Post by Huu Le on Sept 7, 2007 1:36:52 GMT 9
CON
Song Thao
Trong mỗi phòng khách của các gia ðình Việt Nam hầu nhý ðều có sự hiện diện của bộ Tam Ða ở chỗ trang trọng nhất. Phúc, Lộc, Thọ, ðó là ba ðiều ýớc của con ngýời ngẩng ðầu lên xin với Trời cao. Của cải và sống dai, khỏi phải nói, ðýợc là cám õn trời ðất liền một khi. Nhýng con cái? Nhìn týợng ông già bế ðứa nhỏ chợt thấy ngao ngán. Già mà còn bồng với bế, mệt chết! Thập niên 60, tại trýờng Ðại Học Vãn Khoa Saigon, có cụ Cử Nguyễn vãn Bình, cụ Cử khóa cuối cùng của “cái học nhà Nho”, dạy chữ Hán. Cụ vóc ngýời nhỏ thó, týởng có thể dùng một tay xách bổng lên ðýợc, luôn luôn áo dài ðen, khãn xếp ðen ði dậy học. Một bữa, cả trýờng xôn xao vì tin cụ vừa có con. Mấy ông bà giáo sý Pháp, Ðức, Mỹ Úc, Tân Tây Lan... há hốc mồm nhìn cụ. Hom hem nhý cụ, quá thất tuần nhý cụ, vậy mà mầm sống vẫn nở ðýợc. Mấy ông bà giáo sý tây ðầm cứ what ầm ỹ với ðám sinh viên chúng tôi. Chúng tôi, ðứng vững trên vãn hóa Việt, trả lời ðó là ðiều ðại phúc trong ðời sống của một ngýời, niềm vui “lão bạng sinh châu”!
Óc thực tế của ngýời Tây phýõng ðinh ninh rằng sinh con ra cũng phải có... kế hoạch: làm sao nuôi con, giáo dục con, giúp ðỡ con cho tới khi chúng khôn lớn. Sản xuất bừa bãi ðâu có ðýợc! Óc dựa vào Trời của Ðông Phýõng thì... lộc trời cứ nhận vì... trời sinh voi trời sinh cỏ, hõi ðâu mà lo. Bố không lo ðýợc thì mẹ lo, mẹ không lo ðýợc thì họ hàng lo, chòm xóm lo và... trời lo. Cứ nhận cái ðã rồi... que sera sera!
Lộc ðó, ngày nay, Ðông cũng nhý Tây, ðều có khuynh hýớng mang trả lại cho Trời. Trời chẳng nên rộng rãi quá. Mỗi gia ðình, một hoặc hai lộc thì ðýợc, ðể lộc bò ngổn ngang, mũi giãi ròng ròng thì chẳng nên. Càng ngày ngýời ta càng thắt... dạ con khít hõn. Viện Thống kê Canada vừa phổ biến kết quả thống kê thực hiện nãm 2002, theo ðó thì trong nãm này, có 328.802 trự ngoe ngoe chào ðời. Tỷ lệ sinh sản trung bình của mỗi gia ðình chỉ là 1 con rýỡi! Chỉ trong một thập niên, tỷ lệ này ðã sụt xuống tới 25,4 phần trãm.
Ngýời ta ýớc ðoán, với xu thế của cuộc sống ngày nay, tỷ lệ này sẽ còn xuống thấp hõn nữa. Những cuộc biểu tình mới ðây ở Thủ Ðô Hoa Thịnh Ðốn với cả vài trãm ngàn ngýời tham dự ðòi tự do ngừa thai, phá thai ðã làm cho các chính trị gia cũng phải quy hàng. Bà Thýợng Nghị Sĩ Tiểu Bang Nữu Ýớc Hillary Clinton cũng có mặt. Và ứng cử viên Tổng Thống của ðảng Dân Chủ John Kerry, một tín ðồ Thiên Chúa Giáo, cũng hùa theo kiếm phiếu làm nhãn mặt các chức sắc Vatican.
Mỗi ðứa trẻ ðýợc làm ngýời không phải do ý muốn của Trời mà do sự chọn lựa của con ngýời. Mà con ngýời ngày nay rất thực tế. Họ gạt ði những ý niệm siêu hình, ðạo ðức ðã chi phối cuộc sống từ ngàn xýa ðể tự thu xếp cuộc sống cá nhân.
Thủy hỏa týõng ðồng, âm dýõng phối hợp có anh bao cao su nằm chình ình làm kỳ ðà cản mũi. Hoặc thuốc thang, chích ngừa, viên tối hôm trýớc sáng hôm sau, làm sục sôi âm dýõng có cũng nhý không. Những món phòng ngừa không phải chỉ có trong thời ðại này mà còn xuất hiện từ thuở xa xýa, xa lắc xa lõ.
Ngýời Ai Cập, từ nãm 1550 trýớc Công Nguyên ðã mon men... cãi ý trời. Họ dùng một loại nút gạc làm từ bông hạt, tẩm lá cây keo và cây chà là nghiền nát, trộn cùng mật ong. Phýõng pháp rất thô sõ nhýng cũng có tác dụng vì lá cây keo lên men sẽ thành acide lactic, một thành phần trong chất diệt tinh trùng vẫn ðýợc dùng ngày nay. Khoảng 3000 nãm trýớc, ở Ấn Ðộ và Ai Cập, phụ nữ dùng phân cá sấu hay phân voi, bôi vào âm ðạo trýớc khi giao hợp ðể tránh thụ thai. Tính acid cao của phân có thể ðã tạo ra phản ứng diệt tinh trùng. Giản dị hõn, phụ nữ trong những nãm ðầu thế kỷ thứ 18 sử dụng một nửa trái chanh. Tính acide citric của chanh cũng tỏ ra có tác dụng.
Ngãn ngừa nhý vậy ðể mỗi ðứa trẻ ra ðời là một vị khách ðýợc mời hẳn hoi. Chúng là những vị khách ðýợc chào ðón trong hân hoan.
Ngoan con nhé mẹ giờ ðang mang nặng
Con ðạp làm gì mẹ ngủ không yên.
Nằm trong ðó ðất với trời giống cả
Hôm nào chào ðời sẽ thấy nắng vô biên
Cha nhý ngýời ðiên nhớ về bè bạn cũ
Những õ thờ nhý mũi giáo xuyên tâm
Con cựa quậy ðêm vài lần chắc ðủ
Cứ nghĩ ðời vui trong ðó yên nằm
(Nguyễn Nam An)
Ðýợc chào ðón hõn nữa là những ðứa trẻ ra ðời trong... ống nghiệm. Ðó là những ðứa trẻ mà bố mẹ khao khát có. Họ không có khả nãng tạo sinh theo thiên nhiên nên phải nhờ bàn tay của khoa học. Tinh trùng của ngýời cha và noãn sào của ngýời mẹ ðýợc... hò hẹn nhau trong chiếc ống thủy tinh. Chúng phối hợp với nhau thành phôi thai và ðýợc ðýa trở lại tử cung của ngýời mẹ ðể phát triển bình thýờng. Có một ðiều không bình thýờng là thụ thai theo lối này dễ... trúng cá cặp! Cặp hai, cặp ba, hoặc hõn nữa. Nguyên do là vì sự muốn ãn chắc của các bác sĩ. Thýờng họ cấy vào tử cung vài phôi thai phòng bất trắc. Khoa học càng ngày càng tiến bộ, những phôi thai ðýợc cấy thýờng khỏe mạnh và... tay trong tay với nhau mà phát triển. Từ nãm 1995, thông thýờng các bác sĩ cấy 4 phôi thai một lần, cho tới nãm 2001 thì hạ xuống còn 3. Cũng trong thời gian này, số vụ thụ thai trong ống nghiệm thành công từ 20% tãng lên tới 27%.
Sinh cá cặp là ðiều không ðýợc khuyến khích. Nó ảnh hýởng tới dự tính của gia ðình và sức khỏe của cả mẹ lẫn con. Hiện ðang có những cuộc tranh luận về việc Chính Phủ Mỹ có nên ấn ðịnh số phôi thai ðýợc cấy trong mỗi vụ không. Giới y khoa có vẻ không muốn có sự ràng buộc này. Họ muốn ðể toàn quyền cho các bác sĩ và những ngýời liên hệ. Ở Anh và Ba Tây thì ðã có quy ðịnh là mỗi lần chỉ có thể cấy từ hai ðến bốn phôi thai. Kể từ khi ðứa bé trong ống nghiệm ðầu tiên ðýợc sinh ra vào nãm 1978, “kỹ nghệ” này ðã phát triển nhanh chóng. Chỉ trong vòng 6 nãm, từ nãm 1995 ðến 2001 ðã có 65 ngàn ca ðýợc ghi nhận trong 400 bệnh viện Mỹ.
Sinh nhiều con một lúc có cái bất tiện nhýng cũng có cái... lợi.
Ði học về, hai trẻ sinh ðôi líu lo báo tin vui:
“Mẹ õi! Mẹ ðoạt giải “Ngýời Mẹ Ðẹp Nhất” ở lớp con.”
“Ô! Mẹ rất vui. Thế lớp con chọn nhý thế nào?”
“Bỏ phiếu mẹ ạ! Không ai nhận ðýợc hõn một phiếu ngoài mẹ.”
“Thế mẹ ðýợc bao nhiêu phiếu?”
“Hai ạ!”
Làm mẹ có cái cực phải... výợt biển ðông một mình. Cái kiểu phải làm “boat people” bất ðắc dĩ này, nhiều bà không ýa. Thay vì ði theo ðýờng thiên nhiên, nhiều bà ðòi ði ðýờng tắt bằng cách rạch bụng. Nếu vì lý do sức khỏe của ngýời mẹ hoặc của thai nhi thì OK. Nhýng nhiều bà muốn... mổ bụng cho tiện vì... lýời! Phải tự mình banh da xẻ thịt cho ðứa con ra ðời, vất vả và ðau ðớn lắm. Ðau ðến nýớc mang anh chồng ra mà ... tế. Vì hắn mà nên nỗi truân chuyên! Cũng có bà muốn sinh kiểu ãn sẵn vì lý do rất riêng tý: không muốn các bắp thịt âm hộ giãn nở ra. Lại có bà muốn thay quyền Con Tạo, muốn sinh vào lúc tiện lợi cho mình. Ðể ði... nghỉ hè. Hoặc ðể ðứa con ra ðời ðúng vào giờ tốt cho lá số tử vi thêm ngon lành. Tại Canada, trong nãm 2002, 22,5% các sản phụ chọn... hari-kiri! Bác sĩ sản khoa ngýời Pháp Michel Odent, ngýời 30 nãm trýớc ðây, là cha ðẻ của phýõng pháp sinh trong bồn tắm và là ngýời ðã cổ võ việc cải ðổi phòng sanh tại bệnh viện cho giống nhý phòng ở tại nhà, nay lại cho biết là những ðứa trẻ ðýợc sinh bằng cách mổ bụng thýờng ít có khả nãng thýõng yêu ngýời khác và dễ trở thành hung dữ. Theo ông cho biết thì một ðứa trẻ ra tắt nhý vậy sẽ không có một loại hormone ðýợc gọi là “hormone thýõng yêu”. Ðó là oxytocin ðýợc tiết ra khi ngýời mẹ lâm bồn. Các nhà nghiên cứu của trýờng Ðại Học California cũng ðồng ý là oxytocin là một thành tố quan trọng cho cho sự phát triển tình thýõng của trẻ ðến những ngýời chung quanh.
Sinh con ðã vất vả, nuôi con cũng thiên nan vạn nan. Xýa ðã vậy mà nay cũng vậy.
Xýa thì:
Gái một con trông mòn con mắt
Gái hai con con mắt liếc ngang
Ba con cổ ngẩng rãng vàng
Bốn con quần áo ði ngang khét mù
Nãm con tóc rối tổ cu
Sáu con yếm trụt, váy dù vặn ngang.
Nay thì:
Một cô gái vừa xuống xe buýt ðã làm cho tất cả mọi ngýời chú ý vì cách ãn mặc quá táo bạo: một bên tà áo vén cao ðể lộ nguyên cả “ngọn núi lửa” sắp phun trào. Không ai dám nói gì, cuối cùng một viên cảnh sát ðánh liều ðến nhắc cô gái:
“ Thýa cô, thời trang của cô rất táo bạo, nhýng tôi nghĩ không tiện...”
Vừa nghe ðến ðây, cô gái vội nhìn xuống ngực mình và bỗng hét thất thanh:
“Thôi chết tôi rồi! Tôi quên thằng cu trên xe buýt!”
Vòng tay mẹ là vòng tay dịu hiền, bao bọc và che chở con cái ngay từ lúc chập chững býớc vào ðời. Ðời sống luôn luôn là một cạm bẫy. Nó hứa hẹn những ðiều trí trá, những lọc lừa, những âm mýu, những phản trắc. Vòng ôm của mẹ là tấm lýới yêu thýõng ấp ủ con trong từng býớc vụng dại.
Hiểu chậm chậm nhé con yêu
Bãng ngang qua ðời sống thật dễ
Býớc trọn vẹn với ðời thật khó
Con có những ngón tay không cong
Những ánh mắt nhìn không nồng
Những âm hao con không trầm bổng
Làm sao con ôm choàng hết ðýợc
giọt lệ của nhân gian
Long lanh ðó vì sao hôm
Lại gần ðó hàm rãng cá sấu
Chờ ðợi ðiệu con nhảy múa
Không có vòng tay ôm của mẹ.
( Lê Thị Huệ )
Con tới tuổi ðến trýờng, bị ném vào những cạnh tranh ðầu ðời, cũng cực lắm.
Ði học về, con buồn bã nói với bố rằng mình bị phạt môn toán.
“Thế thầy hỏi con nhý thế nào?”
“Thầy hỏi: 2 nhân 3 bằng bao nhiêu, con ðáp 6.”
“Con ðáp ðúng!”
“Sau ðó thầy lại hỏi: 3 nhân 2 bằng bao nhiêu?”
Ông bố nhún vai:
“Thế thì có khác quái gì ðâu!”
“Thì con cũng nói giống y nhý bố vậy!”
Bạn bè, thầy cô, xã hội là những thành tố tạo ảnh hýởng sâu sắc cho một ðứa trẻ. Nhýng ảnh hýởng quan trọng nhất vẫn là của bố mẹ. Nhân cách của một ðứa trẻ có nhiều phần hình thành bằng lối sống của bố mẹ. Trong 6 nãm ðầu chỉ ở nhà với bố mẹ, sau ðó trong tuổi ấu thõ nõi nhà trýờng và cả thời kỳ dậy thì, cách nuôi dậy con và cách bố mẹ ðối xử với nhau ảnh hýởng rất lớn tới ðứa trẻ. Các nhà tâm lý ðã phân tích và ðýa ra những lời khuyên thực tế cho các bậc làm cha làm mẹ. Gia ðình phải ðýợc tạo thành một môi trýờng thân ái và yêu thýõng, hãy hết sức tránh những bất hòa và xung ðột giữa vợ chồng. Ðiều này ảnh hýởng rất lớn tới con cái. Ly dị thýờng làm tổn hại tâm lý của trẻ nhýng nhýng sống trong một hoàn cảnh lúc nào cũng có thể bùng nổ... một cuộc chiến có khi còn tệ hại hõn.
Mâu thuẫn trong gia ðình, làm gì mà không có. Nhýng cách giải quyết mới là vấn ðề. Cần phân tích cho rõ ngọn ngành những mâu thuẫn và tìm cách dung hợp. Nhờ ðó trẻ sẽ học ðýợc cách dùng lời nói hõn là tay chân ðể... phải trái với nhau.
Tích cực hõn nữa là nên công nhiên bầy tỏ tình cảm giữa vợ chồng, giữa cha mẹ và con cái. Một bầu khí thýõng yêu ðýợc lan tỏa trong gia ðình là ðiều con cái rất dễ cảm nhận và dựa vào ðó ðể sống với những ngýời khác. Ôm nhau, khen nhau và ngay cả ðùa giỡn với nhau là những cách mà cha mẹ có thể cho con cái biết họ yêu thích và tôn trọng nhau nhý thế nào. Lớn lên, cái môi trýờng nồng ấm mà chúng sống sẽ ảnh hýởng tới tính tình và cách ðối xử của chúng với những ngýời xung quanh.
Tuổi trýởng thành nõi xã hội “vãn minh” là 18 tuổi. Tới tuổi này, con cái thýờng có khuynh hýớng ra sống tự lập, không nhờ vả bố mẹ nữa. Ðó là một cách sống dựa vào khả nãng của chính mình. Nhýng ngày nay, cách sống này hõi... vất vả. Tình hình kinh tế khó khãn và nạn thất nghiệp ðã làm nản những býớc chân tự lập. Cứ dựa vào cây cột vững chắc trong nhà cho chắc ãn! Theo một bản báo cáo mới ðây ở Anh thì 25% các bậc cha mẹ vẫn phải giúp ðỡ tài chánh cho các con từ 30 ðến 40 tuổi, 25% phải giúp ðỡ cho con mua xe, 20% phải dốc hầu bao giúp con mua nhà. Thậm chí tiền tiêu vặt, bố mẹ cũng phải chi. Số tiền... cứu tế này lên ðến 34,8 tỷ mỗi nãm! Tại Mỹ, cũng rứa. Bố mẹ thýờng phải xén bớt tiền hýu ra cho các con mỗi khi chúng cần: tiền trả trýớc mua nhà, tiền vốn mở cõ sở làm ãn và thậm chí cả tiền cho các cháu nội ngoại học Ðại Học nữa! Một bà cụ 70 tuổi ở Georgia, sau nhiều nãm gồng mình giúp cho các con, ðã phải than phiền: “Tôi ðã cố gắng giúp con gái tôi bằng ðủ mọi cách, và tôi nhận thấy ðiều này không tốt chút nào. Bạn muốn tất cả mọi thứ ðều tốt ðẹp và hoàn hảo cho con cái của bạn, nhýng bạn không thể dùng tiền mua những thứ ðó cho chúng. Chúng phải tự mình làm ra những thứ ðó.”
Một cô gái 18 tuổi ở Anh, bố là bác sĩ, mẹ là y tá, ðã tự lập không cần tới sự trợ giúp của bố mẹ. Cô làm việc tại một nhà hàng ãn với số lýõng 11 ðô một giờ. Vào Ðại Học, tốn kém hõn nhiều, cô tự lo không nổi. Ba nãm học, tốn cỡ 37 ngàn ðô, lấy ðâu ra tiền? Cô bèn nghĩ ra một cách kiếm tiền nhanh chóng: rao bán trinh tiết trên E-Bay! Chỉ trong 3 ngày, ðã có 400 ngýời... ðấu giá. Giá chót lên tới 23 ngàn ðô. Tính ra vẫn chýa ðủ. Cô ngýng không bán nữa. Cô mở một trang nhà riêng trên internet ðể... tự bán, hy vọng ðýợc một số tiền cao hõn!
Nuôi con, con lớn khôn, con vào ðời tự lập. Chu trình ðó cứ tiếp tục theo ðýờng thẳng một chiều. Chỉ có chiều ði, không có chiều trở lại. Mới ngày nào còn hai vợ chồng son, rồi hai vợ chồng trẻ, thoắt cái ðã thành hai ông bà già vẫn chỉ có nhau. Tổ ấm có lúc ríu rít bầy chim non, bây giờ quạnh quẽ hai bóng hình khập khiễng.
Hai bà bạn già gặp nhau nõi một hội già. Một bà than phiền:
“Con cái bây giờ rặt một lũ bất hiếu!”
Bà kia phụ họa:
“Vâng, cứ cái ðà này thì về già cũng chỉ có con thiên hạ chãm sóc mình thôi chứ con mình ðẻ ra thì...”
“Bà nói sao? Con thiên hạ nào chãm sóc mình?”
“Thì chồng bà chẳng là con thiên hạ là gì, bộ bà ðẻ ra chắc!”
04/2004
Song Thao
Song Thao
Trong mỗi phòng khách của các gia ðình Việt Nam hầu nhý ðều có sự hiện diện của bộ Tam Ða ở chỗ trang trọng nhất. Phúc, Lộc, Thọ, ðó là ba ðiều ýớc của con ngýời ngẩng ðầu lên xin với Trời cao. Của cải và sống dai, khỏi phải nói, ðýợc là cám õn trời ðất liền một khi. Nhýng con cái? Nhìn týợng ông già bế ðứa nhỏ chợt thấy ngao ngán. Già mà còn bồng với bế, mệt chết! Thập niên 60, tại trýờng Ðại Học Vãn Khoa Saigon, có cụ Cử Nguyễn vãn Bình, cụ Cử khóa cuối cùng của “cái học nhà Nho”, dạy chữ Hán. Cụ vóc ngýời nhỏ thó, týởng có thể dùng một tay xách bổng lên ðýợc, luôn luôn áo dài ðen, khãn xếp ðen ði dậy học. Một bữa, cả trýờng xôn xao vì tin cụ vừa có con. Mấy ông bà giáo sý Pháp, Ðức, Mỹ Úc, Tân Tây Lan... há hốc mồm nhìn cụ. Hom hem nhý cụ, quá thất tuần nhý cụ, vậy mà mầm sống vẫn nở ðýợc. Mấy ông bà giáo sý tây ðầm cứ what ầm ỹ với ðám sinh viên chúng tôi. Chúng tôi, ðứng vững trên vãn hóa Việt, trả lời ðó là ðiều ðại phúc trong ðời sống của một ngýời, niềm vui “lão bạng sinh châu”!
Óc thực tế của ngýời Tây phýõng ðinh ninh rằng sinh con ra cũng phải có... kế hoạch: làm sao nuôi con, giáo dục con, giúp ðỡ con cho tới khi chúng khôn lớn. Sản xuất bừa bãi ðâu có ðýợc! Óc dựa vào Trời của Ðông Phýõng thì... lộc trời cứ nhận vì... trời sinh voi trời sinh cỏ, hõi ðâu mà lo. Bố không lo ðýợc thì mẹ lo, mẹ không lo ðýợc thì họ hàng lo, chòm xóm lo và... trời lo. Cứ nhận cái ðã rồi... que sera sera!
Lộc ðó, ngày nay, Ðông cũng nhý Tây, ðều có khuynh hýớng mang trả lại cho Trời. Trời chẳng nên rộng rãi quá. Mỗi gia ðình, một hoặc hai lộc thì ðýợc, ðể lộc bò ngổn ngang, mũi giãi ròng ròng thì chẳng nên. Càng ngày ngýời ta càng thắt... dạ con khít hõn. Viện Thống kê Canada vừa phổ biến kết quả thống kê thực hiện nãm 2002, theo ðó thì trong nãm này, có 328.802 trự ngoe ngoe chào ðời. Tỷ lệ sinh sản trung bình của mỗi gia ðình chỉ là 1 con rýỡi! Chỉ trong một thập niên, tỷ lệ này ðã sụt xuống tới 25,4 phần trãm.
Ngýời ta ýớc ðoán, với xu thế của cuộc sống ngày nay, tỷ lệ này sẽ còn xuống thấp hõn nữa. Những cuộc biểu tình mới ðây ở Thủ Ðô Hoa Thịnh Ðốn với cả vài trãm ngàn ngýời tham dự ðòi tự do ngừa thai, phá thai ðã làm cho các chính trị gia cũng phải quy hàng. Bà Thýợng Nghị Sĩ Tiểu Bang Nữu Ýớc Hillary Clinton cũng có mặt. Và ứng cử viên Tổng Thống của ðảng Dân Chủ John Kerry, một tín ðồ Thiên Chúa Giáo, cũng hùa theo kiếm phiếu làm nhãn mặt các chức sắc Vatican.
Mỗi ðứa trẻ ðýợc làm ngýời không phải do ý muốn của Trời mà do sự chọn lựa của con ngýời. Mà con ngýời ngày nay rất thực tế. Họ gạt ði những ý niệm siêu hình, ðạo ðức ðã chi phối cuộc sống từ ngàn xýa ðể tự thu xếp cuộc sống cá nhân.
Thủy hỏa týõng ðồng, âm dýõng phối hợp có anh bao cao su nằm chình ình làm kỳ ðà cản mũi. Hoặc thuốc thang, chích ngừa, viên tối hôm trýớc sáng hôm sau, làm sục sôi âm dýõng có cũng nhý không. Những món phòng ngừa không phải chỉ có trong thời ðại này mà còn xuất hiện từ thuở xa xýa, xa lắc xa lõ.
Ngýời Ai Cập, từ nãm 1550 trýớc Công Nguyên ðã mon men... cãi ý trời. Họ dùng một loại nút gạc làm từ bông hạt, tẩm lá cây keo và cây chà là nghiền nát, trộn cùng mật ong. Phýõng pháp rất thô sõ nhýng cũng có tác dụng vì lá cây keo lên men sẽ thành acide lactic, một thành phần trong chất diệt tinh trùng vẫn ðýợc dùng ngày nay. Khoảng 3000 nãm trýớc, ở Ấn Ðộ và Ai Cập, phụ nữ dùng phân cá sấu hay phân voi, bôi vào âm ðạo trýớc khi giao hợp ðể tránh thụ thai. Tính acid cao của phân có thể ðã tạo ra phản ứng diệt tinh trùng. Giản dị hõn, phụ nữ trong những nãm ðầu thế kỷ thứ 18 sử dụng một nửa trái chanh. Tính acide citric của chanh cũng tỏ ra có tác dụng.
Ngãn ngừa nhý vậy ðể mỗi ðứa trẻ ra ðời là một vị khách ðýợc mời hẳn hoi. Chúng là những vị khách ðýợc chào ðón trong hân hoan.
Ngoan con nhé mẹ giờ ðang mang nặng
Con ðạp làm gì mẹ ngủ không yên.
Nằm trong ðó ðất với trời giống cả
Hôm nào chào ðời sẽ thấy nắng vô biên
Cha nhý ngýời ðiên nhớ về bè bạn cũ
Những õ thờ nhý mũi giáo xuyên tâm
Con cựa quậy ðêm vài lần chắc ðủ
Cứ nghĩ ðời vui trong ðó yên nằm
(Nguyễn Nam An)
Ðýợc chào ðón hõn nữa là những ðứa trẻ ra ðời trong... ống nghiệm. Ðó là những ðứa trẻ mà bố mẹ khao khát có. Họ không có khả nãng tạo sinh theo thiên nhiên nên phải nhờ bàn tay của khoa học. Tinh trùng của ngýời cha và noãn sào của ngýời mẹ ðýợc... hò hẹn nhau trong chiếc ống thủy tinh. Chúng phối hợp với nhau thành phôi thai và ðýợc ðýa trở lại tử cung của ngýời mẹ ðể phát triển bình thýờng. Có một ðiều không bình thýờng là thụ thai theo lối này dễ... trúng cá cặp! Cặp hai, cặp ba, hoặc hõn nữa. Nguyên do là vì sự muốn ãn chắc của các bác sĩ. Thýờng họ cấy vào tử cung vài phôi thai phòng bất trắc. Khoa học càng ngày càng tiến bộ, những phôi thai ðýợc cấy thýờng khỏe mạnh và... tay trong tay với nhau mà phát triển. Từ nãm 1995, thông thýờng các bác sĩ cấy 4 phôi thai một lần, cho tới nãm 2001 thì hạ xuống còn 3. Cũng trong thời gian này, số vụ thụ thai trong ống nghiệm thành công từ 20% tãng lên tới 27%.
Sinh cá cặp là ðiều không ðýợc khuyến khích. Nó ảnh hýởng tới dự tính của gia ðình và sức khỏe của cả mẹ lẫn con. Hiện ðang có những cuộc tranh luận về việc Chính Phủ Mỹ có nên ấn ðịnh số phôi thai ðýợc cấy trong mỗi vụ không. Giới y khoa có vẻ không muốn có sự ràng buộc này. Họ muốn ðể toàn quyền cho các bác sĩ và những ngýời liên hệ. Ở Anh và Ba Tây thì ðã có quy ðịnh là mỗi lần chỉ có thể cấy từ hai ðến bốn phôi thai. Kể từ khi ðứa bé trong ống nghiệm ðầu tiên ðýợc sinh ra vào nãm 1978, “kỹ nghệ” này ðã phát triển nhanh chóng. Chỉ trong vòng 6 nãm, từ nãm 1995 ðến 2001 ðã có 65 ngàn ca ðýợc ghi nhận trong 400 bệnh viện Mỹ.
Sinh nhiều con một lúc có cái bất tiện nhýng cũng có cái... lợi.
Ði học về, hai trẻ sinh ðôi líu lo báo tin vui:
“Mẹ õi! Mẹ ðoạt giải “Ngýời Mẹ Ðẹp Nhất” ở lớp con.”
“Ô! Mẹ rất vui. Thế lớp con chọn nhý thế nào?”
“Bỏ phiếu mẹ ạ! Không ai nhận ðýợc hõn một phiếu ngoài mẹ.”
“Thế mẹ ðýợc bao nhiêu phiếu?”
“Hai ạ!”
Làm mẹ có cái cực phải... výợt biển ðông một mình. Cái kiểu phải làm “boat people” bất ðắc dĩ này, nhiều bà không ýa. Thay vì ði theo ðýờng thiên nhiên, nhiều bà ðòi ði ðýờng tắt bằng cách rạch bụng. Nếu vì lý do sức khỏe của ngýời mẹ hoặc của thai nhi thì OK. Nhýng nhiều bà muốn... mổ bụng cho tiện vì... lýời! Phải tự mình banh da xẻ thịt cho ðứa con ra ðời, vất vả và ðau ðớn lắm. Ðau ðến nýớc mang anh chồng ra mà ... tế. Vì hắn mà nên nỗi truân chuyên! Cũng có bà muốn sinh kiểu ãn sẵn vì lý do rất riêng tý: không muốn các bắp thịt âm hộ giãn nở ra. Lại có bà muốn thay quyền Con Tạo, muốn sinh vào lúc tiện lợi cho mình. Ðể ði... nghỉ hè. Hoặc ðể ðứa con ra ðời ðúng vào giờ tốt cho lá số tử vi thêm ngon lành. Tại Canada, trong nãm 2002, 22,5% các sản phụ chọn... hari-kiri! Bác sĩ sản khoa ngýời Pháp Michel Odent, ngýời 30 nãm trýớc ðây, là cha ðẻ của phýõng pháp sinh trong bồn tắm và là ngýời ðã cổ võ việc cải ðổi phòng sanh tại bệnh viện cho giống nhý phòng ở tại nhà, nay lại cho biết là những ðứa trẻ ðýợc sinh bằng cách mổ bụng thýờng ít có khả nãng thýõng yêu ngýời khác và dễ trở thành hung dữ. Theo ông cho biết thì một ðứa trẻ ra tắt nhý vậy sẽ không có một loại hormone ðýợc gọi là “hormone thýõng yêu”. Ðó là oxytocin ðýợc tiết ra khi ngýời mẹ lâm bồn. Các nhà nghiên cứu của trýờng Ðại Học California cũng ðồng ý là oxytocin là một thành tố quan trọng cho cho sự phát triển tình thýõng của trẻ ðến những ngýời chung quanh.
Sinh con ðã vất vả, nuôi con cũng thiên nan vạn nan. Xýa ðã vậy mà nay cũng vậy.
Xýa thì:
Gái một con trông mòn con mắt
Gái hai con con mắt liếc ngang
Ba con cổ ngẩng rãng vàng
Bốn con quần áo ði ngang khét mù
Nãm con tóc rối tổ cu
Sáu con yếm trụt, váy dù vặn ngang.
Nay thì:
Một cô gái vừa xuống xe buýt ðã làm cho tất cả mọi ngýời chú ý vì cách ãn mặc quá táo bạo: một bên tà áo vén cao ðể lộ nguyên cả “ngọn núi lửa” sắp phun trào. Không ai dám nói gì, cuối cùng một viên cảnh sát ðánh liều ðến nhắc cô gái:
“ Thýa cô, thời trang của cô rất táo bạo, nhýng tôi nghĩ không tiện...”
Vừa nghe ðến ðây, cô gái vội nhìn xuống ngực mình và bỗng hét thất thanh:
“Thôi chết tôi rồi! Tôi quên thằng cu trên xe buýt!”
Vòng tay mẹ là vòng tay dịu hiền, bao bọc và che chở con cái ngay từ lúc chập chững býớc vào ðời. Ðời sống luôn luôn là một cạm bẫy. Nó hứa hẹn những ðiều trí trá, những lọc lừa, những âm mýu, những phản trắc. Vòng ôm của mẹ là tấm lýới yêu thýõng ấp ủ con trong từng býớc vụng dại.
Hiểu chậm chậm nhé con yêu
Bãng ngang qua ðời sống thật dễ
Býớc trọn vẹn với ðời thật khó
Con có những ngón tay không cong
Những ánh mắt nhìn không nồng
Những âm hao con không trầm bổng
Làm sao con ôm choàng hết ðýợc
giọt lệ của nhân gian
Long lanh ðó vì sao hôm
Lại gần ðó hàm rãng cá sấu
Chờ ðợi ðiệu con nhảy múa
Không có vòng tay ôm của mẹ.
( Lê Thị Huệ )
Con tới tuổi ðến trýờng, bị ném vào những cạnh tranh ðầu ðời, cũng cực lắm.
Ði học về, con buồn bã nói với bố rằng mình bị phạt môn toán.
“Thế thầy hỏi con nhý thế nào?”
“Thầy hỏi: 2 nhân 3 bằng bao nhiêu, con ðáp 6.”
“Con ðáp ðúng!”
“Sau ðó thầy lại hỏi: 3 nhân 2 bằng bao nhiêu?”
Ông bố nhún vai:
“Thế thì có khác quái gì ðâu!”
“Thì con cũng nói giống y nhý bố vậy!”
Bạn bè, thầy cô, xã hội là những thành tố tạo ảnh hýởng sâu sắc cho một ðứa trẻ. Nhýng ảnh hýởng quan trọng nhất vẫn là của bố mẹ. Nhân cách của một ðứa trẻ có nhiều phần hình thành bằng lối sống của bố mẹ. Trong 6 nãm ðầu chỉ ở nhà với bố mẹ, sau ðó trong tuổi ấu thõ nõi nhà trýờng và cả thời kỳ dậy thì, cách nuôi dậy con và cách bố mẹ ðối xử với nhau ảnh hýởng rất lớn tới ðứa trẻ. Các nhà tâm lý ðã phân tích và ðýa ra những lời khuyên thực tế cho các bậc làm cha làm mẹ. Gia ðình phải ðýợc tạo thành một môi trýờng thân ái và yêu thýõng, hãy hết sức tránh những bất hòa và xung ðột giữa vợ chồng. Ðiều này ảnh hýởng rất lớn tới con cái. Ly dị thýờng làm tổn hại tâm lý của trẻ nhýng nhýng sống trong một hoàn cảnh lúc nào cũng có thể bùng nổ... một cuộc chiến có khi còn tệ hại hõn.
Mâu thuẫn trong gia ðình, làm gì mà không có. Nhýng cách giải quyết mới là vấn ðề. Cần phân tích cho rõ ngọn ngành những mâu thuẫn và tìm cách dung hợp. Nhờ ðó trẻ sẽ học ðýợc cách dùng lời nói hõn là tay chân ðể... phải trái với nhau.
Tích cực hõn nữa là nên công nhiên bầy tỏ tình cảm giữa vợ chồng, giữa cha mẹ và con cái. Một bầu khí thýõng yêu ðýợc lan tỏa trong gia ðình là ðiều con cái rất dễ cảm nhận và dựa vào ðó ðể sống với những ngýời khác. Ôm nhau, khen nhau và ngay cả ðùa giỡn với nhau là những cách mà cha mẹ có thể cho con cái biết họ yêu thích và tôn trọng nhau nhý thế nào. Lớn lên, cái môi trýờng nồng ấm mà chúng sống sẽ ảnh hýởng tới tính tình và cách ðối xử của chúng với những ngýời xung quanh.
Tuổi trýởng thành nõi xã hội “vãn minh” là 18 tuổi. Tới tuổi này, con cái thýờng có khuynh hýớng ra sống tự lập, không nhờ vả bố mẹ nữa. Ðó là một cách sống dựa vào khả nãng của chính mình. Nhýng ngày nay, cách sống này hõi... vất vả. Tình hình kinh tế khó khãn và nạn thất nghiệp ðã làm nản những býớc chân tự lập. Cứ dựa vào cây cột vững chắc trong nhà cho chắc ãn! Theo một bản báo cáo mới ðây ở Anh thì 25% các bậc cha mẹ vẫn phải giúp ðỡ tài chánh cho các con từ 30 ðến 40 tuổi, 25% phải giúp ðỡ cho con mua xe, 20% phải dốc hầu bao giúp con mua nhà. Thậm chí tiền tiêu vặt, bố mẹ cũng phải chi. Số tiền... cứu tế này lên ðến 34,8 tỷ mỗi nãm! Tại Mỹ, cũng rứa. Bố mẹ thýờng phải xén bớt tiền hýu ra cho các con mỗi khi chúng cần: tiền trả trýớc mua nhà, tiền vốn mở cõ sở làm ãn và thậm chí cả tiền cho các cháu nội ngoại học Ðại Học nữa! Một bà cụ 70 tuổi ở Georgia, sau nhiều nãm gồng mình giúp cho các con, ðã phải than phiền: “Tôi ðã cố gắng giúp con gái tôi bằng ðủ mọi cách, và tôi nhận thấy ðiều này không tốt chút nào. Bạn muốn tất cả mọi thứ ðều tốt ðẹp và hoàn hảo cho con cái của bạn, nhýng bạn không thể dùng tiền mua những thứ ðó cho chúng. Chúng phải tự mình làm ra những thứ ðó.”
Một cô gái 18 tuổi ở Anh, bố là bác sĩ, mẹ là y tá, ðã tự lập không cần tới sự trợ giúp của bố mẹ. Cô làm việc tại một nhà hàng ãn với số lýõng 11 ðô một giờ. Vào Ðại Học, tốn kém hõn nhiều, cô tự lo không nổi. Ba nãm học, tốn cỡ 37 ngàn ðô, lấy ðâu ra tiền? Cô bèn nghĩ ra một cách kiếm tiền nhanh chóng: rao bán trinh tiết trên E-Bay! Chỉ trong 3 ngày, ðã có 400 ngýời... ðấu giá. Giá chót lên tới 23 ngàn ðô. Tính ra vẫn chýa ðủ. Cô ngýng không bán nữa. Cô mở một trang nhà riêng trên internet ðể... tự bán, hy vọng ðýợc một số tiền cao hõn!
Nuôi con, con lớn khôn, con vào ðời tự lập. Chu trình ðó cứ tiếp tục theo ðýờng thẳng một chiều. Chỉ có chiều ði, không có chiều trở lại. Mới ngày nào còn hai vợ chồng son, rồi hai vợ chồng trẻ, thoắt cái ðã thành hai ông bà già vẫn chỉ có nhau. Tổ ấm có lúc ríu rít bầy chim non, bây giờ quạnh quẽ hai bóng hình khập khiễng.
Hai bà bạn già gặp nhau nõi một hội già. Một bà than phiền:
“Con cái bây giờ rặt một lũ bất hiếu!”
Bà kia phụ họa:
“Vâng, cứ cái ðà này thì về già cũng chỉ có con thiên hạ chãm sóc mình thôi chứ con mình ðẻ ra thì...”
“Bà nói sao? Con thiên hạ nào chãm sóc mình?”
“Thì chồng bà chẳng là con thiên hạ là gì, bộ bà ðẻ ra chắc!”
04/2004
Song Thao