com - 31/01/2010)
Hao Smith

Bí quyết giữ xe đẹp, xe tốt là bảo trì. Đa phần công tác bảo trì này được liệt kê trong sách cẩm nang đi theo xe.


Vì thế, đưa chiếc xe mới về nhà, việc đầu tiên là phải đọc cho hết cuốn sách đó để có một số ý niệm khai tâm. Tiếp theo là thực hiện các công tác bảo trì theo thời gian được gợi ý. Phần dưới đây, Hao Smith sẽ nói tổng quát về những bộ phận người chủ xe cần lưu tâm. Rồi dần dần chúng ta sẽ nói vào chi tiết từng phần.

Dầu nhớt làm trơn máy

Đầu máy là bộ phận quan trọng nhất, là trái tim của cả chiếc xe. Thế nên, chúng ta đề cập tới nó trước. Đối với các loại xe hiện đại, đầu máy đã được cải tiến rất nhiều, chúng ta không phải bỏ nhiều giờ “tune-up” như trước kia.
Chỉ có một điều quan trọng nhất mà chúng ta có thể làm, và lại là điều dễ nhất, hầu tăng gia thời gian phục vụ của đầu máy. Đó là: Thay nhớt và thay bộ lọc nhớt thường xuyên. Trước đây, nhiều người cho rằng, cần thay nhớt cứ mỗi 3.000 dặm hoặc 3 tháng. Xin nói ngay, cái con số này chỉ có lợi cho những người thợ bảo trì ăn công, chứ thực ra, đầu máy bây giờ, ít nhất đối với các xe từ đời 1995 trở về sau, không đòi hỏi thay nhớt thường xuyên như vậy. Bạn có thể chờ đến 5.000 dặm rồi thay. Thậm chí có người còn đề nghị để tới 7.000 dặm. Hao Smith không lì được đến mức đó, nên chọn số trung dung: 5.000 dặm là yên trí, bất kể bà xã nhắc nhở khi thấy xe đã chạy đến con số 3.000. Ai chả biết bả muốn giúp đỡ cậu bé ở tiệm sửa xe ngoài đầu ngõ!
Thực ra, thay nhớt là một việc làm dễ dàng, và “đơn giảng” như “đang giỡn” vậy! Nếu bạn thích cũng thích “giỡn” cái trò này, thì chúng ta sẽ trở lại trong các bài lần sau: Cách tự thay nhớt, những loại nhớt nên dùng, và các vấn đề liên quan…
Nếu chịu khó theo đúng thời khóa biểu thay nhớt ngay từ khi mới mua xe, đầu máy xe của bạn lúc nào cũng sạch sẽ, không đóng cợn gây ma sát hoặc bào mòn làm tổn hại các bộ phận tế vi trong đầu máy. Một người bạn của Hao Smith có chiếc Nissan Pickup, chạy tới 250.000 dặm mà đầu máy vẫn hoàn hảo. Nhớt máy đến ngày thay vẫn còn sạch và sáng trong như khi mới đổ vào, nhớt không hề hao hụt giữa những lần thay; và độ nén trong lòng máy vẫn còn y như lúc mới lăn bánh khỏi sân đại lý. Dĩ nhiên, anh là đời chủ thứ nhất, là người săn sóc chiếc xe ngay từ đầu như “một cô con gái mới về nhà chồng”. Nếu là xe mua lại, chiếc Nissan chắc không được bền như vậy.
Nhưng đó chưa phải là điều đáng ngạc nhiên. Ông Irv Gordon, một nhà giáo thuộc tiểu bang New York mới thực sự là người tạo một kỷ lục chưa ai có thể qua mặt: Với chiếc Volvo P1800 mua từ năm 1966, ông đã lăn bánh được 2,5 triệu dặm đường tính tới tháng Tám, năm 2007. Cho đến hôm nay, chắc ông đã vượt con số 3 triệu dặm rồi. Ông Gordon xác định, ông không phải là thợ máy, chỉ là người biết bảo trì xe.

Nước Coolant làm mát máy

Các loại xe ngày nay chạy dễ nóng máy hơn các đời xe trước kia. Do thiết kế gọn hơn, đẹp mắt hơn, các bộ phận máy ngày nay thường phải thu gọn lại để đỡ choán chỗ và xe trở nên nhẹ nhàng hơn. Vì thế, hệ thống hơi nước làm mát máy (Cooling System) phải làm việc tích cực hơn. Để duy trì công suất tối ưu, hệ thống Cooling System cần phải được thay mới sau thời gian sử dụng là 2 năm. Chất nước Anti-freeze trong Cooling System dần dần mất độ nhờn, không còn tác dụng ngăn ma sát nữa. Năng thay nước Coolant để bảo đảm cho Anti-freeze có đủ độ nhờn cần thiết trong công tác làm trơn các bộ phận tiếp xúc, ngăn mòn, và cuốn đi những cợn kim loại thải ra từ trong lòng hệ thống.
Đó là 2 thứ chất lỏng (nhớt máy và nước coolant) cần được lưu ý đầu tiên. Cũng là loại dầu nhớt cần được thay thế theo lịch bảo trì, chúng ta còn có: Dầu hộp số, Dầu thắng, Dầu tay lái. Hao Smith sẽ trở lại với các thứ này trong bài lần sau.

Một vấn đề về lọc khí trong xe hơi
(VienDongDaily.Com - 26/01/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Hỏi: Lọc khí dơ có thể gây ra hiện tượng misfire ở bu-gi và đầu máy khục khặc hay không? Xe của tôi là Chevy Lumia, đời 1999, V6. Gần đây tôi có thay bu-gi và hệ thống dây nối rồi.
Đáp: Mặc dầu ít xảy ra, nhưng trên lý thuyết những cái lọc khí quá dơ (dirty air filters), làm nghẹt đường dẫn khí vào máy có thể làm cho máy không nổ, xe không chạy. Thực tế, đã có trường hợp chim chóc tha rơm vào làm tổ trong hộp dẫn khí khiến cho air filter hoàn toàn bị nghẹt, không thể đưa một chút không khí nào vào trong phòng máy.
Để đốt cháy một gallon xăng, đầu máy cần tới 10.000 gallon khí sạch. Khí sạch từ đâu ra nếu không được tiếp vào từ ngoài trời qua đường dẫn khí? Nếu Air Filter bị nghẹt hoàn toàn, thì coi như thua, cả hệ thống cháy nổ không làm việc. Vì thế phải coi Air Filter như một bộ phận quan trọng của đầu máy. Thực ra, tình trạng nghẹt hoàn toàn ít khi xảy ra, nhưng đa phần các xe chạy trên đường là có Air Filter bị nghẹt phần nào, khiến cho lượng khí cung cấp không đủ. Trong các xe đời mới, khi đầu máy thiếu khí, não điện tử (computer) cảm nhận được điều này sẽ cố gắng đáp ứng bằng cách điều chỉnh bộ phận hộp số, khiến cho đầu máy quay chậm lại, và bạn sẽ nhận được lời khuyến cáo “Service Engine Soon”. Nghe chữ Service Engine, nhiều người có thể hoảng, nhưng trước hết hãy kiểm tra Air Filter đã. Và nếu có chút gì khả nghi thì thay ngay, đây là một trong những bộ phận rẻ tiền nhất, và thay thế dễ dàng nhất. Thay xong rồi, có thể bạn sẽ thấy đèn báo “Service Engine” không còn nổi nữa. Nhưng đã thay rồi mà không thấy tình trạng khá hơn, hãy nghĩ đến các nguyên nhân khác. Dù thế nào chăng nữa, đầu máy được cái Air Filter mới, bạn sẽ thấy ngay những tác dụng tích cực, cụ thể như sau đây:
- Đỡ hao xăng: Có nhiều nghiên cứu đã được thực hiện với những kết quả khác nhau. Có người nói rằng, hiệu quả xăng tăng lên 14%, người khác nói từ 6 tới 11%, người khác nữa lại nói 10%. Không cần đòi hỏi chính xác là bao nhiêu, chỉ cần biết chắc chắn đỡ hao xăng là tốt rồi.
- Đỡ khói thải làm ô nhiễm không khí: Nhờ không khí có đủ, hiện tượng cháy nổ xảy ra hoàn hảo, không còn dư “xăng sống” để thải về ống bô. Kết quả đương nhiên là khí trời đỡ ô nhiễm hơn.
- Giúp đầu máy bền hơn: Nhờ có bộ lọc tốt, các vẩn bụi ngoài trời bị giữ lại, không được tiếp vào lòng máy để làm hại xy lanh và piston.
Với những ích lợi như vậy mà Air Filter lại dễ dàng xử trí với những tiêu chuẩn sau đây:
- Rẻ tiền, dễ thay thế, không cần dụng cụ cầu kỳ: Lật nắp đậy đầu máy lên là bạn có thể thấy ngay hộp đựng Air Filter hình chữ nhật được gắn bằng ốc và khuy cài (clip). Mở những con ốc và khuy cài này ra, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra Air Filter nằm bên trong. Mua một Air Filter hợp với đời xe kiểu xe, đặt vào chỗ cũ là xong. Ai cũng có thể làm được.
- Dễ dàng theo dõi: Air Filter cần được thay thế sau mỗi 12.000 tới 15.000 dặm. Tuy nhiên, nếu xe thường chạy trong những điều kiện khó khăn, như đường bụi, đường đất, hoặc qua nhiều đoạn đường đang sửa… thì bạn nên du di, cho Air Filter cũ được về hưu sớm hơn một chút, sau mỗi 10.000 dặm chẳng hạn.
À, những điều vừa nói trên là áp dụng với Air Filter của đầu máy (engine air filter). Cũng còn có một loại Air Filter khác, nhưng không phục vụ đầu máy, nó phục vụ buồng phổi của những người ngồi trong xe, được gọi là Cabin Air Filter. Nó có nhiệm vụ lọc luồng khí mà chúng ta, hít thở khi ngồi trong xe. Trái với Engine Air Filter, Cabin Air Filter không hiện diện trong tất cả mọi đời xe (có lẽ vì thấy nó không cần thiết lắm?). Người ta cũng đề nghị thay Cabin Air Filter sau mỗi 12.000 tới 15.000 dặm. Nhưng thay hay không thay, Cabin Air Filter không ảnh hưởng gì tới đầu máy cả.

[Cửu Long Giang]

Chạy xe bền, đỡ hao xăng
(VienDongDaily.Com - 28/03/2010)
Hao Smith

Lúc này kinh tế khó khăn, công việc khan hiếm, xăng dầu lại đắt đỏ. Cái thời buổi xăng chỉ có xấp xỉ 1.00 Mỹ kim/gallon nghe như chỉ có trong thần thoại.


Ấy vậy mà nó là sự thật, mới rời xa chúng ta độ 5 năm nay thôi. Trong tình trạng này, chúng ta thử bình tâm quan sát một vài thói quen lái xe, để tìm xem có cách nào giúp xe tiết kiệm xăng hay không? Theo các chuyên gia về bảo trì, thói quen lái xe tốt chẳng những tiết kiệm xăng, mà còn giúp xe chạy bền và phục vụ trung thành hơn. Dưới đây là một vài phong cách lái không mấy được hoan nghênh, và làm thế nào để điều chỉnh lại:

1. Thắng gấp khi gặp đèn đỏ hoặc Stop Sign
Biết bao nhiêu người thấy đèn đỏ nháng lên trước mặt, mà vẫn cứ phóng tới, gần đến sát mí ngã tư mới đạp thắng. Kít… kít… tiếng bánh xe xiết lên mặt đường nghe chói tai, trong khi “bố thắng” dồn hết sức mạnh ép cứng thành bánh xe. Mỗi lần như vậy là hao tổn bao nhiêu thứ: Bánh xe, bố thắng, và nhiên liệu trong bình xăng.
Đúng hơn, mình cần nhả ga sớm để đầu máy được lơi giãn trong khi xe lăn bánh về hướng ngã tư, rồi nhè nhẹ ấn chân trên bàn đạp thắng. Như vậy, xe đỡ tốn xăng, mà bố thắng trên 4 bánh sẽ bớt mòn, dùng được lâu dài hơn.

2. Đèn xanh lên rồi, dọt lẹ bà con ơi!
Đang phóng ngon mà bị đèn đỏ chặn lại trong một buổi sáng đi làm vội… thật không có gì đáng bực hơn. May sao, đèn xanh đã nháng lên. Và vút! Chiếc xe lao đi như tên bắn. Những cái “dọt” gấp như vậy không giúp cho chúng ta đến đích sớm hơn được bao nhiêu, mà lại làm cho bình xăng cạn rất nhanh. Ấy là chưa kể nguy cơ tai nạn và thiệt hại những bộ phận khác. Tốt hơn, cứ nhẹ nhàng ấn gas, và từ từ tăng tốc. Tâm hồn mình thư giãn hơn, và cái xe cũng không hục hặc vì bị… “xỏ mũi” đẩy đi!
Giới chuyên gia cho biết, chỉ với 2 cái mẹo trên đây thôi, bạn đã có thể tiết kiệm được đến 35% xăng rồi. Thế nhưng, đó chưa phải là hết…

3. Yêng hùng trên xa lộ
Xa lộ hay Freeway thì đúng là đường chạy “tự do”, vì không bị cản trở bởi ngã tư. Và đa số đều cho rằng, chạy nhanh, chóng tới đích thì đỡ hao xăng! Nhưng cũng xin biết cho rằng, khi vận tốc vượt quá một mức nào đó thì xe lại hao xăng hơn. Bởi vì vận tốc càng cao, sức cản của không khí ở đầu xe càng lớn. Cơ quan Consumer Reports cho hay, vận tốc lý tưởng xét về mặt tiêu thụ nhiên liệu là 65 dặm một giờ. Nếu chạy 75 dặm một giờ thì một gallon xăng sẽ bị hụt đi khoảng 3 tới 5 dặm. Phóng nhanh hơn nữa, thì hiệu suất năng luợng (mpg) sẽ càng thấp hơn.

4. Bám sát xe đằng trước
Đối với nhiều người, chạy sau xe khác là… một cái tội, nên họ cứ nôn nả bám đuôi, chờ có dịp là qua mặt ngay. Làm như vậy là không an toàn. Vì, nếu xe trước vô tình thắng hoặc chạy chậm lại, người chạy sau không còn đủ khoảng cách an toàn để phản ứng trước khi ủi đít xe trước mặt. Thêm nữa, khi chú mục theo dõi hành động của xe trước, người bám đuôi không đủ lưu tâm đến những nguy cơ khác đằng trước hoặc bên hông xe.
Ấy là chưa kể bám đuôi làm hao xăng. Mỗi khi xe trước nhấp thắng, bạn lại phải nhấp thắng mạnh hơn để xe mình di chuyển chậm hơn xe trước. Vì không thể phản ứng cùng lúc với xe trước, bao giờ bạn cũng thắng chậm hơn xe kia một vài “sao”, nên phải thắng gấp hơn để khỏi đụng xe của họ. Sau đó lại phải tăng ga để lấy lại vận tốc và bám đuôi như cũ.
Chỉ cần lui ra sau một chút để có được khoảng cách an toàn, là sẽ giải tỏa được tình thế! Xe lăn bánh đều, êm, thì sẽ dùng ít xăng. Bài học đầu tiên khi bắt đầu ngồi tập lái: Hãy giữ khoảng cách giữa xe mình và xe trước mặt, bằng chiều dài của 2 giây đồng hồ, nghĩa là đếm 2 giây sau khi xe kia vượt qua một cái mốc nào đó bên đường, trước khi xe bạn tới đó.

5. Nổ máy xe tại chỗ
Theo nghiên cứu của Ủy Ban Năng Lượng California (California Energy Commission), thì xe nổ máy tại chỗ mỗi phút tốn xăng bằng nửa dặm lăn bánh. Các loại xe Hybrid bây giờ luôn luôn cho tắt đầu máy xăng bất cứ khi nào xe ngừng, dù chỉ là một khoảng khắc ngắn ngủi.
Thế nên, luôn luôn tắt máy khi xuống khỏi xe, cho dù chỉ chạy vào bưu điện bỏ cái thư, dừng lại bên đường mua tờ báo, hoặc gõ cửa nhà khách hàng để “delivery” cái bánh Pizza…
Thêm nữa, đừng mua Fast Food qua lối drive-through. Số xăng hao tốn khi đi qua lối Drive-through như vậy không phải là ít. Có vội cách mấy cũng nên cho mình ít phút thư giãn, tắt máy xe, vào ngồi ăn trong nhà hàng. Trời đánh còn tránh miếng ăn mà!
Sau cùng, để Warm-Up xe mỗi sáng trước khi đi làm, không nhất thiết nổ máy tại chỗ quá lâu. Bạn có thể mở máy, cài seat belt, chỉnh gương, rồi cho xe chạy từ từ để làm nóng máy. Đừng vội dọt ngay, đương nhiên là hại máy và tốn xăng.

6. Đi nhiều quãng ngắn
Đi một quãng ngắn rồi đưa xe về garage không phải là tốt cho đầu máy và cho bình xăng. Nên kết hợp nhiều công chuyện trong một chuyến đi, và đi đến nơi xa nhất trước để đầu máy đạt được nhiệt độ điều hòa, và ghé lại các điểm khác trên đường về. Khi đầu máy đã nóng đều, thì việc dừng xe, rồi khởi động lại sẽ không làm hao tốn năng lượng trong xe.
Trên đây là 6 thói quen không đáng khuyến khích. Nếu nhận thấy chúng quen quen, thì xin bạn xét lại và tìm cách điều chỉnh đi. Bằng không, tiền bạc đốt vào tiền xăng có thể làm rách cái túi đã sắp thủng của chúng ta.

[Cửu Long Giang]

Một động tác đơn giản giúp xe hơi không nóng máy
(VienDongDaily.Com - 03/04/2010)
Hao Smith

Đối với một người lái xe, thì cái hình ảnh kinh hãi nhất có lẽ là những làn khói bốc lên ở đầu xe, từ trong máy hừng hực túa ra: Đó là hiện tượng nóng máy (overheat).


Một cái xe như vậy chạy gỡ được chút nào thì chạy, rồi mang bán cho nghĩa địa để thợ máy đến mua phụ tùng lẻ. Hao Smith nói thiệt, xin đừng rao bán cho người nhẹ dạ không nghi ngờ. Như vậy là mình đổ cái nợ của mình lên vai người khác: Không fair! Bởi vì để đến nước đầu máy Overheat thật là hết thuốc chữa. Rất may, đề phòng Overheat thì thật là đơn giản: Thay nước Coolant.
Thật vậy, cái két nước ở ngay trước mặt, nâng nắp đậy đầu xe lên là thấy ngay. Còn cái nút xả nước thì ở đáy: Nâng xe lên, đưa tay sờ vào “đít” két nước là trúng ngay… y thị! Chỉ việc mở nút xả là nước Coolant cũ tuôn chảy xuống. Hết rồi thì đóng nút lại, đổ coolant mới vào. Có vậy thôi. Tuy nhiên, công việc đơn giản ấy xem ra lại không dễ dàng. Vì không giống như nhớt máy (engine oil) phải thay cứ mỗi 5.000 dặm, hoặc 3 tháng tới 6 tháng một lần, nước Coolant thì có thể chờ tới 2 năm mới phải thay. Cái thời gian cách xa như vậy khiến chúng ta quên. Nói không dễ dàng là vì vậy.
Để giúp các bạn ghi nhớ công tác quan trọng này, chúng ta sẽ dành chút thời gian nói chuyện về hệ nước mát và những thứ liên quan.

1 - Nước mát là cái gì? Ở đâu?

Nước mát” chắc chắn không phải là những ly a-ti-sô do cô gái xinh xinh bán lẻ từ cái xe đẩy ngoài đường! Nhưng nước mát là Coolant, là anti-freeze, chứa ở trong két nước (water tank, radiator). Mở nắp xe lên, bạn sẽ thấy két nước là một bình chứa dẹp, sát vào thành đầu xe, với cái nắp ngang tầm eo thân thể bạn. Nắp bình ghi mấy chữ tiếng Anh có nghĩa là “Không được mở khi máy còn đang nóng!”. Vì thế chờ đầu máy nguội hẳn, mở nắp ra chúng ta sẽ thấy sóng sánh bên trong một thứ chất lỏng màu xanh, màu vàng hoặc màu đỏ, tùy từng loại xe. Đó là nước mát, gọi là Coolant.

2 - Công dụng của nước coolant

Coolant có nhiệm vụ chính là làm mát đầu máy trong khi vận hành. Không có nó, đầu máy sẽ chảy lỏng và trở thành vô dụng dưới sức nóng kinh hồn do tác dụng cháy nổ bên trong.
Tuy nhiên, coolant còn có một nhiệm vụ trái ngược là làm cho … nóng máy. Cũng như trong các nhà mới xây sau này, người ta không dùng gas đốt lên để sưởi, mà dùng nước nóng chuyền đi quanh nhà để mang lại hơi ấm, thì nước coolant sau khi tiếp thu hơi nóng từ trong máy cũng sẽ nóng lên và – nhờ luân lưu qua một cái điều nhiệt kế - coolant giữ cái hơi nóng này ổn định ở một nhiệt độ tối ưu, giúp đầu máy vận hành với một hiệu quả tối đa. Nóng hơn mức này thì đầu máy sẽ thành Overheat, mà kém hơn thì đầu máy hoạt động không hết công suất, xe uống xăng, và các linh kiện chóng mòn. Như vậy, để công bằng với nước coolant, chúng ta phải nói: Đây là hệ thống giữ nhiệt ổn định cho đầu máy.
Nhiệt lượng hấp thụ vào nước Coolant còn được tận dụng cho một công dụng khác: Sưởi ấm lòng xe trong mùa Đông. Nhờ sự bố trí khéo léo của nhà thiết kế xe hơi, chúng ta chỉ cần vặn một nút bấm là có được sự ấm áp, đẩy lùi hơi thở lạnh lẽo của mùa Đông ra khỏi xe.

3 - Nước Coolant được cấu tạo ra sao?

Chiếc xe hơi hoạt động trong những điều kiện thời tiết khác nhau, có thể từ dưới mức đông đá cho tới quá 100 độ F, chưa kể tới sức nóng kinh hồn trong đầu máy. Vì thế, một chất lỏng hoạt động được trong đầu máy phải hội đủ 2 điều kiện sau đây: Chịu lạnh dưới độ đông đá mà không đông, chịu nóng cực cao mà không sôi. Thêm nữa, chất lỏng đó còn phải có khả năng hấp thụ được nhiều nhiệt.
Nước lã có khả năng hấp thụ nhiệt, nhưng lại đông đá sớm (32 độ F) và dễ bốc hơi (212 độ F), nên không đủ điều kiện sử dụng làm chất giải nhiệt trong đầu máy. Để bổ sung cho những yếu kém ấy, người ta thêm Ethylene Glycol vào nước lã để biến nó thành Coolant. Xin quan sát các tỷ lệ sau đây:
Nước lã bình thường: Đông đá: 32 độ F, sôi 212 độ F.
Dung dịch 50% nước lã, 50% Ethylene Glycol: Đông đá: - 35 độ F; Sôi 223 độ F.
Dung dịch 30% nước lã, 70% Ethylene Glycol: Đông đá – 67 độ F; Sôi 235 độ F.
Như các bạn thấy, tỷ lệ Ethylene càng cao thì Coolant càng có sức chịu đựng nhiệt độ. Khi thay nước coolant, trước tiên phải dùng đúng loại Coolant thích hợp do nhà sản xuất xe của mình giới thiệu. Nếu không tìm được đúng loại đó, thì có thể dùng loại nước coolant khác đổ vào cũng không sao, nhưng phải bảo đảm cái chất nước mình đổ vào xe phải có tỷ lệ ít nhất nửa Etylene Glycol nửa nước, hoặc tối đa 70% ethylene 30% nước. Tuyệt đối không dùng nước lã thường, trừ trường hợp Emergency két nước bị vỡ dọc đường làm rò chảy hết coolant.
Chuyện hệ thống giải nhiệt còn nhiều chi tiết đáng nói, chúng ta sẽ trở lại trong bài tuần sau.

Bảo đảm xe không nóng máy:
Thay nước Coolant
(VienDongDaily.Com - 10/04/2010)
Hao Smith

Lần trước chúng ta đã phân tích cấu tạo của nước giải nhiệt cho đầu máy, gọi là nước Coolant hoặc Anti-freeze, bao gồm nước thường và Etylene Glycol.


Đây là một chất nước rất cần cho đầu máy xe, phải được thay mới mỗi năm một lần, nếu dùng trong vùng lạnh hoặc 2 năm một lần, nếu thời tiết không quá lạnh. Lơ là điều này, xe sẽ dễ bị rơi vào tình trạng nóng máy (overheat), rất khó sửa chữa.
Người dùng xe chỉ cần biết như vậy là đủ. Đến ngày giờ phải thay Coolant, chúng ta có thể mang ra ngoài tiệm nhờ thợ thay giúp, giá khoảng vài chục đô. Bằng không chúng ta có thể tự thay lấy ở ngay sân nhà mình. Công việc tương đối đơn giản.
Để giúp các bạn chưa tự thay Coolant trong xe của mình bao giờ, Hao Smith xin có ít lời hướng dẫn sau đây:

1. Về nước Coolant:

Nên mua nước Coolant đúng loại xe, đời xe của mình đòi hỏi. Có thể mua tại các cửa hàng Auto Parts, như Autozone, Pepboys, Kragen, hay tại các đại lý bán xe… Cộng đồng Việt Nam ít người kinh doanh trong ngành này. Trong vùng Little Saigon, Quận Cam, dường như chỉ có một tiệm gọi là Bolsa Auto Parts. Hao Smith không được rõ lắm. Tuy nhiên, mua Coolant không phải là điều khó khăn.
Điều quan trọng cần nhớ là Coolant bán ở tiệm có 2 loại: Một loại đã pha sẵn có thể dùng ngay; một loại thì không pha sẵn, mình mua về phải đổ thêm nước theo tỷ lệ 50/50. Nên hỏi lại người bán cho rõ.
Nếu có phải pha thêm nước thì chuyện đó cũng không đáng ngại. Mình tự làm được việc này. Nhưng nhớ là đừng dùng nước lã ở vòi. Bởi vì nước lã có nhiều vôi và khoáng chất, có thể đóng cặn trong máy là điều không tốt. Bạn cần mua nước cất (distilled water) ở ngoài các cửa hàng tạp hóa, như Albertson, Target, Walmart… Một gallon nước cất chỉ giá vài đồng.

2. Dụng cụ cần thiết:

Khi đã có dung dịch nước Coolant đúng nồng độ rồi, thì mình kiếm sẵn những dụng cụ (tools) cần thiết như sau:
Một chìa khóa (tuộc-nơ-vít) Phillips hoặc chìa khóa đầu dẹt
Một phễu
Một chậu chứa dung dịch coolant cũ.
Nếu sợ trời tối, có thể sửa soạn sẵn một cái đèn bấm. Có người thích đeo găng để bảo vệ bàn tay. Nhưng Hao Smith nghĩ rằng, công việc tương đối đơn giản, mình có thể làm việc với đôi tay trần.

3. Tiến trình thay nước:

Giai đoạn 1: Tháo nước ra khỏi hệ thống

Bước 1: Chờ máy nguội, mở nắp két nước (Radiator). Rồi bò vào dưới đầu xe nhìn lên đáy bình tản nhiệt, để tìm lỗ thoát nước (drain plug) nằm ngay phía ngoài, rất dễ thấy nhờ cái nút khía bịt ngang, hoặc một bù lon có mũ hình chữ T.

Bước 2: Đặt cái chậu hứng coolant cũ – dung tích khoảng 3 gallon – bên dưới két nước, ngay lỗ tháo nước. Dùng tay hoặc một cây kìm xoắn để mở nút cho nước thoát vào trong chậu. Chờ nước chảy ra hết thì đóng nút để bịt lỗ thoát nước.

Bước 3: Đổ đầy nước lã (hoặc nước cất) vào bình, cho đến khi nước dâng lên đầy bình, hoặc từ ngoài nhìn vào có thể thấy mặt nước lấp loáng bên trong. Sau đó, đậy nắp két nước lại.
Mở máy cho chạy khoảng 5 phút, để nước sạch lưu hành qua mọi ngõ ngách trong hệ giải nhiệt. Sau đó, tắt máy, để máy nguội, rồi làm lại từ bước 1 và bước 2.
Làm 2 lần như vậy để súc bình cho sạch. Chúng ta nên thong thả tháo nước 2 lần, bằng cách cho chảy vào một cái chậu hứng bên dưới. Nên nhớ: Nước Coolant là một chất lỏng độc hại. Không nên tháo cho nó chảy lênh láng ngoài sân. Coolant cũ ngấm xuống đất làm ô nhiễm mạch nước ngầm, chảy vào mương lạch giết hại cá mú và các loài thủy sinh… Người có trách nhiệm với môi sinh không bao giờ làm như vậy.

Quan Trọng: Khi cho máy chạy, cần theo dõi chuyển động của cây kim trên đồng hồ nhiệt. Đừng bao giờ để kim lấn vào vùng đỏ báo động. Tắt máy ngay khi thấy xe có vẻ nóng hơn bình thường.

Giai đoạn II: Thay nước Coolant mới và cho “ợ khí”

Bước 1: Đổ dung dịch Coolant mới pha chế theo tỷ lệ nói trên vào két nước. Tiếp theo, cũng đổ đầy bình nước phụ bằng dung dịch ấy. Bình nước phụ (overflow reservoir) là một bình mủ nhỏ, nối với bình nước chính bằng một ống cao su trong suốt.

Bước 2: Vẫn mở nắp bình, đề máy chạy đến khi bình tản nhiệt “ợ hơi”, tức là sủi những túi bọt khí nấp ở đâu đó trong hệ thống giải nhiệt ra. Mực nước coolant trong bình sẽ từ từ hạ xuống, trong lúc có những bong bóng khí khá lớn từ trong lòng bình thoát ra, vì hệ thống đang “ợ khí”. Luôn luôn để mắt trông chừng sự xê dịch của cây kim trên đồng hồ nhiệt.

Bước 3: Vẫn để máy chạy. Chế thêm dung dịch Coolant vào cho đầy két nước chính và bình phụ tới mức cần thiết. Và đậy nắp bình trở lại.

Lưu ý: Giai đoạn “ợ hơi” rất cần thiết. Vì trong khí chế coolant mới, không khí len vào, chiếm mất phần nào thể tích trong bình. Vì thế có thể thực hiện bước 2 “Ợ khí” một vài lần, để bảo đảm không khí bên trong được tống xuất ra. Nhớ chế thêm khi thấy mực Coolant hạ xuống.
Sau đó, dùng phễu, chuyển nước coolant cũ vào trong bịch plastic, rồi đi đổ ở một chỗ thích hợp. Các cửa hàng phụ tùng, chẳng hạn như Kragen có thu nhận nước coolant cũ, nhớt cũ, để đưa đi tái sinh. Các bạn có thể mang đến đó, bằng không, đích thân chúng ta có thể đưa chúng đến một trung tâm nhận đồ tái sinh gần nhà.
Công việc chỉ có vậy, mà lại tiết kiệm được ít tiền. Nhưng điều quan trọng nhất là mình đã giữ được một bổn phận cần thiết với cái xe.

[Cửu Long Giang]

Thay ống dẫn Coolant để chặn rò rỉ trong hệ thống giải nhiệt xe hơi

(VienDongDaily.Com - 09/07/2010)
Hao Smith

Nước coolant là một yếu tố đơn giản trong toàn bộ hệ thống máy xe. Nhưng nếu nó bị rò rỉ thì quả là một nguy cơ lớn… nếu không phát giác kịp.


Còn nếu phát giác kịp và ra tay đối phó ngay, thì tình trạng không đến nỗi nào. Bài trước có đề cập đến những vị trí có thể rò coolant, như ống dẫn, két nước, nút chặn freeze plug trong blốc máy, miếng đệm Head Gasket và máy bơm. Để giúp các bạn một vài ý kiến, chúng ta sẽ bắt đầu đối phó từng điểm, khởi đầu là rò nước do ống dẫn (hose).
Nếu sự việc chỉ là do ống dẫn (Upper hose, lower hose) thì phải nhận rằng bạn còn may. Bởi vì bạn có thể tự làm lấy được, hoặc nếu mang ra tiệm cũng không đến nỗi bị ‘chặt’ nặng! À! mà điều này là còn tùy lương tâm của người thợ nữa.

Tự Thay Ống Dẫn Coolant:

Đây là 2 đường ống dẫn nước Coolant, một đường nằm ở dưới dẫn nước mát vào máy (ống hạ), đường kia nằm ở trên (ống thượng) đưa nước đã xài rồi trở về bình. Những đường ống này làm bằng cao su, dĩ nhiên cũng phải được thay thế theo thời biểu sử dụng. Đa số đường ống có tuổi thọ trong khoảng 60.000 tới 100.000 dặm, tùy thuộc tình trạng nước Coolant.
Trước tiên, rà lại các chỗ nối đường ống, các đai xiết ống, xem có lỏng không. Nếu lỏng thì xiết lại. Nhiều khi vấn đề chỉ có bấy nhiêu. Nhưng nếu ống bị phồng dộp, hoặc rạn nứt thì tốt nhất là thay ống mới. Chạy ra ngoài cửa hàng auto parts, nói đúng hiệu xe, đời xe, xin họ bán cho 2 ống Radiator Hose: Upper Hose (ống thượng) và Lower Hose (ống hạ), về nhà ‘mân mê’ một chút rồi cũng xong!
Dưới đây là một số gợi ý căn bản:
Bước 1 – Đậu xe trên một mặt đất bằng phẳng. Để máy xe nguội hẳn. Mặc đồ lao động gọn gàng, và bắt tay vào việc: Trước hết tháo đường dây dẫn vào cực âm của bình điện (battery).
Bước 2 – Tháo nút xả ở đáy két nước (Radiator), để tháo hết coolant cũ trong bình. Chờ nước chảy hết, đóng nút xả lại. Nhưng vẫn để chậu hứng bên dưới Radiator.
Bước 3 – Dùng chìa khóa (nutdriver) nới lỏng đai xiết ống (clamp), rồi đẩy đai xuống phần giữa ống.
Bước 4 – Dùng tay xoay đầu ống, và nhẹ nhàng kéo ống ra. Thực tế, tháo ống ra nhiều khi không dễ dàng, bởi vì đầu ống đã bám quá chặt vào két nước. Đừng dùng sức hoặc dụng cụ nhọn để cạy ống. Làm như vậy có thể hư két nước. Tốt hơn, hãy dùng một con dao sắc để cắt ống ra.
Bước 5 – Chuẩn bị lắp ống mới: Các loại ống mới trên thị trường ngày nay được thiết kế hình cong, có ghi dấu để điều chỉnh cho phù hợp với từng loại xe. Cần xem hướng dẫn của nhà sản xuất để biết cách cắt ống cho phù hợp với xe mình.
Bước 6 – Lắp ống mới: Nhúng 2 đầu ống mới vào nước coolant để bôi trơn trong lòng ống, giúp lắp ống dễ dàng hơn. Khi trời quá lạnh, nhiệt độ xuống tới dưới độ đông đá, ống trở nên cứng còng, không còn dẻo dai nữa. Khi đó, nhớ nhúng ống vào nước nóng để làm nó mềm ra, giúp chúng ta dễ dàng giải quyết. Tròng đai xiết vào ống trước khi đẩy ống vào vị trí. Lắp đầu ống bên máy trước, bên két nước sau. Nếu thấy khó lắp vào vị trí, thì tháo hẳn ra, đổi ngược 2 đầu, rồi lắp trở lại.
Bước 7 – Xiết đai quanh ống (clamp): Xiết đai để giữ ống nằm ngay vị trí. Nhưng đừng xiết quá chặt, đến nỗi ống bị rách, trầy, hoặc rò rỉ.
Bước 8 - Đổ nước Coolant vào bình. Xin dùng coolant mới. Tuyệt đối không dùng lại coolant cũ. Xem thêm bài Thay Nước Coolant và cách pha chế Coolant.
Bước 9 – Nối lại cực âm cho bình điện (battery), và nổ máy xe, chạy thử vài ba vòng. Trở về sân nhà, mở nắp đậy đầu xe lên kiểm tra một lần nữa, xem mọi sự có an toàn không, két nước có rò rỉ chỗ nào không? Nếu không thấy rò rỉ chỗ nào, bạn có thể yên tâm, rửa tay đi nghỉ. Mọi sự đã hoàn tất.

Lưu ý về Đai Xiết Ống (clamp):
Đai xiết ống, gọi chung là Hose Clamp, gồm nhiều loại, nhưng có thể gom vào 2 loại chính như sau:
Screw Clamp là một dải sắt mỏng, sắc cạnh, có một cái ốc để xoáy 2 đầu clamp lại; Và Spring Clamp giống như cái lò so, cạnh dầy, không có ốc. Chỉ nên dùng Spring Clamp để siết các đai ống giải nhiệt, chứ không dùng Screw Clamp, bởi vì Screw Clamp sắc cạnh, có thể cứa vào làm bể các đường ống đã vốn giòn do hấp nhiệt từ nước nóng.
Bảo trì: Mỗi khi thay dầu nhớt, chúng ta cần để ra ít phút kiểm tra tình trạng của 2 đường ống nói trên, để xem có dấu hiệu hao mòn, rách, thủng hoặc lỗ châm kim ở đâu đó trên ống hay không… Đường ống không phải là nơi hay gây khó dễ cho chủ xe. Chỉ cần thay nước Coolant đúng thời biểu bảo trì là có thể yên tâm.

[Cửu Long Giang]

Máy rà bảng số xe
Sunday, January 02, 2011


WASHINGTON (L.A. Times) - Những máy ảnh kỹ thuật cao mỗi phút có thể rà 1,800 bảng số xe và cho chạy qua các kho dữ kiện về tội phạm. Nhưng vài người sợ chính phủ sẽ sử dụng kỹ thuật này để theo dõi những người vô tội.


Ngay sau nửa đêm hôm 26 Tháng Mười, chiếc xe Jeep Cherokee của một giáo sư đại học, người đã bị sát hại vào buổi sáng trước đó, chạy ngang một máy ảnh được gắn trên một chiếc cột. Chiếc máy ảnh tự động không mất quá một giây để rà và xử lý số xe, tìm thấy nó trong một kho dữ kiện và gởi một cảnh giác cho những xe cảnh sát tuần tiễu.
Một thám tử đã phát hiện chiếc xe và đuổi theo, đưa tới việc bắt giữ người lái xe 18 tuổi, bị buộc tội ăn cắp xe hơi và có thể là một nghi can trong vụ giết người, cảnh sát nói.

Kỹ thuật được sử dụng trong vụ này gần đây đã lan tràn trên toàn quốc. Lâu nay vẫn được dùng ở Âu Châu, hiện giờ nó được sử dụng tại tất cả 50 tiểu bang Hoa Kỳ và cũng đang giúp chống lại việc chuyển lậu ma túy, tiền tệ bất hợp pháp và vũ khí ngang qua biên giới Hoa Kỳ và Mexico.

Vào Tháng Mười, Quan Thuế và Bảo Vệ Biên Giới Hoa Kỳ đã giao một hợp đồng trị giá tới $350 triệu để tăng cường việc sử dụng kỹ thuật này dọc theo biên giới, nơi hàng ngàn bảng số xe được hệ thống xử lý mỗi ngày.

Nhưng kỹ thuật này, không giống như các máy chụp hình những chiếc xe chạy quá tốc độ, chụp những hình ảnh của mọi xe cộ chạy ngang, gây lo ngại cho những người tranh đấu cho sự riêng tư. Lo ngại về khả năng của nó để xác định và lưu trữ vị trí của xe cộ, họ sợ rằng những người vô tội có thể dễ dàng trở thành các mục tiêu để theo dõi.

Kỹ thuật tương đối giản dị này gồm các máy ảnh, hoặc được gắn trên các xe cảnh sát hoặc tại một địa điểm cố định, có khả năng chụp và xử lý hơn 100,000 hình ảnh bảng số xe một giờ. Các bảng số xe được tự động so với những dữ kiện trong “danh sách nóng” về các xe bị ăn cắp, bị nghi ngờ hoặc có liên hệ tới tội phạm, theo Ðại Úy Kevin Reardon của Sở Cảnh Sát Arlington, Virginia.

Trước đây, các cảnh sát viên phải đánh máy bằng tay các số xe. Kỹ thuật mới xử lý mỗi bảng số mà máy ảnh chụp được và báo động cho cảnh sát khi có gặp một trường hợp nằm trong các danh sách nóng.

Tại Arlington, những máy đọc bảng số xe đưa tới ít nhất một vụ bắt giữ một ngày, ông Reardon nói. Có 200 máy ảnh lưu động trong vùng thủ đô Washington, và một số các máy ảnh cố định tại Washington và Maryland.

Một hệ thống cố định tốn kém khoảng $15,000 và một hệ thống lưu động khoảng $20,000, theo ông Nate Maloney, phó chủ tịch về tiếp thị và truyền thông tại ELSAG North America, công ty sản xuất các hệ thống được sử dụng tại thủ đô.

Cơ quan bảo vệ biên giới đã bắt đầu sử dụng hệ thống này trong năm 2009. Gần 500 máy ảnh đã được lắp đặt trên các tuyến đường hướng vào Hoa Kỳ tại 39 trạm biên giới đường bộ bận rộn nhất dọc theo các biên giới Canada và Mexico.

Khi xe cộ tiến gần các trạm kiểm soát, các máy ảnh cố định chụp hình các bảng số trước và sau, một hình ảnh của người lái xe và một hình màu của chiếc xe. Những hình ảnh này sau đó chạy qua một kho dữ kiện.

Các máy ảnh cũng có thể đọc và xử trí các tài liệu du hành đã được cải tiến. Các tài liệu đã được cải tiến được gắn sẵn những tần số radio có thể được xử lý một cách giản dị bằng cách cầm những tài liệu đó hướng về phía máy ảnh.

Mỗi lần một vụ rà soát chạy qua hệ thống, địa điểm của chiếc xe và ngày chụp hình được lưu trữ trong một kho dữ kiện - dù nó không đưa tới một báo động nào. Vài cơ quan lưu trữ các dữ kiện một vài ngày, những cơ quan khác lưu trữ tới sáu tháng. Arlington xóa kho dữ kiện này mỗi tháng một lần.

Một số những lo ngại chung quanh kỹ thuật này có thể bị loại bỏ bằng cách xóa ngay những hình rà soát không đưa tới một báo động, theo lời ông Chris Calabrese, cố vấn luật pháp cho Liên Hiệp Tự Do Dân Sự Mỹ (ACLU). (n.n.)

[NhiHa]

Cambodia, quốc gia láng giềng của Việt Nam, lần đầu tiên vừa cho ra mắt chiếc xe hơi mà họ tự sản xuất.

Tin cho hay, chiếc xe hơi chạy điện này do Công ty Heng Development Ltd của Cambodia sản xuất. Công ty này có vốn 20 triệu đô la, hùn chung với một công ty chế tạo xe hơi của Đức không nêu rõ tên. Nhà máy chiếm một phần đất rộng 20 mẫu nằm tại tỉnh Kandai, gần thủ đô Phnong Pênh.

Chiếc xe thuộc series có tên Angkor do kỹ sư Nhean Phaloek thiết kế lấy được ra mắt ngay sau khi việc xây dựng nhà máy vừa hoàn tất.

Trong ngày khởi công xây dựng nhà máy, bà tổng giám đốc Sieng Chan Heng cho biết, nhà máy sẽ mướn khoảng 300 nhân công và có khả năng sản xuất từ 500 đến 1,000 chiếc trong năm đầu tiên .

Angkor là kiểu xe chạy điện gồm loại hai chỗ ngồi và bốn chỗ ngồi. Xe nặng từ 700 đến 800 kg, trang bị với hệ thống computer và có thu sẵn giọng nói của ba thứ tiếng Khmer, tiếng Anh và Tiếng Hoa. Trị giá mỗi xe sẽ không quá 10,000 đô la .

Loại xe hai chỗ ngồi có thể chạy với tốc độ 60 đến 80 km/h và bình điện có thể xài hết đoạn đường 500 km. Trong khi dòng bốn chỗ lại có thể chạy nhanh từ 120 đến 160 km/h. (Hình ảnh của: TANG CHHIN SOTHY/AFP/Getty Images)

[Cửu Long Giang]

Dùng Xăng Để Bảo Trì Xe:
Top Tiers Là Gì?
Hao Smith/Viễn Đông

Đa số các xe lưu hành trên đường phố hiện nay sử dụng hệ thống Fuel Injectors để bơm xăng. Vì thế vấn đề phẩm chất xăng lại càng trở nên cần thiết. Khi nói “phẩm chất” xăng, chúng ta muốn ám chỉ thành phần chất tẩy trong xăng (Detergent Additives), chứ không phải là bậc xăng (Grade) như được biểu thị qua các con số ghi trên cây xăng (xăng 87, xăng 89, hoặc xăng 91). Trong các bài trước chúng ta đã dành nhiều thời giờ nói về vấn đề chất tẩy và phân tích một vài thương hiệu xăng. Từ góc nhìn của người tiêu thụ, chúng ta nên chọn xăng để chạy xe theo cách nào?
Bậc Xăng?
Chọn xăng theo bậc (Grade)? Không!
Khi ra cây xăng, chúng ta có thể nhìn thấy rõ ràng sự khác biệt của 3 bậc xăng: 87, 89 và 91 hoặc 92. Đây là các con số biểu thị chỉ số Octane với giá cả khác nhau rõ rệt, nhưng lại không liên quan gì đến phẩm chất, tức là mức độ chất tẩy trong xăng. Chúng ta chọn BẬC xăng, tùy theo yêu cầu của nhà sản xuất xe hơi. Có loại đầu máy buộc bạn phải chạy bậc Premium (91), có loại đòi hỏi chạy xăng có bậc từ 89 trở lên, nhưng đa số đầu máy xe hơi đều chấp nhận xăng 87. Đây là điều không nằm trong sự chọn lựa của người sử dụng. Tuy nhiên, nếu chạy xăng bậc thấp mà thấy đầu máy “gõ” nhiều thì bạn phải đổi lên bậc cao hơn. Như trên đã nói, đối với đa số xe hiện chạy trên đường phố, xăng 87 - rẻ nhất - là OK tuốt!
Chọn xăng theo mức độ chất tẩy
Như các bài trước đã phân tích, thành phần chất tẩy do các hãng lọc thêm vào xăng không giống nhau. Kết quả do Cơ Quan Paragon thực hiện cho thấy, sản phẩm của BP, Shell và Exxon có tỷ lệ chất tẩy cao nhất trong 5 mẫu xăng được mang ra xét nghiệm. Tuy nhiên, giá trị của thí nghiệm này khá hạn chế, vì chỉ được thực hiện 1 lần tại 1 địa phương. Hơn nữa, thị trường còn có cả hàng chục loại xăng khác không hiện diện trong xét nghiệm của Paragon. Không thể nói rằng các loại xăng không được nhắc tới là kém phẩm chất.
Xăng TOP TIER
Trước tình hình đó, 6 hãng sản xuất xe hơi lớn nhất thế giới là BMW, General Motors, Honda, Toyota, Volkswagen và Audi đã họp lại với nhau để bàn về phẩm chất xăng, cụ thể là mức độ chất tẩy trong xăng phải như thế nào mới được coi là xăng tốt. Điều đầu tiên nhóm này ghi nhận là: Đòi hỏi tối thiểu của Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ EPA từ năm 1995, là quá thấp, không bảo đảm cho đầu máy xe hơi hoạt động trơn tru. Bên cạnh đó, cái qui định quá thấp của EPA đã đưa đến một hậu quả không hay, đó là các hãng lọc xăng cũng từ từ hạ giảm tới 50% tỷ lệ chất tẩy trước đó họ đã thêm vào cho xăng, làm cho phẩm chất xăng không tăng lên mà lại thoái hóa đi. Kết quả là, suốt trong hơn 2 thập niên vừa qua, kể từ khi EPA ban hành qui định về chất tẩy trong xăng đến nay, đầu máy xe hơi đã được cải tiến đáng kể và trở nên nhạy cảm hơn với xăng, thì qui định về xăng vẫn không thay đổi, ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng khói thải và hoạt động của đầu máy xe.
Vì thế, nhóm các nhà sản xuất này đã quyết định nâng cao đòi hỏi đối với xăng, và cho ra đời một tiêu chuẩn mới về chất tẩy trong xăng gọi là TOP TIER Detergent Gasoline. Tiêu chuẩn mới này giúp giới tài xế tránh được xăng xấu, là thứ xăng để lại nhiều chất cặn trên các bộ phận trọng yếu của xe, đúng là điều mong ước của cả cả 2 giới: Người sử dụng và nhà sản xuất xe.
Có thể mua xăng Top Tiers ở đâu?
Xăng ở trạm nào đáp ứng được tiêu chuẩn khá cao do nhóm Lục Đầu (6 nhà sản xuất xe hơi) nói trên đưa ra sẽ được công nhận danh hiệu Top Tiers, và được treo Logo riêng của Top Tiers tại cơ sở bán lẻ của mình (xem hình). Nhưng dường như cái Logo này không được phổ thông lắm trong những nơi chúng ta thường hay đổ xăng.
Hiện nay, các trạm xăng được công nhận Top Tiers có thể kể như sau, và còn tiếp tục được cập nhật:
Tại Hoa Kỳ: Các trạm xăng 76, Petroleum, Chevron, Conoco, CountryMark, Entec Stations, Exxon, Hawaii Fueling Network (HFN), Holiday Stationstores Inc., Kwik Trip / Kwik Star, MFA Oil Co., Mileage Stations, Mobil, Ohana Fuels, Phillips 66, Quik Trip, Rebel Oil,Road Ranger, Severson Oil, Shell, Texaco,Tri-Par Oil Co.,U.S. Oil.
Tại Canada: Chevron Canada, Esso, Petro-Canada, Shell Canada.
Một điều cần để ý là trong danh sách Top Tiers trên đây, chúng ta chỉ nhận thấy một vài địa điểm quen thuộc như 76, Chevron, Shell, Mobil, Exxon... Còn những cây xăng khá phổ thông tại miền Nam California như Arco, hoặc ngay cả BP là xăng được xét nghiệm Paragon đánh giá rất cao không có tên. Có cách nào giải thích sự vắng mặt này không? Lần sau chúng ta sẽ bàn luận thêm chi tiết.


[e-mail]

[Cửu Long Giang]

Phẩm chất xăng Costco và Arco thế nào?
Hao Smith/Viễn Đông

Thật là khó nói khi phải đưa ra những nhận xét cụ thể về 2 loại xăng rất phổ thông trên thị trường miền Nam California hiện nay: Xăng Costco và Arco. Nhưng chúng ta đã ở vào thế … cưỡi cọp, không thể xuống được nữa. Là vì, đã nói về xăng Top Tiers và mức độ tín nhiệm của nó, thì cũng phải nói về những thứ khác không nằm trên danh sách Top Tiers. Mà Costco và BP là hai trong số đó.
Xăng Costco
Trước tiên hãy nghe Costco nói về nguồn gốc xăng của mình: Không xác định xuất xứ của sản phẩm, Costco chỉ nói rằng họ mua gas từ những công ty lọc và phân phối lớn ở địa phương. Sau nữa, cũng như tất cả những sản phẩm được bán ra từ kho hàng của họ, như quần áo, rau cỏ, kẹo bánh, máy móc.... Costco cho biết họ hoàn toàn bảo đảm về loại xăng mình bán ra. Nhưng bảo đảm về quần áo, giầy dép, máy móc... mới là cụ thể, chứ về xăng thì bảo đảm làm sao? Không ai có thể mua xăng rồi trả lại, cũng như khi khám phá thấy hệ thống Fuel Injectors của xe mình đóng đầy cặn bẩn, chủ xe không thể qui kết cho một loại xăng nào trong quá trình sử dụng lâu dài của mình được. Nói tóm lại, trừ khi chúng ta mua xăng từ những chai nhỏ dựng ở lề đường (giống như ở Việt Nam), bất cứ loại xăng nào được phép bán trên thị trường Hoa Kỳ cũng không thể làm cho máy xe sụm ngay sau khi vừa đổ đầy – có nghĩa là, dù trạm xăng có lớn tiếng bảo đảm về sản phẩm của mình, gần như không ai có thể truy cứu trách nhiệm của người bán. Giá trị thực tế của lời bảo đảm do Costco đưa ra cũng vậy thôi.
Về phẩm chất, Costco giải thích như sau: Công thức căn bản về xăng (base gasoline) là do chính phủ Hoa Kỳ qui định, nên bất cứ thành phẩm nào xét về căn bản cũng giống nhau. Theo Costco thì nếu các loại xăng có khác nhau đôi chút, ấy là do mức độ chất tẩy phụ gia (detergent additive) và sự chăm sóc bảo trì của trạm xăng mà thôi. Về chất tẩy phụ gia, Costco nhắc lại rằng bộ Môi Trường Hoa Kỳ (EPA) đã qui định một mức độ tối thiểu, nên tất cả các bậc xăng của họ, dù là xăng thường hay xăng premium, cũng đều phải có chất ấy. Điều đó cho thấy, họ chỉ bảo đảm rằng xăng của mình đáp ứng sự đòi hỏi tối thiểu của EPA, chứ không thể cam kết gì hơn. Trong khi đó, ý kiến chung của kỹ nghệ lọc xăng hiện nay là qui định của EPA là quá thấp, quá lỗi thời. Vậy nếu xăng chỉ đáp ứng tiêu chuẩn EPA mà thôi, thì không thể mạnh miệng nói rằng xăng của mình tốt hơn các thứ khác.
Còn việc bảo trì trạm xăng, không phủ nhận được là trạm xăng Costco luôn luôn được bảo trì rất kỹ càng. Họ không bán xăng xuyên đêm, luôn luôn có người trực trong giờ hoạt động. Và về lọc xăng, Costco cho biết lọc xăng của họ có thể chặn bắt được bất cứ một vẩn cặn nào đường kính lớn hơn 10 microns. Trong khi sợi tóc trung bình con người có đường kính 70 microns, thì một vẩn cặn 10 microns chỉ bằng 1/7 đường kính sợi tóc, vậy mà cũng không thể vượt qua lưới chặn của màng lọc Costco được.
Thêm nữa, hệ thống vi tính điều khiển sẽ phát giác ngay bất cứ một trục trặc nào xảy ra ở vòi xăng: Nếu vòi xăng nào không chuyển được ít nhất 8 gallon một phút, điều đó có nghĩa là lọc xăng đã dơ, và dàn cảm ứng vi tính sẽ báo ngay để nhân viên thay lọc mới!
Về phương diện bảo trì trạm xăng, đây là một ưu điểm không thể phủ nhận được của Costco.
Xăng Arco
Nhìn vào Arco, giới tài xế có lý do để nghi ngờ, vì trạm xăng Arco luôn luôn rẻ hơn vài xu, có thể tới 5 xu một gallon, so với một trạm xăng khác ngay bên kia đường. Vậy Arco nói gì về chính sản phẩm của họ?
Arco là tên khác của BP tại các tiểu bang miền Tây Hoa Kỳ. Có nghĩa là nói Arco cũng như nói BP, xăng BP phẩm chất thế nào thì Arco thế ấy. Các bạn còn nhớ kết quả thí nghiệm của Paragon chứ? BP được công nhận là có tỷ lệ phụ gia cao hơn nhiều sản phẩm cạnh tranh khác.
Để giải thích rằng mình bán rẻ nhưng không bán “của ôi”, Arco cho biết, lời ít nhưng bán được nhiều thì cũng chẳng thua gì những nơi bán đắt. Thêm nữa, bạn có để ý là các trạm xăng Arco từ chối nhận thẻ Credit, hoặc Debit (thẻ nhà băng) không? Hoặc nếu có nhận thì họ cũng thâu thêm 45 xu lệ phí! Ai cũng biết rằng, những nơi bán hàng nhận thẻ Credit đều phải chia lời với các công ty tín dụng. Đó là một chi phí phụ thuộc, Arco không nhận thẻ để tiết kiệm chi phí, và từ đó có thể chuyển lại cho khách hàng một sản phẩm với giá rẻ nhưng không phải là “của ôi”. Chuyện đó tin được chứ?
Tóm lại, bạn kết luận điều gì khi xài xăng không nằm trong Top Tiers? Hao Smith không dám làm tài khôn nên xin miễn có lời khuyên, chỉ xin nói kinh nghiệm bản thân: Nếu Top Tiers đắt hơn Costco và Arco (dĩ nhiên) thì mình cứ yên trí đi với 2 anh chàng không có mác Top Tiers đó. Nếu bà xã không có sẵn thẻ Costco để lâu lâu đi mua ... giấy vệ sinh về xài dần, thì cứ đổ Arco cũng chẳng sao. Tuy nhiên, du lịch đường xa, gặp đủ thượng vàng hạ cám mà không gặp Costco hoặc Arco, thì bấm bụng xài top tiers vậy: đắt hơn chút nhưng bảo đảm cho xe! Ấy vậy, nhưng xin đừng nói “nhà cháu” ba phải nhé.
[e-mail]

[Cửu Long Giang]

Làm sao để luôn luôn có xe mới: Lease?
(VienDongDaily.Com - 07/01/2013)
Hao Smith/Viễn Đông
Ngó cái xe láng cóong ở sân nhà hàng xóm thật là nôn nao quá chừng, nhìn lại cái xế cà rịch cà tang đời 1995 của mình mà thấy tủi. Thôi thì năm mới đã gần sang, mình cũng phải cố tậu lấy một cái xe mới, xem đời có đỡ vất vả hơn chút không? Thưa với bạn, xe mới thì mát mặt rồi đó - ít nhất là ở cái vẻ bên ngoài - nhưng cuộc đời có đỡ vất vả không thì chưa chắc. Biết đâu lại còn vất vả hơn không chừng! Nhưng trước tiên, phải làm cách nào có xe mới – brand new đàng hoàng, sở hữu chủ đời thứ nhất nhé – rồi mới biết kinh nghiệm ra sao chứ.
Làm thế nào để có xe mới?
Dễ thôi. Cứ ra ngoài đại lý, kiếm cái xe nào vừa ý rồi “rinh” về bằng 1 trong 2 cách sau:
- Mua xe trả góp: Một cái xe phổ thông, brand new, cáo cạnh, trị giá khoảng 25.000 tới 30.000 Mỹ kim. Nhưng nhà buôn chỉ đòi bạn trả khoảng 300 Mỹ kim một tháng. Cái khoản này thì lo được. Có điều họ lại đòi thêm 1 khoản “phụ” khác, đó là down trước tối thiểu 10% giá mua xe, tương đương 3.000 Mỹ kim, điều này có vẻ… hơi khó, nhưng không phải là không thể được. Kiếm xe mới kiểu này, bạn phải chờ 10 năm hoặc 20 năm sau mới có cơ hội “làm” lại một lần nữa. Trong khoảng 5 năm đầu, bạn còn được hãnh diện với cái xe mới, nhưng những năm còn lại đành phải chấp nhận lái xe cũ. Mà rất tiếc, cái khoảng thời gian lái xe cũ ấy quá dài, có thể tới 15 năm chứ không ít!
- Lease xe: Cái chữ “li” này xem ra khá phổ thông, nên chẳng người Salesman chịu nói ra tiếng Việt. Nghe miết rồi quen tai, giới tiêu thụ cũng chẳng mấy người hỏi lại, li là gì, điều kiện ra sao? Chỉ biết một điều rõ ràng nhất, đó là li thì luôn luôn có xe mới để chạy.
Hỏi ra mới hay người hàng xóm của bạn đúng là li xe: Xe trước chạy mới được 3 năm, chưa kịp cũ đã thấy nó thay xe mới… Thế nên sân nhà nó lúc nào cũng rạng ngời những chiếc xe sáng bóng!
Hỏi thêm một chút, bạn còn biết nó chỉ trả cho đại lý khoảng 300 Mỹ kim một tháng. Và lạ lùng hơn nữa, về tiền down, có lúc nó chẳng phải down đồng nào, cùng lắm thì 1.500 hoặc 2.000 Mỹ kim, dù sao vẫn ít hơn số tiền bạn phải down khi mua xe. Xem ra có lý quá! Vậy tại sao không tìm hiểu thêm một chút về Lease xe?
Lease là gì? Lợi hại khi lease xe?
Lease là thuê xe dài hạn, với hợp đồng thuê có giá trị trong 3 năm hoặc 5 năm, và tiền thuê được trả hàng tháng. Hết hợp đồng, bạn trả lại xe cho chủ nhân (thường là đại lý) rồi đi bộ về nhà. Nếu không muốn đi bộ thì ký hợp đồng lease một xe khác. Bằng không thì gọi bạn bè hoặc người nhà đến cho quá giang.
Còn thuê xe ngắn hạn thì gọi là Rent (hay Rental), khi bạn cần xe chừng 2, 3 ngày, 1 hoặc 2 tuần lễ. So sánh với chi phí Rental (giá khoảng 30 Mỹ kim một ngày), thì Lease rẻ hơn nhiều.
Tóm lại, qua Lease xe, bạn có được những lợi điểm sau đây:
- Luôn luôn có xe mới để chạy theo một giá “phải chăng”, không vượt quá khả năng chi trả của một người đi làm bình dân.
- Lái chiếc xe mới, còn trong thời hạn bảo hành, bạn không phải lo lắng bao nhiêu về việc sửa chữa, ngoài những công tác bảo trì tối thiểu như thay nhớt, thay dầu, thay thắng mòn…
- Tiền down (tiền mặt trả ngay trước cho chủ xe) thấp hơn so với tiền down khi mua xe, có khi còn không buộc down đồng nào.
- Về phương diện tâm lý, bạn luôn luôn cảm thấy hãnh diện với xã hội, an tâm trên đường phố, và thoải mái khi sử dụng (vì biết mình chỉ sử dụng có 3 năm, nên không lo “o bế” thái quá như đối với xe riêng).
Tuy nhiên, bạn cũng cần phải biết về những điều bất tiện sau đây khi lease xe:
- Hạn chế lăn bánh (limited mileage): Tức là chỉ được phép dùng xe trong một giới hạn đường dài nào đó thôi, thường là không được chạy quá 12.000 tới 15.000 dặm một năm. Vượt quá số đó, bạn sẽ phải trả tiền phạt. Thực ra, nói hạn chế là nói cho có, cho đủ lệ bộ thôi, chứ với 15.000 dặm một năm, đổ đồng 1.250 dặm một tháng cũng là quá nhiều với một người sử dụng xe trung bình.
- Hao mòn quá mức (excessive wear and tear): Cũng như mọi thứ khác ở đời, cái xe sẽ hao mòn theo tiến trình sử dụng, đó là chuyện phải chấp nhận. Nhưng bạn có thể bị phạt nếu chủ xe nhận thấy bạn để xảy ra tình trạng hao mòn và hư hại quá nhiều, không hợp lý. Thế nào là quá nhiều? Chuyện ấy thật khó lòng đo đếm hoặc định mức, chính vì thế có thể gây tranh cãi làm nặng lòng khách hàng và chủ xe. Thực ra, đây cũng là điều ghi cho có, chứ nếu bạn chạy xe bình thường, có tai nạn thì sửa chữa, không cố tình làm hại xe một cách hiển nhiên thì chủ nhân rất khó khiếu nại về khoản này.
- Bể hợp đồng (early termination fee): Nếu hợp đồng thuê 3 năm, nhưng vì một lý do gì đó, bạn phải trả lại sau 2 năm sử dụng, thì đó là… bể hợp đồng, bạn sẽ phải trả một số tiền phạt nào đó, tùy theo đã thỏa thuận lúc ký hợp đồng.
Trên đây là một số thuận lợi và bất tiện của việc Lease xe. Lần sau chúng ta sẽ bàn về cách làm thế nào để lease xe có lợi nhất.

Muốn lease xe: Làm thế nào hưởng lợi nhiều nhất?

Hao Smith/Viễn Đông
Đây là bài thứ 3 trong loạt bài về lease xe. Xin tóm tắt một vài ý căn bản qua những gì đã trình bày: Lease xe là thuê xe dài hạn kéo dài chừng 3 năm cho tới 5 năm. Về lâu về dài thì xài xe kiểu này tốn kém hơn việc bỏ tiền ra mua xe, nhưng có lợi điểm trước mắt là lúc nào bạn cũng được lái xe mới o, láng cóong như một… công tử có cha là triệu phú. Đối với một số người, đó là điều cần thiết không thể không có, nên luôn luôn phải lease xe. Như lần trước chúng ta có nói, mặc dầu chấp nhận tốn kém hơn, nhưng không có nghĩa là cứ để “trần thân” cho đại lý muốn mổ sao thì mổ. Cũng như mọi cuộc mua bán, khi lease xe chúng ta phải thương lượng trên 3 điều căn bản: Giá bán xe, giá trị còn lại và phân lời. Hôm nay xin trình bày tiếp một vài phương thức khác để có thể tìm được một best deal.
1. Tìm giá bán thực tế và thương lượng từ đó
Trong giai đoạn này, cũng như khi mua xe, bạn phải tìm hiểu xem giá bán chiếc xe đó khoảng bao nhiêu là phải chăng. Và dĩ nhiên, cần hiểu một số từ ngữ của nhà buôn như sau:
Cost hay Invoice Cost, và Sales Price: Invoice Cost là cái giá mà đại lý phải trả cho hãng sản xuất, có thể nói nôm na là tiền vốn. Con số này có thể được dán ngay ở cửa số chiếc xe để bất cứ khách hàng nào cũng nhìn thấy, bên cạnh con số Sales Price là cái giá mà họ muốn bán cho khách. Bạn có thể tự hỏi, có người bán hàng nào lại thành thực đến mức tiết lộ giá vốn của mình? Tại sao họ lại không tạo ra một con số cao hơn để “lòe” khách?
Cứ việc thắc mắc, và nếu không thể tin được sự thành thực của nhà buôn, bạn vẫn có cách để tìm ra sự thật về Invoice Cost qua các trang mạng như Edmunds.com hoặc sách Kelley Blue Book.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia bảo vệ giới tiêu thụ, sau khi biết được giá vốn của chiếc xe, bạn cộng thêm chừng 2% vào đó để làm “giá ở mức đỉnh” cho cuộc thương lượng. Thí dụ: Giá vốn chiếc xe là 20.000 Mỹ kim, thì 2% trên số đó là 400 Mỹ kim; vậy bạn có thể đặt giá bán tối đa là 20.400 Mỹ kim. Nếu mua được dưới giá đó là bạn có good deal. Mua trên giá đó là bạn hơi bị lép vế.
Bạn có thể nghĩ một cách đầy nhân đạo rằng, cho dealer ăn 2% là quá ít, “chẳng lẽ bán cái xe 20.000 mà họ chỉ lời được 400 thôi sao?” Bạn cứ việc giữ cái lòng nhân đạo đó, nhưng phải nói thật rằng, bạn nghĩ như vậy là sai. Bởi vì, đại lý còn được hãng sản xuất cho thêm nhiều khoản “ngoại tài” khác nếu bán được chiếc xe, nên cái giá gọi là invoice thực tế còn thấp hơn nhiều. Biết như vậy để bạn cứ mạnh miệng trả giá.
2. Lease giảm giá do hãng sản xuất cung cấp
Đôi khi chính hãng sản xuất đưa ra những cơ hội lease xe giảm giá, gọi là “manufacturer- subsidized leases”. Phải coi đây là những dịp “on sale” lớn cho những người đang cần lease xe. Bạn có thể tìm trên báo, ở mục Lease xe có Manufacturer Subsidies. Nếu là người sử dụng Internet, xin viếng một trang mạng riêng, có tên www.leasewizard.com. Với một khoản lệ phí nhỏ, bạn có thể sử dụng một nhu liệu để tìm kiếm những cơ hội lease xe giá hạ nhất tại địa phương. Bạn cũng có thể tìm được mức giá trị còn lại (Residual Value) do một công ty nghiên cứu độc lập cung cấp để từ đó thương lượng một good deal.
3. Thừa kế một cái Lease dở dang
Và sau cùng, bạn còn có thể kiếm được những “viên ngọc trong đá” qua những hợp đồng Lease còn dở dang (existing lease). Vì một lý do gì đó, cái người hiện đang Lease muốn trả lại xe trước thời hạn. Nếu bạn “đi” nốt hợp đồng cho họ, họ sẽ không phải trả tiền phạt, bù lại, bạn không phải đóng “tiền đầu, tiền đuôi”, như tiền “down” khởi đầu, tiền thuế mua bán… và rất có thể lại nhận được tiền thưởng của đại lý.
Rốt cuộc, bạn vẫn có xe mới, mà phí tổn lại rất nhẹ, nhẹ hơn so với việc tự mở một hợp đồng Lease, và có khi còn nhẹ hơn cả mua xe.
Để tìm ra những cơ hội như vậy, xin lên mạng Swapalease.com. Đây là nơi ráp nối những người đang muốn bỏ hợp đồng và những người đang muốn thừa kế một hợp đồng còn dang dở, giống như một “ông tơ bà nguyệt” tân thời vậy.
Swapalease.com là một công ty ráp nối quy mô nhất trên mạng. Vào đây, bạn sẽ tìm được một danh sách rất lớn những chiếc xe đang cần lease tiếp. Chấm được một chiếc xe vừa ý rồi, bạn sẽ được ráp nối với người chủ lease hiện thời để hoàn tất thủ tục sang chuyển.
Tóm lại, trong nền kinh tế thị trường hiện nay, luôn luôn có một phương thức thích hợp để giới tiêu thụ đến với sản phẩm. Nhưng trên hết, dù mua hay lease, lúc nào bạn cũng cần phải có uy tín, tức là Credit Score phải tốt. Đây chính là chìa khóa giúp bạn có một Good Deal, hay phải chấp nhận Bad Deal, hoặc chẳng được một cái deal nào hết. Tựu trung làm gì thì làm, chúng ta phải có uy tín. Đó chính là cái tinh thần điều hành các nền kinh tế phát triển vậy.
[e-mail]

Để thương lượng một hợp đồng tốt nhất khi lease xe
(VienDongDaily.Com - 11/01/2013)
Hao Smith/Viễn Đông
Lần trước chúng ta đã nói đến những phương cách để có xe mới, một là mua, hai là lease (thuê xe dài hạn). Mua là cách phổ thông, còn lease ít được áp dụng và xét cho cùng thì tốn kém hơn. Nhưng lease có một sự hấp dẫn khó tả là bạn luôn luôn có xe mới, có thể chỉ sau mỗi 3 năm hoặc nhiều lắm là mỗi 5 năm. Trong khi đó, mua xe thì sớm lắm là 10 năm sau, thậm chí 15 năm hoặc 20 năm sau mới có được cái niềm vui xài xe mới lần nữa. Thử hỏi trong cả một đời - kể từ khi có bằng lái cho đến lúc không còn lái được nữa - chúng ta có được mấy lần 20 năm? Như vậy, nếu muốn luôn luôn có xe mới, hoặc biết trước là vì hoàn cảnh phải đổi xe sau 3 năm, thì bạn nên lease. Nhưng chấp nhận tốn kém không có nghĩa là để “trần thân” cho dealer muốn mổ sao thì mổ, chúng ta cần biết cách thương lượng những điều kiện tốt nhất cho mình.
Phần trên có nói, so sánh với mua xe thì lease tốn kém hơn, đắt đỏ hơn. Nhưng đó là nói về lâu về dài, còn trước mắt người đi lease phải trả ít tiền hơn. Thí dụ: Chị A và Anh B cùng vào đại lý, chị A chọn lease, và anh B quyết định mua. Trong 3 năm đầu, chị A chỉ phải trả mỗi tháng 300 Mỹ kim, còn anh B phải trả mỗi tháng 500 Mỹ kim. Số sai biệt - 200 Mỹ kim một tháng - quả là hấp dẫn đối với chị A, đấy là chưa kể tiền down, chị A có thể không phải ra trước đồng nào, trong khi anh B phải móc túi, cúng trước vài ba ngàn! Nhưng, này người bạn sắp sửa lease xe! Đừng vì sự hấp dẫn ấy mà nhắm mắt ký bừa, chúng ta cần phải nhìn xa hơn những con số đó. Xin cống hiến bạn một vài chi tiết để làm căn bản thương lượng.
Tìm hiểu chữ nghĩa của đại lý
Do luật pháp đòi hỏi, nhân viên đại lý phải cho khách hàng biết lý do đưa đến số tiền phải trả hàng tháng là bao nhiêu, và tại sao như vậy. Và họ nói trơn tru, cứ làm như khách hàng hiểu rõ tất cả chữ nghĩa trong nghề của họ (thực ra, nếu khách hàng không hiểu thì lại có… lợi cho họ hơn). Còn chúng ta, không hiểu họ nói gì thì làm sao thương lượng? Vậy về chữ nghĩa, có 3 từ ngữ cần được đặc biệt để ý:
- Capitalized Cost (phí tổn tư bản): Cái chữ khó hiểu này chỉ có nghĩa là “giá bán xe”. Nếu bạn tính mua đứt cái xe thì đây chính là số tiền bạn phải trả. Tuy bạn không mua, nhưng chủ xe vẫn đưa ra con số này để tính toán. Thí dụ: Họ định giá cái xe là 25.000 Mỹ kim. Bất cứ ai có tiền bỏ ra 25.000 Mỹ kim cũng có thể rước cái xe về.
- Residual Value (giá trị còn lại): Cái chữ này dễ hiểu hơn, tự nó đã nói lên ý nghĩa rồi: đây là giá trị của cái xe sau thời gian (3 năm, chẳng hạn) cho bạn thuê. Chẳng hạn, cái xe 25.000 Mỹ kim trên đây, sau 3 năm có thể vẫn còn bán được với giá 12.000 Mỹ kim trên thị trường. Bạn tự hỏi làm sao lại có thể đưa trước ra được một con số như vậy? Bạn yên tâm, với những chương trình điện toán tân kỳ, họ có thể phối hợp thống kê và đưa ra một con số ngay cấp kỳ sau vài cái gõ trên bàn phím. Trong trường hợp này, mức sai biệt giữa giá bán và giá còn lại sau 3 năm sử dụng là: 13.000 Mỹ kim. Nhận xe của họ là coi như bạn vay họ số tiền ấy, trả góp trong 3 năm.
- Chưa hết, không ai cho vay tiền mà không có phân lời (interest rate). Thế nhưng, nói thẳng với bạn là phân lời thì có thể bị kì kèo hoặc thậm chí phản kháng, chủ xe sẽ dùng một tiếng nhẹ nhàng hơn, nhưng khó hiểu hơn: Money Factor (yếu tố tiền bạc). Và cũng không ai cho vay tiền mà không xét tới uy tín của con nợ, tức là xét tới điểm tín dụng của bạn. Với điểm tín dụng (credit score) như bạn có hiện nay, thì cái “yếu tố tiền bạc” ấy được tính là 6%.
Nói tóm lại, lease cái xe này trong 3 năm tương đương vay số tiền 13.000 Mỹ kim với phân lời 6%, trả góp trong 3 năm. Với những điều kiện như vậy… thì gõ một vài đường vào máy tính, là chúng ta có được số tiền phải trả hàng tháng là: 395 Mỹ kim/tháng.
Căn bản thương lượng
Nếu bạn nghĩ rằng, “Ồ, 395 Mỹ kim một tháng, chuyện nhỏ!” thì thôi, bạn khỏi cần phải xem tiếp những hàng dưới. Nhưng nếu bạn muốn thương lượng một chút để thử khả năng mình, và nắn gân thiên hạ, thì cứ dựa vào 3 từ ngữ trên đây: Capitalized Cost, Residual Value và Money Factor:
- Capitalized Cost (giá bán xe): Cần phải thương lượng xuống, càng thấp càng tốt. Chẳng hạn, thay vì 25.000 Mỹ kim, bạn trả giá xuống được còn 23.500 Mỹ kim.
- Residual Value (giá trị còn lại): Cần phải thương lượng lên, càng cao càng tốt. Thí dụ, thay vì 12.000 Mỹ kim, bạn nâng lên được 13.000 Mỹ kim. Như vậy trị giá sai biệt rút lại còn 10.500 Mỹ kim, thay vì 13.000 Mỹ kim như đại lý đưa ra ban đầu.
- Còn về Money Factor (phân lời): Dĩ nhiên, cần phải kì kèo để họ hạ xuống, càng thấp càng tốt. Nhưng xin biết cho rằng, phân lời được tính dựa vào điểm tín dụng của bạn, và khi bạn lease xe, tiêu chuẩn về tín dụng lại càng khắt khe, khắt khe hơn cả khi mua xe trả góp nữa. Ở đây, chúng ta tạm chấp nhận thua, không thể hạ thấp hơn 6% được.
Như vậy, kết quả ra sao? Thay vì đóng 395 Mỹ kim một tháng, với những điều kiện vừa thỏa thuận được, số tiền bạn phải đóng để lease xe mỗi tháng sẽ là: 319,43 Mỹ kim. Bạn tiết kiệm hơn 75 Mỹ kim một tháng, nghĩa là hơn 2.700 Mỹ kim trong 3 năm.
Chưa hết, chúng ta còn nhiều chuyện hay về việc lease xe, xin hẹn bạn tuần sau!

[Cửu Long Giang]

Chữa trị làm sao khi xe hao nhớt?
(VienDongDaily.Com - 11/05/2013)
Hao Smith/Viễn Đông

Hỏi: Tôi mới mua được một cái xe Honda Accord, đời cũ lắm rồi. Lúc mua không thấy xe rỉ nhớt gì cả. Nhưng chạy được ít lâu mới thấy xe hao nhớt quá. Tôi có tiếp nhớt vào mấy lần, nhưng tiếp hoài mất công quá. Bây giờ phải làm sao?
Trả lời: Nhớt bị hao như vậy chứng tỏ nó bị rò ở đâu đó. Vậy bạn có thấy nó nhỏ xuống ở dưới sàn không? Người ta phân biệt 2 trường hợp: Rò nhớt ra bên ngoài (external leaks) và rò nhớt vào bên trong (internal leaks). Trường hợp nào chăng nữa cũng là một vấn đề lớn, cần phải được xem xét ngay bởi thợ chuyên môn. Từ vị thế của người sử dụng xe bình dân, chúng ta không làm được gì nhiều hơn thế. Mặc dầu là xe mới mua, nhưng chắc xe sẽ không “thọ” lâu với bạn trừ khi bạn sẵn sàng bỏ ra một số tiền kha khá để sửa chữa.
Tuy nhiên, nếu là xe mua từ trong đại lý và có thời hạn bảo hành, bạn có thể đến “bắt đền” họ. Bởi vì, xe cộ từ trong đại lý bán ra bao giờ cũng phải được bảo hành về máy móc trong 3 tháng. Nếu đã ngoài hạn bảo hành, hoặc xe mua của tư nhân thì ... đành chịu.
Tiện đây, xin kể chuyện về một người có hoàn cảnh tương đương – đây là chuyện thật chúng tôi đã gặp trong nhiều năm làm bạn với xe cộ. Gặp dịp thì kể lại để bạn tùy nghi ứng biến, chứ người viết không hề có ý cổ võ cho sản phẩm của ai đâu.

Trị rỉ nhớt bằng … dầu rắn
Cái chữ dầu rắn là Hao Smith dịch từ tên gọi Snake Oil, chắc do thiên hạ tự phóng đại để nghe có vẻ huyền bí thôi, chứ tên chính thức của sản phẩm thì … không phải thế. Nhưng trước tiên, chúng ta hãy nghe câu chuyện của khổ chủ đã:
“Xe của tôi đang chạy tốt, nhưng gần đây tôi thấy có khói đen bốc ra đi kèm với hiện tượng hao nhớt. Chừng mấy ngày là phải châm thêm. Mang ra cho thợ xem, người ta nói phải thay mấy cái Valve Stem Seal mất vài trăm. Giá cả như vậy không phải là quá mắc. Nhưng vì tôi định làm lại đầu máy trong vòng 1 năm nữa, nên không muốn bỏ tiền ra vá víu như vậy. Có điều là không thể cứ tiếp tục dùng xe trong tình trạng này được.
Trong khi chờ đợi, tôi quyết định bỏ ra $8 đô la để mua một chai “dầu rắn” để xem công hiệu như thế nào. Hiện giờ tình trạng hao nhớt trong xe của tôi xảy ra như sau: Chạy được chừng 700 hoặc 800 dặm là hao mất 1 “quạt” (tương đương 1 lít nhớt). Hôm nay, tôi coi lại dầu nhớt, tiếp vào cho đầy đủ, và đổ thêm cái thứ “dầu rắn” vừa mua về rồi quan sát ít hôm xem có công hiệu gì không.
Chạy thêm được chừng 350 dặm, tôi kiểm tra nhớt thì thấy có vẻ như …. nhớt có hao, nhưng không hao nhiều như trước. Rất có thể dầu rắn hiệu nghiệm chăng? Tôi lại châm vào cho đầy đủ, và chạy thêm một ít ngày nữa để quan sát.
Ít lâu sau, tôi lại thăm dò nhớt sau khi đã chạy thêm được chừng gần 300 dặm nữa. Lần này, tôi không mất thêm giọt nhớt nào. Như vậy là dầu rắn thực sự có hiệu quả. Tôi không dám đặt lòng tin tuyệt đối vào đây, chỉ ước mong rằng, cái xe có thể chạy được cho tới ngày tôi đủ tiền để làm lại đầu máy mới, trong vòng 6 tháng nữa.
Đồng thời tôi có gọi đến cho nhà sản xuất để hỏi xem có nên đổ thêm dầu rắn vào không. Họ trả lời là không cần, nếu tình trạng hao nhớt đã ngưng.
Những ngày sau đó, xe chạy bình thường cho đến khi được thêm khoảng 400 dặm nữa. Thì xe lại hao nhớt trở lại.
Tổng cộng, sau khi chế “dầu rắn”, xe chạy được khoảng 1,000 dặm tới 1,200 dặm thì dầu rắn hết công hiệu, tôi lại bắt đầu phải chế thêm nhớt. Tôi định hỏi nhà sản xuất xem có nên đổ thêm một hộp dầu rắn nữa hay không… hay là thử một biện pháp nào khác.”
Đọc tới đây, chắc hẳn bạn cũng sốt ruột rồi, phải không? Thôi để Hao Smith cho bạn biết tên loại dầu ấy: Nó là No Leak Engine Oil do hãng Gold Eagle sản xuất. Lần sau chúng ta sẽ nói thêm về sản phẩm này và nguyên nhân hao nhớt.
[e-mail]

Áp suất nhớt xuống thấp
(VienDongDaily.Com - 08/12/2012)
Hao Smith/Viễn Đông

Hôm nay, xin mời các bạn xem thêm một vấn đề nữa về nhớt: Áp suất nhớt xuống thấp.
Hỏi: Xe của tôi Toyota Corolla đời 2008, mới chạy được 58,000 miles. Đang chạy ngon trớn trên xa lộ thì đèn báo nhớt nháng lên, báo động áp suất nhớt xuống thấp. Có nguy hiểm gì không? Tôi có thể làm được gì để bảo vệ xe?

Đáp: Đừng có lờ đi, đừng coi là thường. Đừng chờ đến khi nghe tiếng gõ lào xào hoặc gõ lạch cạch từ đầu máy vang ra, ấy là đã quá trễ: Sự thiệt hại đã in dấu rồi, và còn lại là sự đối phó với hậu quả của nó mà thôi. Khi đồng hồ Oil Pressure (áp suất nhớt) trước mặt nháng lên ánh sáng cảnh cáo, điều đó có nghĩa: Một là nhớt máy đã cạn tới mức hiểm nguy; hai là cơ chế hoạt động của đồng hồ bị hư.
Nhưng dù nguyên nhân là gì chăng nữa, việc làm đầu tiên khi thấy đèn nhớt cảnh cáo là phải ngừng xe lại, để nghỉ vài phút, rồi kiểm tra mực nhớt trong bình.
Nhớt xuống thấp chăng? Nếu mực nhớt xuống tới 2 quartz hoặc quá thấp đến nỗi que thăm chẳng còn dính được tí nhớt nào, thì châm nhớt vào cho lên tới vạch Full, rồi mở máy trở lại là đèn báo động sẽ biến mất. Bạn mừng rỡ, hú hồn tưởng như chết đi sống lại. Nhưng hãy cố sống cho hết cuộc hành trình hôm đó, rồi về nhà gặp gỡ… thần chết cũng chưa muộn. Đó là khi bạn phải đối diện với câu hỏi: Vì sao hao nhớt đến thế? Câu hỏi này cần được trả lời ngay trước khi bạn bị đứng tim lần thứ hai: Nhớt lại xuống tới mức quá thấp.
Điều đó có nghĩa là, đầu máy đã bị rò rỉ chỗ nào đó rồi, bằng không thì nhớt bị đốt cháy trong lòng xi lanh. Trong trường hợp thứ nhất, nguyên nhân rò rỉ thường xảy ra nơi các miếng đệm (gasket) bị rách và đầu các mối hàn bị nứt. Đôi khi cũng do cái lọc nhớt (oil filter) bị rò nếu lắp vào không kỹ hoặc không được vặn chặt đúng mức. Tuy nhiên, vấn đề nhớt cháy mới trầm trọng hơn, nó có nghĩa là các Valve Guides, các vòng nhẫn (rings) quanh xi lanh bị mòn hoặc bị nứt. Gặp sự thể như vậy, sửa chữa sẽ còn đắt đỏ hơn.
Nếu que thăm cho thấy mực dầu vẫn còn đầy, thì vấn đề không đến nỗi nào. Tình trạng áp suất thấp xảy ra có thể vì vòi bơm nhớt bị mòn hoặc yếu, hộp lọc nhớt bị nghẹt hoặc “bearing” bị mòn quá cỡ… Cũng có thể áp suất nhớt thực sự không sao, nhưng do hệ thống chuyền tin (sending unit) bị hư.
Trong trường hợp nào chăng nữa, bạn cũng không thể lo được chuyện này, cần phải đưa xe ra cho thợ chuyên môn xác định.

Có nên cố gượng lái xe về nhà hoặc đến một cơ sở sửa xe hay không?
Nguy hiểm. Rất rủi ro. Nếu vấn đề xuất hiện bất ngờ, và xe bạn còn mới, đầu máy ghi chưa tới 60.000 dặm, đồng thời bạn cũng không nghe tiếng động bất thường nào (như tiếng xào xạo từ Valve Train, hoặc tiếng gõ lạch cạch) từ trong máy phát ra, vậy thì vấn đề chỉ là do hệ thống chuyển tin. Nhưng đó cũng chỉ là suy nghĩ trong tiến trình “chẩn bệnh” mà thôi. Người thợ phải dùng máy đo lại áp suất nhớt, và thay bằng một sending unit mới để xem đèn báo động có tắt hẳn đi không.
Nếu vấn đề thực sự chỉ là sending unit, thì đầu máy không có gì tổn hại, bạn có thể lái xe cho đến khi bộ phận ấy được thay thế. Nhưng khi còn ở trên đường thì không ai có thể nói cứng được như vậy. Nếu vấn đề không phải chỉ là như thế, thì đầu máy có nguy cơ… tiêu tùng!
Ngay cả khi đèn cảnh cáo áp suất nhớt thấp là do bơm nhớt yếu, bạn cũng chẳng nên bao giờ cố gượng lái xe. Làm như vậy lại càng tăng rủi ro cho đầu máy. Vậy, phải làm gì nếu trên đường gặp một tai nạn như vậy? Tốt nhất là bỏ tiền ra gọi một chiếc xe kéo, đến kéo ngay về một tiệm sửa chữa nào đó. Nhưng trước hết, hãy gọi cho hãng bảo hiểm của bạn, rất nhiều phần bảo hiểm xe đã có sẵn phần towing miễn phí, chỉ cần một cú điện thoại rồi đứng chờ đợi, lát sau một xe tow truck sẽ đến kéo xe về địa điểm do bạn chỉ định. Rồi mọi sự hậu xét!

[Cửu Long Giang]

Chẩn bệnh cho xe: Xem dầu hộp số
(VienDongDaily.Com - 15/12/2012)
Hao Smith/Viễn Đông

Cấu tạo hộp số và cách vận hành hệ thống số trong xe hơi (transmission system) là một đề tài phức tạp, người không chuyên môn không nên tự mình giải quyết các trục trặc về hộp số. Rất may, đó là điều không mấy khi xảy ra. Tuy nhiên, nếu gần đây bạn có cảm giác đôi điều trục trặc ở hệ thống đổi số (transmission system), chẳng hạn như đổi số không trơn, xe không chạy sau khi vào số, xe chạy chậm không thể tăng tốc theo ý muốn… thì điều đầu tiên là phải kiểm tra dầu hộp số. Việc này thì vừa tầm tay, và là điều cần thiết mà bất cứ chủ xe nào cũng phải làm.
Ở đây xin được giới hạn trong đề tài về dầu hộp số tự động, gọi tắt là ATF (Automatic Transmission Fluid). Hệ thống hộp số - mà thể hiện rõ rệt nhất trước mắt chúng ta là cần gạt số ngang hông bên phải của tài xế, cái cần gạt giúp chúng ta di chuyển qua các bậc P, R, N, D, 2, L quen thuộc (xem hình) - cần tới dầu để có thể làm xong các nhiệm vụ được giao: Dầu để bôi trơn chuyển động, để làm mát hệ thống, để thực hiện việc chuyển đổi, và làm một “gạch nối” giữa đầu máy và hệ thống số. Chăm sóc ATF là một công tác có mức quan trọng sống còn.



Dùng dầu hộp số loại nào?
Thị trường hiện có những loại dầu hộp số sau đây:
- Type F – Loại dầu này ra đời, phần lớn được dùng cho xe Ford ngày xưa.
- Dexron III/Mercon ATF: Là loại dầu hộp số phổ thông nhất trên thị trường, được sử dụng trong hầu hết các đời xe GM, xe Ford, các hiệu xe Nhật và xe nhập cảng. Nếu sách cẩm nang đề nghị dùng dầu Dexron hoặc bất cứ loại Mercon nào (ngoại trừ Mercon V), thì đây chính là loại dầu bạn phải dùng.
- HFM ATF – HFM là viết tắt của chữ Highly Friction Modified (ma sát mạnh), có thể mang tên khác như Chryslers ATF+, cũng được gọi là dầu 7670. Những xe dùng dầu HFM là Honda/Acura, Jeep/Eagle, Hyundai, Toyota/Lexus, Saturn and Sterling.
Muốn biết xe mình dùng loại dầu nào, xin mở sách Cẩm Nang (Owners Manual) để xem hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất.

Chẩn mạch dầu hộp số
Nói tổng quát, dầu hộp số là một chất lỏng trong, có màu hơi đỏ khi còn mới. Xuyên qua thời gian sử dụng, dầu hộp số có thể đổi màu đôi chút, và nhìn vào màu sắc chúng ta có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của hộp số ra sao. Cho dù xe không gặp trục trặc gì chăng nữa, dầu hộp số cũng vẫn phải được kiểm tra thường xuyên, mỗi tháng một lần, hoặc trước những chuyến đi xa.
Kiểm tra dầu hộp số: Thông thường muốn kiểm tra ATF, chúng ta phải nổ máy tại chỗ, chờ cho máy nóng ấm, rồi rút que thăm dầu (dipstick) ra xem. Cần phải nhúng que vào bình dầu 2, 3 lần, sau mỗi lần đều được lau sạch bằng một miếng giấy thấm màu trắng, để nhận xét về lượng dầu và màu sắc của số dầu hiện có trong bình. Sau đây là một vài hiện tượng và chẩn đoán:
- Dầu còn đủ và còn tốt: Nếu que thăm cho thấy dầu lên tới mức Full, và có một màu hồng hơi đỏ, thì đó là dấu hiệu dầu còn tốt, và có thể hệ thống vận hành trơn tru tốt đẹp. Sở dĩ nói “có thể” là vì chúng ta khó lòng đoán chắc, biết đâu có một vấn đề gì mới phát sinh bên trong hệ thống, nhưng chưa kịp biểu lộ dấu hiệu ra ngoài. Nhưng nói chung, bạn có thể ăn ngon ngủ yên trong lúc này.
- Dầu thiếu, nhưng vẫn còn tốt: Nếu mức dầu xuống thấp, điều đó cho thấy có rò rỉ ở đâu đó. Là vì, không giống như nhớt máy (engine oil) có thể bị hao ngót ít nhiều trong tiến trình sử dụng, dầu hộp số luân lưu trong một hệ thống kín và không thể hao ngót được. Nếu mức dầu xuống thấp, bạn nên đưa đi cho thợ chuyên môn xem lại ngay để tìm xem máy đã bị tổn hại ở đâu.
- Dầu còn đủ, nhưng màu chuyển nâu: Nếu dầu chuyển sang nâu và hơi có mùi khét, thì đó là dấu hiệu có vấn đề rồi đó. Có thể là dầu đã quá cũ, không còn bảo vệ các thành phần nội tại của hệ thống được nữa, hoặc có thể một bộ phận nào đó đã quá mòn, gây ra nhiều ma sát phát sinh nhiệt ở bên trong. Cần phải mang xe đi khám “chuyên môn” ngay để tránh các thiệt hại lớn hơn về sau.
- Dầu còn đủ, nhưng màu chuyển đen: Nếu dầu đã chuyển sang màu đen, và lại có mùi khét, thì chắc chắn là đã tổn hại bên trong. Màu đen và mùi khét là kết quả của quá trình đốt cháy, sinh ra do nhiệt tích lũy vì bị ma sát quá độ. Cần đưa đi thợ chuyên môn để được kiểm tra ngay.
- Dầu dâng cao, màu hồng, và có bọt: Hệ thống trục trặc, nguyên nhân có thể do két nước (Radiator). Khi dầu hộp số nóng được dẫn qua một đường ống, để đưa vào giải nhiệt trong két nước, có thể ống dẫn bị rò, và nước coolant theo đó chảy vào, hòa chung và làm ô nhiễm dầu hộp số, đồng thời làm lượng dầu tăng lên. Gặp trường hợp này, cần phải đưa xe đi “cấp cứu” ngay.
Trên đây là 5 triệu chứng bệnh, có thể chẩn mạch được bằng mắt thường. Tuy nhiên, cũng có khi bạn cảm giác sự trục trặc nơi hộp số mà chẳng tìm thấy một triệu chứng gì ở dầu, thì triệu chứng có thể nằm ở nơi khác, mà sự chẩn mạch đòi hỏi dụng cụ chuyên môn. Ngược lại, nếu chưa cảm thấy trục trặc mà dầu lại cho thấy những dấu hiệu trên, thì đó vẫn là một lời báo động lớn tiếng, đòi hỏi sự quan tâm tức thì.

[nguyendonganh]

Fuel Injector Cleaner là gì? Ích lợi gì không?



Bài và hình: Phạm Ðình

Từ ngày xưa, giới tài xế xe tải, xe lam, xe đò chuyên nghiệp đã có câu nhắc nhở “Yêu xe như con, quí xăng như máu”. Quả là đúng, máu có lưu thông cơ thể mới khỏe manh; Xăng có đầy đủ xe mới lăn bánh đều hòa. Máu có hệ thống tuần hoàn thì xăng có hệ thống tiếp xăng, trong đó bộ phận Fuel Injectors thường được nói đến nhiều hơn cả. Fuel Injectors là một kỹ thuật tiếp xăng hiện đại, sử dụng những vòi miệng nhỏ để phun xăng vào xi lanh. Ðể bảo đảm cho đầu máy có đủ xăng, những vòi này luôn luôn phải thông suốt, không bị tắc nghẽn bởi bất cứ một chướng ngại vật nào. Fuel Injectors bị tắc nghẹn thì xe sẽ chạy yếu, xìu xìu ển ển, và người ta phải tìm cách để thông, đó là công tác Fuel Injectors Cleaning, mà chúng ta sẽ nói đến hôm nay.



Một vài loại Fuel Injector Cleaners trên thị trường.

Vài ngày trước đây, trong số các thư gửi tới cho Phạm Ðình, một bạn đọc nêu thắc mắc về việc dùng Fuel Injector Cleaner. Ðáng tiếc, lá thư đó đã bị thất lạc, xin thành thực cáo lỗi cùng tác giả lá thư. Ðồng thời chúng tôi lại gặp một vấn đề tương tự, xin được bàn thảo trước trong khi chờ đợi bạn đọc nói trên, nếu có thể được, gửi lại lá thư cũ.

Vấn đề: Xe của tôi đời 1999, mileage khoảng hơn 100,000 một chút. Gần đây lúc đề xe, máy nổ rồi lại ngưng, trong khi chạy thấy không được đều hòa, có lúc giật giật. Tôi mới mang đi tune up cách đây hơn 1 năm, thay nhớt đúng định kỳ, còn Air Filter cũng mới thay. Có thể do Fuel Filter hay Fuel Injector bị nghẹt chăng? Có người bảo tôi thử đổ mấy chai Fuel Injector Cleaner vào đó xem nhưng thế nào, nhưng có người lại bảo đừng. Bình thường tôi dùng xăng Regular Unleaded, nhưng tôi đổi sang dùng xăng Premium, cũng không thấy khá hơn. Xin anh cho ý kiến về Fuel Injector Cleaner, có nên dùng không?

Trả lời: Xe đã chạy trên 100,000 dặm thì vấn đề nghẹt ống phun xăng, Fuel Injectors, là điều rất có thể xảy ra. Việc bạn thay đổi loại xăng từ Regular lên Premium không có tác dụng gì, là vì nếu ống phun nghẹt thì đã nghẹt rồi, chứ có phải là do xăng mới tiếp vào đâu. Sau nữa, Regular hay Premium, đó là biểu thị của bậc xăng (grade), tức là mức độ Octane trong xăng, chứ nó không biểu thị phẩm chất theo nghĩa xăng có cặn hay không có cặn. Thực ra trong gần 15 năm phục vụ, nó đã uống cả vài ngàn gallon xăng rồi, dù xăng có tinh khiết tới đâu cũng làm sao tránh khỏi một chút cặn vẩn để lại trong miệng vòi phun. Tích lũy lâu ngày chầy tháng, những cặn vẩn ấy sẽ tạo ra chướng ngại, làm cho miệng vòi không còn thông suốt, thiết tưởng việc ấy là bình thường. Chả cứ là vòi xăng, mà vòi gì cũng phải thông, không thông là sinh phiền phức ngay.

Nếu tình trạng trở nặng, đầu máy lâm vào tình trạng thiếu xăng trầm trọng, bạn phải mang ra cho thợ làm công tác thông vòi (injectors cleaning) hoặc phải thay luôn cả những ống phun không chừng, tốn kém ít nhất cả trăm, hoặc lên tới vài trăm.

Ðể giúp chúng ta tránh tình cảnh đó, thị trường tung ra nhiều loại nước rửa, gọi là Fuel Injector Cleaners, giúp tẩy trừ những vẩy cặn đóng váng nơi vòi ống, và khai thông một đường chảy cho xăng. Phương pháp nghe có lý chứ. Và lại càng hấp dẫn hơn nữa khi mà giá mua những bình nước rửa ấy chỉ có chừng $5, $10. Có thể chỉ tốn chừng $10 nước rửa là khai thông được trở ngại, đỡ tốn kém cho bạn cả trăm, hoặc vài trăm đô.

Ðúng là thị trường có những loại nước rửa như thế, miễn là mình phải mua sản phẩm của những công ty uy tín. Không loại trừ có những thứ hàng dổm, hàng giả mà khi chế vào, phúc đâu không thấy chỉ thấy tội, nghĩa là thay vì tác dụng như một thứ nước rửa làm bở ra và trôi đi các chất cặn, nó lại trở thành một thứ keo, kết dính với các chất vẩn cũ và làm vấn đề thêm trầm trọng.

Tóm lại ý kiến của chúng tôi là:

-Fuel Injectors Cleaners có thể dùng được, nếu đó là một sản phẩm có uy tín.

-Fuel Injector Cleaner có thể giúp bạn thông được những trở ngại đang xảy ra ở vòi phun, nếu đó là một trở ngại nhỏ. Nếu vấn đề đã xảy ra rồi, và các loại nước rửa phổ thông không hiệu quả, có thể chúng ta phải tìm mua loại tốt nhất. Nó không chỉ là một bình nước rửa đơn thuần, mà đúng ra là một bộ dụng cụ (cleaning kit), có những đầu nối thẳng vào đường tiếp xăng (inlet fuel line) và đầu kia nối vào bình nước rửa nén dưới áp suất cao (pressurized cleaner can). Khi được kích hoạt, nước trong bình được phun ra với áp suất cao, đi vào trong các vòi xăng, làm tan và thổi bay các chỗ nghẹt. Dĩ nhiên, một bộ dụng cụ như vậy không rẻ, và có thể chỉ những người có trình độ chuyên môn mới dùng được.

-Nhưng tốt nhất và hữu hiệu nhất, chúng ta hãy dùng Fuel Injector Cleaner như một chất bảo trì, một biện pháp đề phòng. Nghĩa là, đừng để khi “nước đến chân mới nhảy”, nó phải được dùng khi vấn đề chưa xảy ra. Tuy theo sự hướng dẫn về cách sử dụng của mỗi loại nước rửa, bạn có thể đổ nó vào bình xăng ở một thời điểm nào đó - mỗi 3,000 miles chẳng hạn.

-Trong trường hợp trên (xe đang có vấn đề), bạn có thể mua một bình nước rửa nén dưới áp suất cao, nếu thấy không quá đắt và cách sử dụng vừa tầm tay. Bằng không, bạn hãy thử sản phẩm của những hãng có uy tín. Không thiếu những trường hợp chỉ mất một chai nước rửa $5.00 mà khổ chủ có thể giải quyết được vụ nghẹt vòi phun xăng thợ chuyên môn đòi tới $100, $150, hoặc $200.

Một vài loại nước rửa thông dụng

Không nói đến các chai nước rửa bán với giá 99 cent, chúng ta có thể liệt kê một vài tên tuổi lớn trong công nghiệp nước rửa fuel injectors, như Chevron Techron, Seafoam, Lucas, MMO (Marvel Mystery Oil).

Chúng tôi nói theo sự nghiên cứu riêng, không có ý quảng cáo cho ai. Nếu có gì thiếu sót, xin quí bạn bổ túc cho.

Khác biệt giữa Fuel Injector Cleaners và Fuel System Cleaners

Có thể trong lúc tìm kiếm sản phẩm trên kệ bày hàng của Autozone, Pepboys, O'Reilly... bạn sẽ cảm thấy phân vân vì những cái tên rất giống nhau như Fuel Injector Cleaner (Rửa Vòi Phun Xăng) và Fuel System Cleaner (Rửa Hệ Thống Tiếp Xăng). Và càng phân vân hơn nữa khi thấy 2 loại nói trên đều là sản phẩm của cùng một nhà sản xuất. Xin đưa ra một vài nhận xét về điểm này:

-Fuel Injector là vòi phun xăng, nằm trong hệ thống tiếp xăng. Nước rửa Fuel Injector chỉ rửa vòi phun, không rửa cả hệ thống tiếp xăng.

-Fuel System là hệ thống tiếp xăng, bao gồm Fuel Injectors và nhiều thành phần khác nữa, như bình xăng (gas tank), bơm xăng (fuel pump), lọc xăng (fuel filter), ống dẫn xăng (fuel lines). Nước rửa Fuel System, theo lời quảng cáo, là rửa hết sạch tất cả những thành phần trên.

Sự phân biệt trên dĩ nhiên là chiếu theo tên gọi. Nếu cứ chiếu theo tên gọi ấy, Fuel System Cleaner chắc chắn phải tốt hơn (và đắt hơn) bởi vì không phải chỉ có Injector mà tất cả những bộ phận kia đều có thể bị nghẹt, và tất cả đều phải được tẩy rửa. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của một số người, thì đó chỉ là kỹ thuật quảng cáo, thực chất của Fuel Injector Cleaners và Fuel System Cleaners là giống nhau. Chúng ta sẽ có một vài ý kiến về cách sử dụng các loại nước rửa trong bài lần sau.