Post by Can Tho on Dec 28, 2011 4:40:56 GMT 9
Tóc và sự phát triển của tóc
Phan Chiêu Quân
Số sợi tóc và màu tóc
Ðộ dày, hình dáng và màu sắc của tóc thay đổi tùy thuộc mỗi người.
Những người có tóc nâu và đen có gần 100 000 nang tóc, những người tóc vàng có nhiều hơn một chút và những người tóc đỏ ít hơn một chút. Màu tóc tùy thuộc một sắc tố, đó là mélanine, được một loại tế bào đặc biệt gọi là mélanocyte tạo ra rồi chuyển cho tế bào của nang lông.
Màu của tóc di truyền và thay đổi tùy loại, số lượng và sự phân phối mélanin (đen-nâu, vàng-đỏ). Khi sự chế tạo mélanine giảm dần với tuổi tác, tóc biến thành xám.
Yếu tố cấu tạo ra tóc
Da đầu chứa hàng ngàn sợi lông cá biệt cắm vô các nang ở dưới da. Chứng rụng tóc của đàn ông làm thay đổi cách phát triền của tóc. Tóc bị ảnh hưởng bởi chứng hói trở nên ngắn hơn, mòng hơn và lợt hơn. Có khi chúng trở thành quá mảnh và màu quá lợt nên khó thấy chúng.
Sự phát triển bình thường của tóc:
Người ta phân biệt ba giai đoạn trong chu trình phát triển của tóc và hàng ngàn túi lông của da đầu ở giai đoạn phát triển khác nhau:
1) Giai đoạn phát triển:
Giai đoạn phát triển (phase anagène, anagen stage)
Sợi lông mọc từ dưới gốc của một nang (túi). Giai đoạn phát triển thường kéo dài vài năm để trở thành tóc trrưởng thành
Mỗi sợi lông được cắm trong một túi (follicule pileux, follicle)
2) Giai đoạn nghỉ ngơi:
Giai đoạn nghỉ ngơi (phase catagène, catagen stage)
Trong giai đoạn này, sợi tóc ngưng mọc dài và rễ (gốc) của tóc co lại. Chân của nang đứt ra và tóc di chuyển lên bề mặt của nang, xa gốc và mạch máu mang chất nuôi dưỡng tóc.
3) Giai đoạn phát triển mới:
Giai đoạn phát triển mới (phase télogène, telogen stage)
Tóc trưởng thành không dính chặt nơi gốc của nó. Nó bị đẩy ra ngoài nang do sự phát triển của sợi tóc mới ngay sát phía dưới và thường rụng sau vài tháng. Ở giai đoạn này, giai đoạn phát triển lại trở lại và một sợi lông lại dài ra từ gốc của nang chứa lông
Nhiều loại kích thích tố (hormones) ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như sự rụng tóc.
Nguyên nhân và biện pháp trị hói đầu
Bùi Mạnh Hà
Nội tiết, rụng tóc do hóa trị liệu... là những nguyên nhân chính gây hói đầu. Việc điều trị có thể dựa vào thuốc, phẫu thuật, giảm diện tích da vùng hói hoặc cấy chuyển tóc.
Nguyên nhân rụng tóc thường gặp:
Do nội tiết: gần như tất cả đàn ông đều có bờ chân tóc dạng chữ M và tóc thưa hơn ở phần đỉnh đầu. Một sản phẩm chuyển hóa của nội tiết tố nam testosterone có tên DHT đã gây nên hiện tượng rụng tóc. Các nang tóc dần trở nên nhỏ hơn, giai đoạn mọc tóc ngắn đi và giai đoạn thoái hóa của tóc dài ra. Hậu quả là tóc trở nên mỏng và ngắn hơn, nhiều nang sinh tóc không còn chồi tóc. Kiểu rụng tóc này chỉ xảy ra ở phần trước và phần trên của tóc, vì đây là nơi các nang tóc nhạy cảm nhất với hoóc môn.
Rụng tóc do hóa trị liệu: hóa trị liệu làm ảnh hưởng lên sự phát triển của các tế bào nang tóc ở giai đoạn thoái hóa. Các chân tóc không phát triển bình thường, dễ bị gãy và rụng trên toàn bộ đầu. Khi đã hết điều trị hóa chất thì các nang tóc lại được tái sinh.
Rụng tóc từng mảng: đôi khi hệ miễn dịch của cơ thể lại tấn công ngay cả các tế bào chồi tóc đang phát triển và tình trạng tự miễn này đã gây ra rụng tóc từng mảng. Trong trường hợp hệ thống miễn dịch chỉ tấn công ở phần củ tóc, các nang tóc sẽ lại được tái sinh khi hệ thống miễn dịch đã được kiểm soát. Trường hợp rụng tóc thành sẹo là do hệ thống miễn dịch tấn công vào các tế bào cọng tóc tại chỗ phình của nang tóc, gây hậu quả mất tóc vĩnh viễn.
Các phương cách điều trị:
Dùng thuốc: có thể dùng dầu gội đầu có chứa minoxidil để trị rụng tóc, ngừa hói đầu. Nếu sử dụng minoxidil 2 lần/ngày kết hợp với massage sâu vùng da đầu bị hói thì có thể làm chậm quá trình rụng tóc và kích thích sự mọc tóc mới. Ngoài ra, có thể dùng đồng thời thuốc chống rụng tóc Propecia (finasteride) làm giảm giai đoạn tăng sinh tóc và kéo dài hơn giai đoạn nghỉ ngơi của các nang tóc nhạy cảm với hoóc môn. Một tác dụng phụ của Propecia là làm giảm hưng phấn tình dục nhưng sẽ mất đi sau một thời gian.
Phương pháp phẫu thuật: việc cấy chuyển các mảng da có tóc từ các vùng còn mọc tốt tới vùng bị rụng nhiều trên đỉnh đầu. Biện pháp thích hợp nhất là lấy những mảnh da chứa 12 - 20 sợi tóc và cấy ghép chúng. Các mảnh ghép đó có thể được chấp nhận và có hiệu quả tốt, song khó thực hiện ở một số người lớn tuổi. Ngày nay các mảnh ghép da chỉ lấy nhỏ hơn, chứa 1 - 4 nang tóc và vùng da được ghép trông tự nhiên hơn.
Giảm diện tích da vùng hói: bằng cách cắt bớt các rìa bên ngoài của vùng hói và làm căng giãn vùng da còn lại để che lấp và làm nhỏ đi vùng ít tóc. Tuy nhiên, nhược điểm của biện pháp này là sẹo sau phẫu thuật.
Cấy chuyển tóc: phụ thuộc vào sự khỏe mạnh của đám tóc được cấy chuyển và tùy sự mong đợi của từng người. Đối tượng tốt nhất cho phẫu thuật tái tạo tóc là mới rụng tóc trong 1 năm.
Tiến sĩ Bùi Mạnh Hà
Phan Chiêu Quân
Số sợi tóc và màu tóc
Ðộ dày, hình dáng và màu sắc của tóc thay đổi tùy thuộc mỗi người.
Những người có tóc nâu và đen có gần 100 000 nang tóc, những người tóc vàng có nhiều hơn một chút và những người tóc đỏ ít hơn một chút. Màu tóc tùy thuộc một sắc tố, đó là mélanine, được một loại tế bào đặc biệt gọi là mélanocyte tạo ra rồi chuyển cho tế bào của nang lông.
Màu của tóc di truyền và thay đổi tùy loại, số lượng và sự phân phối mélanin (đen-nâu, vàng-đỏ). Khi sự chế tạo mélanine giảm dần với tuổi tác, tóc biến thành xám.
Yếu tố cấu tạo ra tóc
Da đầu chứa hàng ngàn sợi lông cá biệt cắm vô các nang ở dưới da. Chứng rụng tóc của đàn ông làm thay đổi cách phát triền của tóc. Tóc bị ảnh hưởng bởi chứng hói trở nên ngắn hơn, mòng hơn và lợt hơn. Có khi chúng trở thành quá mảnh và màu quá lợt nên khó thấy chúng.
Sự phát triển bình thường của tóc:
Người ta phân biệt ba giai đoạn trong chu trình phát triển của tóc và hàng ngàn túi lông của da đầu ở giai đoạn phát triển khác nhau:
1) Giai đoạn phát triển:
Giai đoạn phát triển (phase anagène, anagen stage)
Sợi lông mọc từ dưới gốc của một nang (túi). Giai đoạn phát triển thường kéo dài vài năm để trở thành tóc trrưởng thành
Mỗi sợi lông được cắm trong một túi (follicule pileux, follicle)
2) Giai đoạn nghỉ ngơi:
Giai đoạn nghỉ ngơi (phase catagène, catagen stage)
Trong giai đoạn này, sợi tóc ngưng mọc dài và rễ (gốc) của tóc co lại. Chân của nang đứt ra và tóc di chuyển lên bề mặt của nang, xa gốc và mạch máu mang chất nuôi dưỡng tóc.
3) Giai đoạn phát triển mới:
Giai đoạn phát triển mới (phase télogène, telogen stage)
Tóc trưởng thành không dính chặt nơi gốc của nó. Nó bị đẩy ra ngoài nang do sự phát triển của sợi tóc mới ngay sát phía dưới và thường rụng sau vài tháng. Ở giai đoạn này, giai đoạn phát triển lại trở lại và một sợi lông lại dài ra từ gốc của nang chứa lông
Nhiều loại kích thích tố (hormones) ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như sự rụng tóc.
Nguyên nhân và biện pháp trị hói đầu
Bùi Mạnh Hà
Nội tiết, rụng tóc do hóa trị liệu... là những nguyên nhân chính gây hói đầu. Việc điều trị có thể dựa vào thuốc, phẫu thuật, giảm diện tích da vùng hói hoặc cấy chuyển tóc.
Nguyên nhân rụng tóc thường gặp:
Do nội tiết: gần như tất cả đàn ông đều có bờ chân tóc dạng chữ M và tóc thưa hơn ở phần đỉnh đầu. Một sản phẩm chuyển hóa của nội tiết tố nam testosterone có tên DHT đã gây nên hiện tượng rụng tóc. Các nang tóc dần trở nên nhỏ hơn, giai đoạn mọc tóc ngắn đi và giai đoạn thoái hóa của tóc dài ra. Hậu quả là tóc trở nên mỏng và ngắn hơn, nhiều nang sinh tóc không còn chồi tóc. Kiểu rụng tóc này chỉ xảy ra ở phần trước và phần trên của tóc, vì đây là nơi các nang tóc nhạy cảm nhất với hoóc môn.
Rụng tóc do hóa trị liệu: hóa trị liệu làm ảnh hưởng lên sự phát triển của các tế bào nang tóc ở giai đoạn thoái hóa. Các chân tóc không phát triển bình thường, dễ bị gãy và rụng trên toàn bộ đầu. Khi đã hết điều trị hóa chất thì các nang tóc lại được tái sinh.
Rụng tóc từng mảng: đôi khi hệ miễn dịch của cơ thể lại tấn công ngay cả các tế bào chồi tóc đang phát triển và tình trạng tự miễn này đã gây ra rụng tóc từng mảng. Trong trường hợp hệ thống miễn dịch chỉ tấn công ở phần củ tóc, các nang tóc sẽ lại được tái sinh khi hệ thống miễn dịch đã được kiểm soát. Trường hợp rụng tóc thành sẹo là do hệ thống miễn dịch tấn công vào các tế bào cọng tóc tại chỗ phình của nang tóc, gây hậu quả mất tóc vĩnh viễn.
Các phương cách điều trị:
Dùng thuốc: có thể dùng dầu gội đầu có chứa minoxidil để trị rụng tóc, ngừa hói đầu. Nếu sử dụng minoxidil 2 lần/ngày kết hợp với massage sâu vùng da đầu bị hói thì có thể làm chậm quá trình rụng tóc và kích thích sự mọc tóc mới. Ngoài ra, có thể dùng đồng thời thuốc chống rụng tóc Propecia (finasteride) làm giảm giai đoạn tăng sinh tóc và kéo dài hơn giai đoạn nghỉ ngơi của các nang tóc nhạy cảm với hoóc môn. Một tác dụng phụ của Propecia là làm giảm hưng phấn tình dục nhưng sẽ mất đi sau một thời gian.
Phương pháp phẫu thuật: việc cấy chuyển các mảng da có tóc từ các vùng còn mọc tốt tới vùng bị rụng nhiều trên đỉnh đầu. Biện pháp thích hợp nhất là lấy những mảnh da chứa 12 - 20 sợi tóc và cấy ghép chúng. Các mảnh ghép đó có thể được chấp nhận và có hiệu quả tốt, song khó thực hiện ở một số người lớn tuổi. Ngày nay các mảnh ghép da chỉ lấy nhỏ hơn, chứa 1 - 4 nang tóc và vùng da được ghép trông tự nhiên hơn.
Giảm diện tích da vùng hói: bằng cách cắt bớt các rìa bên ngoài của vùng hói và làm căng giãn vùng da còn lại để che lấp và làm nhỏ đi vùng ít tóc. Tuy nhiên, nhược điểm của biện pháp này là sẹo sau phẫu thuật.
Cấy chuyển tóc: phụ thuộc vào sự khỏe mạnh của đám tóc được cấy chuyển và tùy sự mong đợi của từng người. Đối tượng tốt nhất cho phẫu thuật tái tạo tóc là mới rụng tóc trong 1 năm.
Tiến sĩ Bùi Mạnh Hà